\normalparindent\normalparindent\normalparindent\normalparindent\normalparindent\normalparindent\normalparindent
thanks:

Régulateurs modulaires explicites
via la méthode de Rogers-Zudilin

François Brunault francois.brunault@ens-lyon.fr ÉNS Lyon, UMPA
46 allée d’Italie
69007 Lyon, France
Résumé

Nous calculons le régulateur des éléments de Beilinson-Deninger-Scholl en termes de valeurs spéciales de fonctions L𝐿L de formes modulaires en utilisant la méthode de Rogers-Zudilin.

1 Introduction

Soit N3𝑁3N\geq 3 un entier. Soit Y(N)𝑌𝑁Y(N) la courbe modulaire ouverte et E𝐸E la courbe elliptique universelle sur Y(N)𝑌𝑁Y(N). Pour un entier n0𝑛0n\geq 0, notons Ensuperscript𝐸𝑛E^{n} la puissance fibrée n𝑛n-ième de E𝐸E au-dessus de Y(N)𝑌𝑁Y(N). Pour tout u(𝐙/N𝐙)2𝑢superscript𝐙𝑁𝐙2u\in(\mathbf{Z}/N\mathbf{Z})^{2}, avec u0𝑢0u\neq 0 si n=0𝑛0n=0, Beilinson a défini le symbole d’Eisenstein

Eisn(u)Hn+1(En,𝐐(n+1)).superscriptEis𝑛𝑢subscriptsuperscript𝐻𝑛1superscript𝐸𝑛𝐐𝑛1\operatorname{Eis}^{n}(u)\in H^{n+1}_{\mathcal{M}}(E^{n},\mathbf{Q}(n+1)).

Le symbole d’Eisenstein est à la base de la preuve par Beilinson et Deninger-Scholl de la conjecture de Beilinson pour les valeurs non critiques des fonctions L𝐿L des formes modulaires.

Plus précisément, donnons-nous un entier k0𝑘0k\geq 0, et choisissons une décomposition k=k1+k2𝑘subscript𝑘1subscript𝑘2k=k_{1}+k_{2} avec k1,k20subscript𝑘1subscript𝑘20k_{1},k_{2}\geq 0. Considérons les projections canoniques

Ek1+k2superscript𝐸subscript𝑘1subscript𝑘2{E^{k_{1}+k_{2}}}Ek1superscript𝐸subscript𝑘1{E^{k_{1}}}Ek2.superscript𝐸subscript𝑘2{E^{k_{2}}.}p1subscript𝑝1\scriptstyle{p_{1}}p2subscript𝑝2\scriptstyle{p_{2}}

Soient u1,u2(𝐙/N𝐙)2subscript𝑢1subscript𝑢2superscript𝐙𝑁𝐙2u_{1},u_{2}\in(\mathbf{Z}/N\mathbf{Z})^{2}, avec ui0subscript𝑢𝑖0u_{i}\neq 0 si ki=0subscript𝑘𝑖0k_{i}=0. Généralisant les constructions de Beilinson et Deninger-Scholl, Gealy [7] définit un élément dans la cohomologie motivique de Eksuperscript𝐸𝑘E^{k}

Eisk1,k2(u1,u2)=p1Eisk1(u1)p2Eisk2(u2)Hk+2(Ek,𝐐(k+2)).superscriptEissubscript𝑘1subscript𝑘2subscript𝑢1subscript𝑢2superscriptsubscript𝑝1superscriptEissubscript𝑘1subscript𝑢1superscriptsubscript𝑝2superscriptEissubscript𝑘2subscript𝑢2subscriptsuperscript𝐻𝑘2superscript𝐸𝑘𝐐𝑘2\operatorname{Eis}^{k_{1},k_{2}}(u_{1},u_{2})=p_{1}^{*}\operatorname{Eis}^{k_{1}}(u_{1})\cup p_{2}^{*}\operatorname{Eis}^{k_{2}}(u_{2})\in H^{k+2}_{\mathcal{M}}(E^{k},\mathbf{Q}(k+2)). (1)

Dans le cas k=0𝑘0k=0, on retrouve les éléments de Beilinson-Kato (cup-produits d’unités de Siegel) dans le K2subscript𝐾2K_{2} de la courbe modulaire Y(N)𝑌𝑁Y(N). Considérons le régulateur de Beilinson à valeurs dans la cohomologie de Deligne-Beilinson

rБ:Hk+2(Ek,𝐐(k+2))H𝒟k+2(Ek/𝐑,𝐑(k+2)):subscript𝑟Бsubscriptsuperscript𝐻𝑘2superscript𝐸𝑘𝐐𝑘2subscriptsuperscript𝐻𝑘2𝒟superscript𝐸𝑘𝐑𝐑𝑘2r_{\BB}:H^{k+2}_{\mathcal{M}}(E^{k},\mathbf{Q}(k+2))\to H^{k+2}_{\mathcal{D}}(E^{k}/\mathbf{R},\mathbf{R}(k+2))

et l’application analogue pour la compactification lisse E¯ksuperscript¯𝐸𝑘\overline{E}^{k} de Eksuperscript𝐸𝑘E^{k} définie par Deligne. Soit f𝑓f une forme parabolique primitive de poids k+2𝑘2k+2 pour le groupe Γ1(N)subscriptΓ1𝑁\Gamma_{1}(N). Notons Kfsubscript𝐾𝑓K_{f} le corps des coefficients de f𝑓f, et ωfΩk+1(E¯k)Kfsubscript𝜔𝑓tensor-productsuperscriptΩ𝑘1superscript¯𝐸𝑘subscript𝐾𝑓\omega_{f}\in\Omega^{k+1}(\overline{E}^{k})\otimes K_{f} la forme différentielle associée à f𝑓f. Classiquement, le régulateur de Beilinson associé à f𝑓f est défini au moyen de l’accouplement issu de la dualité de Poincaré

,ωf:H𝒟k+2(E¯k/𝐑,𝐑(k+2))Kf𝐂.:subscript𝜔𝑓subscriptsuperscript𝐻𝑘2𝒟superscript¯𝐸𝑘𝐑𝐑𝑘2tensor-productsubscript𝐾𝑓𝐂\langle\cdot,\omega_{f}\rangle:H^{k+2}_{\mathcal{D}}(\overline{E}^{k}/\mathbf{R},\mathbf{R}(k+2))\to K_{f}\otimes\mathbf{C}.

En utilisant les éléments (1), Deninger-Scholl [5] et Gealy [7] montrent qu’il existe un élément x𝑥x de Hk+2(E¯k,𝐐(k+2))Kftensor-productsubscriptsuperscript𝐻𝑘2superscript¯𝐸𝑘𝐐𝑘2subscript𝐾𝑓H^{k+2}_{\mathcal{M}}(\overline{E}^{k},\mathbf{Q}(k+2))\otimes K_{f} tel que

rБ(x),ωf=Ωf+L(f,0)subscript𝑟Б𝑥subscript𝜔𝑓superscriptsubscriptΩ𝑓superscript𝐿𝑓.0\langle r_{\BB}(x),\omega_{f}\rangle=\Omega_{f}^{+}L^{\prime}(f,0)

Ωf+superscriptsubscriptΩ𝑓\Omega_{f}^{+} est la période réelle de f𝑓f. Le calcul est basé sur la méthode de Rankin-Selberg. Cela permet de démontrer la conjecture de Beilinson pour la valeur spéciale L(f,k+2)𝐿𝑓𝑘2L(f,k+2).

Dans cet article, nous proposons une approche nouvelle, et totalement explicite, pour calculer le régulateur. Au lieu d’intégrer le régulateur de Beilinson contre une forme parabolique, nous pouvons l’intégrer le long des (k+1)𝑘1(k+1)-cycles explicites fournis par la théorie de Shokurov [15]. Plus précisément, considérons le cycle de Shokurov Xk{0,}superscript𝑋𝑘0X^{k}\{0,\infty\} (voir la section 4). Dans la section 6, nous définissons une forme différentielle explicite Eis𝒟k1,k2(u1,u2)subscriptsuperscriptEissubscript𝑘1subscript𝑘2𝒟subscript𝑢1subscript𝑢2\operatorname{Eis}^{k_{1},k_{2}}_{\mathcal{D}}(u_{1},u_{2}) représentant le régulateur de Beilinson de Eisk1,k2(u1,u2)superscriptEissubscript𝑘1subscript𝑘2subscript𝑢1subscript𝑢2\operatorname{Eis}^{k_{1},k_{2}}(u_{1},u_{2}). Considérons alors l’intégrale

Xk{0,}Eis𝒟k1,k2(u1,u2).subscriptsuperscript𝑋𝑘0subscriptsuperscriptEissubscript𝑘1subscript𝑘2𝒟subscript𝑢1subscript𝑢2\int_{X^{k}\{0,\infty\}}\operatorname{Eis}^{k_{1},k_{2}}_{\mathcal{D}}(u_{1},u_{2}). (2)

Contrairement au cas k=0𝑘0k=0, l’intégrale (2) ne converge pas absolument en général. Pour remédier à ce problème, nous introduisons un paramètre complexe s𝐂𝑠𝐂s\in\mathbf{C} et considérons l’intégrale

Xk{0,}(τ)sEis𝒟k1,k2(u1,u2).\int_{X^{k}\{0,\infty\}}\Im(\tau)^{s}\operatorname{Eis}^{k_{1},k_{2}}_{\mathcal{D}}(u_{1},u_{2}). (3)

Nous montrons que l’intégrale (3) converge pour (s)0much-less-than𝑠0\Re(s)\ll 0 et se prolonge en une fonction méromorphe sur 𝐂𝐂\mathbf{C}, holomorphe en s=0𝑠0s=0. Définissons alors l’intégrale régularisée

Xk{0,}Eis𝒟k1,k2(u1,u2)superscriptsubscriptsuperscript𝑋𝑘0subscriptsuperscriptEissubscript𝑘1subscript𝑘2𝒟subscript𝑢1subscript𝑢2\int_{X^{k}\{0,\infty\}}^{*}\operatorname{Eis}^{k_{1},k_{2}}_{\mathcal{D}}(u_{1},u_{2}) (4)

comme la valeur en s=0𝑠0s=0 de cette fonction.

Soit \mathcal{H} le demi-plan de Poincaré. Pour 11\ell\geq 1, a,b𝐙/N𝐙𝑎𝑏𝐙𝑁𝐙a,b\in\mathbf{Z}/N\mathbf{Z}, définissons la série d’Eisenstein

Ga,b()(τ)=a0(Ga,b())+m,n1ma,nb(N)m1qmn+(1)m,n1ma,nb(N)m1qmn(τ,q=e2iπτ)subscriptsuperscript𝐺𝑎𝑏𝜏subscript𝑎0subscriptsuperscript𝐺𝑎𝑏subscript𝑚𝑛1formulae-sequence𝑚𝑎𝑛𝑏𝑁superscript𝑚1superscript𝑞𝑚𝑛superscript1subscript𝑚𝑛1formulae-sequence𝑚𝑎𝑛𝑏𝑁superscript𝑚1superscript𝑞𝑚𝑛formulae-sequence𝜏𝑞superscript𝑒2𝑖𝜋𝜏G^{(\ell)}_{a,b}(\tau)=a_{0}(G^{(\ell)}_{a,b})+\sum_{\begin{subarray}{c}m,n\geq 1\\ m\equiv a,n\equiv b(N)\end{subarray}}m^{\ell-1}q^{mn}+(-1)^{\ell}\sum_{\begin{subarray}{c}m,n\geq 1\\ m\equiv-a,n\equiv-b(N)\end{subarray}}m^{\ell-1}q^{mn}\qquad(\tau\in\mathcal{H},q=e^{2i\pi\tau})

avec

a0(Ga,b(1))={0si a=b=012{bN}si a=0 et b012{aN}si a0 et b=00si a0 et b0,subscript𝑎0subscriptsuperscript𝐺1𝑎𝑏cases0si 𝑎𝑏012𝑏𝑁si 𝑎0 et 𝑏012𝑎𝑁si 𝑎0 et 𝑏00si 𝑎0 et 𝑏0a_{0}(G^{(1)}_{a,b})=\begin{cases}0&\textrm{si }a=b=0\\ \frac{1}{2}-\{\frac{b}{N}\}&\textrm{si }a=0\textrm{ et }b\neq 0\\ \frac{1}{2}-\{\frac{a}{N}\}&\textrm{si }a\neq 0\textrm{ et }b=0\\ 0&\textrm{si }a\neq 0\textrm{ et }b\neq 0,\end{cases}

et pour 22\ell\geq 2,

a0(Ga,b())={N1B({aN})si b=00si b0,subscript𝑎0subscriptsuperscript𝐺𝑎𝑏casessuperscript𝑁1subscript𝐵𝑎𝑁si 𝑏00si 𝑏0a_{0}(G^{(\ell)}_{a,b})=\begin{cases}-N^{\ell-1}\frac{B_{\ell}(\{\frac{a}{N}\})}{\ell}&\textrm{si }b=0\\ 0&\textrm{si }b\neq 0,\end{cases}

{x}=xx𝑥𝑥𝑥\{x\}=x-\lfloor x\rfloor désigne la partie fractionnaire de x𝑥x, et Bsubscript𝐵B_{\ell} est le \ell-ième polynôme de Bernoulli. La fonction Ga,b()subscriptsuperscript𝐺𝑎𝑏G^{(\ell)}_{a,b} est une forme modulaire (quasi-modulaire si =22\ell=2) de poids \ell pour le groupe Γ1(N2)subscriptΓ1superscript𝑁2\Gamma_{1}(N^{2}).

Étant donnée une forme modulaire F=n=0anqn𝐹superscriptsubscript𝑛0subscript𝑎𝑛superscript𝑞𝑛F=\sum_{n=0}^{\infty}a_{n}q^{n} pour Γ1(N)subscriptΓ1𝑁\Gamma_{1}(N), notons

Λ(F,s)=Ns/2(2π)sΓ(s)n=1annsΛ𝐹𝑠superscript𝑁𝑠2superscript2𝜋𝑠Γ𝑠superscriptsubscript𝑛1subscript𝑎𝑛superscript𝑛𝑠\Lambda(F,s)=N^{s/2}(2\pi)^{-s}\Gamma(s)\sum_{n=1}^{\infty}a_{n}n^{-s}

la fonction L𝐿L complétée de F𝐹F, et notons Λ(F,0)superscriptΛ𝐹.0\Lambda^{*}(F,0) la valeur régularisée de Λ(F,s)Λ𝐹𝑠\Lambda(F,s) en s=0𝑠0s=0 (voir la définition 3.12).

En utilisant la méthode de Rogers-Zudilin, nous montrons le résultat suivant.

Théorème 1.1.

Soit k0𝑘0k\geq 0 un entier, et soient k1,k20subscript𝑘1subscript𝑘20k_{1},k_{2}\geq 0 tels que k=k1+k2𝑘subscript𝑘1subscript𝑘2k=k_{1}+k_{2}. Soit N3𝑁3N\geq 3 un entier, et soient u1=(a1,b1)subscript𝑢1subscript𝑎1subscript𝑏1u_{1}=(a_{1},b_{1}), u2=(a2,b2)(𝐙/N𝐙)2subscript𝑢2subscript𝑎2subscript𝑏2superscript𝐙𝑁𝐙2u_{2}=(a_{2},b_{2})\in(\mathbf{Z}/N\mathbf{Z})^{2}. Supposons ui(0,0)subscript𝑢𝑖0.0u_{i}\neq(0,0) si ki=0subscript𝑘𝑖0k_{i}=0, et bi0subscript𝑏𝑖0b_{i}\neq 0 si ki=1subscript𝑘𝑖1k_{i}=1. Alors

Xk{0,}Eis𝒟k1,k2(u1,u2)=(k1+2)(k2+2)2Nk+2(2π)k+1ik1k2+1Λ(Gb2,a1(k2+1)Gb1,a2(k1+1)Gb2,a1(k2+1)Gb1,a2(k1+1),0).superscriptsubscriptsuperscript𝑋𝑘0subscriptsuperscriptEissubscript𝑘1subscript𝑘2𝒟subscript𝑢1subscript𝑢2subscript𝑘12subscript𝑘222superscript𝑁𝑘2superscript2𝜋𝑘1superscript𝑖subscript𝑘1subscript𝑘21superscriptΛsubscriptsuperscript𝐺subscript𝑘21subscript𝑏2subscript𝑎1subscriptsuperscript𝐺subscript𝑘11subscript𝑏1subscript𝑎2subscriptsuperscript𝐺subscript𝑘21subscript𝑏2subscript𝑎1subscriptsuperscript𝐺subscript𝑘11subscript𝑏1subscript𝑎2.0\int_{X^{k}\{0,\infty\}}^{*}\operatorname{Eis}^{k_{1},k_{2}}_{\mathcal{D}}(u_{1},u_{2})=\frac{(k_{1}+2)(k_{2}+2)}{2N^{k+2}}(2\pi)^{k+1}i^{k_{1}-k_{2}+1}\Lambda^{*}\left(G^{(k_{2}+1)}_{b_{2},a_{1}}G^{(k_{1}+1)}_{b_{1},-a_{2}}-G^{(k_{2}+1)}_{b_{2},-a_{1}}G^{(k_{1}+1)}_{b_{1},a_{2}},0\right). (5)
Remarque 1.2.
  1. (1)

    Lorsque k1=k2=0subscript𝑘1subscript𝑘20k_{1}=k_{2}=0, on retrouve la formule pour le régulateur du cup-produit de deux unités de Siegel [2, 17].

  2. (2)

    La forme modulaire de poids k+2𝑘2k+2 apparaissant dans le membre de droite de (5) est à coefficients rationnels. Il est naturel de se demander si toute forme parabolique primitive est combinaison linéaire de telles formes modulaires.

Cet article est organisé comme suit. Dans les sections 2 et 3, nous introduisons les notations concernant la fonction zêta de Hurwitz et les séries d’Eisenstein-Kronecker, et rappelons les résultats principaux les concernant. Dans les sections 4 et 5, nous rappelons la définition des cycles de Shokurov et la formule donnant la réalisation du symbole d’Eisenstein. Dans la section 6, nous définissons les éléments de Deninger-Scholl et explicitons leurs réalisations en cohomologie de Deligne-Beilinson. Dans la section 7, nous exposons la méthode de Rogers-Zudilin dans un cadre suffisamment général. Dans la section 8, nous calculons le développement de Fourier de certaines séries d’Eisenstein analytiques réelles. Enfin, nous effectuons le calcul proprement dit du régulateur dans la section 9.

Ce travail doit beaucoup à Anton Mellit et Don Zagier, qui ont les premiers proposé une formulation analytique générale de l’astuce de Rogers-Zudilin. Je remercie Anton Mellit de m’avoir invité à l’université de Köln en novembre 2011, et pour les discussions très constructives que nous avons eues. Je remercie Odile Lecacheux pour des échanges très stimulants autour de ces questions, Loïc Merel pour avoir porté mon attention sur les cycles de Shokurov, Wadim Zudilin pour ses encouragements lors de la rédaction, et Michael Neururer pour ses commentaires et la relecture de ce texte.

2 Fonction zêta de Hurwitz

Pour x𝐑/𝐙𝑥𝐑𝐙x\in\mathbf{R}/\mathbf{Z}, on définit la fonction zêta de Hurwitz

ζ(x,s)=y>0yx(1)ys((s)>1)𝜁𝑥𝑠subscript𝑦0𝑦𝑥1superscript𝑦𝑠𝑠1\zeta(x,s)=\sum_{\begin{subarray}{c}y>0\\ y\equiv x(1)\end{subarray}}y^{-s}\qquad(\Re(s)>1)

et la fonction zêta périodique

ζ^(x,s)=n=1e2iπnxns((s)>1).^𝜁𝑥𝑠superscriptsubscript𝑛1superscript𝑒2𝑖𝜋𝑛𝑥superscript𝑛𝑠𝑠1\hat{\zeta}(x,s)=\sum_{n=1}^{\infty}e^{2i\pi nx}n^{-s}\qquad(\Re(s)>1).

On a donc ζ(0,s)=ζ^(0,s)=ζ(s)𝜁0𝑠^𝜁0𝑠𝜁𝑠\zeta(0,s)=\hat{\zeta}(0,s)=\zeta(s). La fonction sζ(x,s)maps-to𝑠𝜁𝑥𝑠s\mapsto\zeta(x,s) se prolonge en une fonction méromorphe sur 𝐂𝐂\mathbf{C}, avec un unique pôle simple en s=1𝑠1s=1, de résidu égal à 111 [10, Corollary 2 (a)].

Définition 2.1.

Pour x𝐑/𝐙𝑥𝐑𝐙x\in\mathbf{R}/\mathbf{Z}, on pose

ζ(x,1)=lims1(ζ(x,s)1s1).superscript𝜁𝑥.1subscript𝑠1𝜁𝑥𝑠1𝑠1\zeta^{*}(x,1)=\lim_{s\to 1}\left(\zeta(x,s)-\frac{1}{s-1}\right).

Pour x𝐑/𝐙𝑥𝐑𝐙x\in\mathbf{R}/\mathbf{Z}, x0𝑥0x\neq 0, la fonction sζ^(x,s)maps-to𝑠^𝜁𝑥𝑠s\mapsto\hat{\zeta}(x,s) se prolonge en une fonction holomorphe sur 𝐂𝐂\mathbf{C} [10, Corollary 2 (c)]. Pour tout entier N1𝑁1N\geq 1, en notant ζN=e2iπ/Nsubscript𝜁𝑁superscript𝑒2𝑖𝜋𝑁\zeta_{N}=e^{2i\pi/N}, on a les relations suivantes

x𝐙/N𝐙ζNxuζ(xN,s)=Nsζ^(uN,s)subscript𝑥𝐙𝑁𝐙superscriptsubscript𝜁𝑁𝑥𝑢𝜁𝑥𝑁𝑠superscript𝑁𝑠^𝜁𝑢𝑁𝑠\sum_{x\in\mathbf{Z}/N\mathbf{Z}}\zeta_{N}^{xu}\zeta(\frac{x}{N},s)=N^{s}\hat{\zeta}(\frac{u}{N},s)
x𝐙/N𝐙ζNxuζ^(xN,s)=N1sζ(uN,s)subscript𝑥𝐙𝑁𝐙superscriptsubscript𝜁𝑁𝑥𝑢^𝜁𝑥𝑁𝑠superscript𝑁1𝑠𝜁𝑢𝑁𝑠\sum_{x\in\mathbf{Z}/N\mathbf{Z}}\zeta_{N}^{xu}\hat{\zeta}(\frac{x}{N},s)=N^{1-s}\zeta(-\frac{u}{N},s)

La formule de Hurwitz [10, (2), Corollary 2 (b)] est une équation fonctionnelle reliant ζ𝜁\zeta et ζ^^𝜁\hat{\zeta} :

ζ(x,1s)𝜁𝑥.1𝑠\displaystyle\zeta(x,1-s) =Γ(s)(2π)s(eiπs2ζ^(x,s)+eiπs2ζ^(x,s))absentΓ𝑠superscript2𝜋𝑠superscript𝑒𝑖𝜋𝑠2^𝜁𝑥𝑠superscript𝑒𝑖𝜋𝑠2^𝜁𝑥𝑠\displaystyle=\frac{\Gamma(s)}{(2\pi)^{s}}\left(e^{-\frac{i\pi s}{2}}\hat{\zeta}(x,s)+e^{\frac{i\pi s}{2}}\hat{\zeta}(-x,s)\right) (6)
ζ^(x,s)^𝜁𝑥𝑠\displaystyle\hat{\zeta}(x,s) =(2π)sΓ(s)(eiπseiπs)(eiπs/2ζ(x,1s)eiπs/2ζ(x,1s)).absentsuperscript2𝜋𝑠Γ𝑠superscript𝑒𝑖𝜋𝑠superscript𝑒𝑖𝜋𝑠superscript𝑒𝑖𝜋𝑠2𝜁𝑥.1𝑠superscript𝑒𝑖𝜋𝑠2𝜁𝑥.1𝑠\displaystyle=\frac{(2\pi)^{s}}{\Gamma(s)(e^{-i\pi s}-e^{i\pi s})}\left(e^{-i\pi s/2}\zeta(x,1-s)-e^{i\pi s/2}\zeta(-x,1-s)\right). (7)

Rappelons maintenant les résultats concernant les valeurs spéciales de ζ𝜁\zeta et ζ^^𝜁\hat{\zeta} aux entiers. Les polynômes de Bernoulli Bn(x)subscript𝐵𝑛𝑥B_{n}(x) sont définis par

textet1=n=0Bn(x)tnn!.𝑡superscript𝑒𝑥𝑡superscript𝑒𝑡1superscriptsubscript𝑛0subscript𝐵𝑛𝑥superscript𝑡𝑛𝑛\frac{te^{xt}}{e^{t}-1}=\sum_{n=0}^{\infty}B_{n}(x)\frac{t^{n}}{n!}.

On a B0(x)=1subscript𝐵0𝑥1B_{0}(x)=1, B1(x)=x12subscript𝐵1𝑥𝑥12B_{1}(x)=x-\frac{1}{2}, B2(x)=x2x+16subscript𝐵2𝑥superscript𝑥2𝑥16B_{2}(x)=x^{2}-x+\frac{1}{6}.

Pour x𝐑𝑥𝐑x\in\mathbf{R}, on note {x}=xx𝑥𝑥𝑥\{x\}=x-\lfloor x\rfloor la partie fractionnaire de x𝑥x.

Pour x𝐑/𝐙𝑥𝐑𝐙x\in\mathbf{R}/\mathbf{Z} et n2𝑛2n\geq 2, on a

ζ(x,1n)=Bn({x})n.𝜁𝑥.1𝑛subscript𝐵𝑛𝑥𝑛\zeta(x,1-n)=-\frac{B_{n}(\{x\})}{n}.

On en déduit, pour x𝐑/𝐙𝑥𝐑𝐙x\in\mathbf{R}/\mathbf{Z} et n2𝑛2n\geq 2:

ζ^(x,n)+(1)nζ^(x,n)=(2iπ)nn!Bn({x}).^𝜁𝑥𝑛superscript1𝑛^𝜁𝑥𝑛superscript2𝑖𝜋𝑛𝑛subscript𝐵𝑛𝑥\hat{\zeta}(x,n)+(-1)^{n}\hat{\zeta}(-x,n)=-\frac{(2i\pi)^{n}}{n!}B_{n}(\{x\}).

Pour x𝐑/𝐙𝑥𝐑𝐙x\in\mathbf{R}/\mathbf{Z}, on a

ζ(x,0)={12{x}si x012si x=0.𝜁𝑥.0cases12𝑥si 𝑥012si 𝑥0\zeta(x,0)=\begin{cases}\frac{1}{2}-\{x\}&\textrm{si }x\neq 0\\ -\frac{1}{2}&\textrm{si }x=0.\end{cases}

On déduit de la formule de Hurwitz que pour x𝐑/𝐙𝑥𝐑𝐙x\in\mathbf{R}/\mathbf{Z}, x0𝑥0x\neq 0, on a

ζ^(x,1)ζ^(x,1)^𝜁𝑥.1^𝜁𝑥.1\displaystyle\hat{\zeta}(x,1)-\hat{\zeta}(-x,1) =2iπ(12{x})absent2𝑖𝜋12𝑥\displaystyle=2i\pi\left(\frac{1}{2}-\{x\}\right) (8)
ζ(x,1)ζ(x,1)superscript𝜁𝑥.1superscript𝜁𝑥.1\displaystyle\zeta^{*}(x,1)-\zeta^{*}(-x,1) =iπe2iπx+1e2iπx1.absent𝑖𝜋superscript𝑒2𝑖𝜋𝑥1superscript𝑒2𝑖𝜋𝑥1\displaystyle=i\pi\frac{e^{2i\pi x}+1}{e^{2i\pi x}-1}. (9)

Notons les relations suivantes : pour tout n1𝑛1n\geq 1 et tout x𝐑/𝐙𝑥𝐑𝐙x\in\mathbf{R}/\mathbf{Z}, avec x0𝑥0x\neq 0 si n=1𝑛1n=1, on a

ζ(x,1n)=(1)nζ(x,1n)𝜁𝑥.1𝑛superscript1𝑛𝜁𝑥.1𝑛\displaystyle\zeta(-x,1-n)=(-1)^{n}\zeta(x,1-n) (10)
ζ^(x,1n)=(1)nζ^(x,1n).^𝜁𝑥.1𝑛superscript1𝑛^𝜁𝑥.1𝑛\displaystyle\hat{\zeta}(-x,1-n)=(-1)^{n}\hat{\zeta}(x,1-n). (11)
Définition 2.2.

Pour u𝐙/N𝐙𝑢𝐙𝑁𝐙u\in\mathbf{Z}/N\mathbf{Z}, définissons les fonctions δu,δ^u:𝐙/N𝐙𝐂:subscript𝛿𝑢subscript^𝛿𝑢𝐙𝑁𝐙𝐂\delta_{u},\hat{\delta}_{u}:\mathbf{Z}/N\mathbf{Z}\to\mathbf{C} par

δu(n)subscript𝛿𝑢𝑛\displaystyle\delta_{u}(n) ={1si nu(modN)0si nu(modN)absentcases1si 𝑛annotated𝑢pmod𝑁0not-equivalent-tosi 𝑛annotated𝑢pmod𝑁\displaystyle=\begin{cases}1&\textrm{si }n\equiv u\pmod{N}\\ 0&\textrm{si }n\not\equiv u\pmod{N}\end{cases}
δ^u(n)subscript^𝛿𝑢𝑛\displaystyle\hat{\delta}_{u}(n) =x𝐙/N𝐙δu(x)ζNxn=ζNun.absentsubscript𝑥𝐙𝑁𝐙subscript𝛿𝑢𝑥superscriptsubscript𝜁𝑁𝑥𝑛superscriptsubscript𝜁𝑁𝑢𝑛\displaystyle=\sum_{x\in\mathbf{Z}/N\mathbf{Z}}\delta_{u}(x)\zeta_{N}^{-xn}=\zeta_{N}^{-un}.

3 Séries d’Eisenstein-Kronecker

Nous définissons dans cette section les séries d’Eisenstein-Kronecker classiques [3, §1.3], [9, §3], [14, Chap. VII], [16, Chap. VIII].

Pour k0𝑘0k\geq 0 un entier, τ𝜏\tau\in\mathcal{H}, z,u𝐂𝑧𝑢𝐂z,u\in\mathbf{C}, on pose

𝒦k(s,τ,z,u)=Γ(s)(2iπ)k(ττ¯2iπ)skω𝐙+τ𝐙ωzω+z¯k|ω+z|2sexp(2iπ(ωu¯ω¯u)ττ¯).subscript𝒦𝑘𝑠𝜏𝑧𝑢Γ𝑠superscript2𝑖𝜋𝑘superscript𝜏¯𝜏2𝑖𝜋𝑠𝑘subscript𝜔𝐙𝜏𝐙𝜔𝑧superscript¯𝜔𝑧𝑘superscript𝜔𝑧2𝑠2𝑖𝜋𝜔¯𝑢¯𝜔𝑢𝜏¯𝜏\mathcal{K}_{k}(s,\tau,z,u)=\frac{\Gamma(s)}{(-2i\pi)^{k}}\left(\frac{\tau-\overline{\tau}}{2i\pi}\right)^{s-k}\sum_{\begin{subarray}{c}\omega\in\mathbf{Z}+\tau\mathbf{Z}\\ \omega\neq-z\end{subarray}}\frac{\overline{\omega+z}^{k}}{|\omega+z|^{2s}}\exp\left(\frac{2i\pi(\omega\overline{u}-\overline{\omega}u)}{\tau-\overline{\tau}}\right).

Cette série converge pour s𝐂𝑠𝐂s\in\mathbf{C}, (s)>1+k2𝑠1𝑘2\Re(s)>1+\frac{k}{2} et possède un prolongement méromorphe au plan complexe, holomorphe sur 𝐂𝐂\mathbf{C} sauf éventuellement des pôles simples en s=0𝑠0s=0 (si k=0𝑘0k=0 et z𝐙+τ𝐙𝑧𝐙𝜏𝐙z\in\mathbf{Z}+\tau\mathbf{Z}) et en s=1𝑠1s=1 (si k=0𝑘0k=0 et u𝐙+τ𝐙𝑢𝐙𝜏𝐙u\in\mathbf{Z}+\tau\mathbf{Z}). La fonction 𝒦k(s,τ,z,u)subscript𝒦𝑘𝑠𝜏𝑧𝑢\mathcal{K}_{k}(s,\tau,z,u) est périodique en u𝑢u de période 𝐙+τ𝐙𝐙𝜏𝐙\mathbf{Z}+\tau\mathbf{Z}, et vérifie

𝒦k(s,τ,z+λ,u)=exp(2iπ(λ¯uλu¯)ττ¯)𝒦k(s,τ,z,u)(λ𝐙+τ𝐙).subscript𝒦𝑘𝑠𝜏𝑧𝜆𝑢2𝑖𝜋¯𝜆𝑢𝜆¯𝑢𝜏¯𝜏subscript𝒦𝑘𝑠𝜏𝑧𝑢𝜆𝐙𝜏𝐙\mathcal{K}_{k}(s,\tau,z+\lambda,u)=\exp\left(\frac{2i\pi(\overline{\lambda}u-\lambda\overline{u})}{\tau-\overline{\tau}}\right)\mathcal{K}_{k}(s,\tau,z,u)\qquad(\lambda\in\mathbf{Z}+\tau\mathbf{Z}).

En particulier la fonction z𝒦k(s,τ,z,0)maps-to𝑧subscript𝒦𝑘𝑠𝜏𝑧.0z\mapsto\mathcal{K}_{k}(s,\tau,z,0) est (𝐙+τ𝐙)𝐙𝜏𝐙(\mathbf{Z}+\tau\mathbf{Z})-périodique. La fonction 𝒦ksubscript𝒦𝑘\mathcal{K}_{k} vérifie l’équation fonctionnelle [16, Chap. VIII, (32)]

𝒦k(s,τ,z,u)=exp(2iπ(uz¯u¯z)ττ¯)𝒦k(k+1s,τ,u,z).subscript𝒦𝑘𝑠𝜏𝑧𝑢2𝑖𝜋𝑢¯𝑧¯𝑢𝑧𝜏¯𝜏subscript𝒦𝑘𝑘1𝑠𝜏𝑢𝑧\mathcal{K}_{k}(s,\tau,z,u)=\exp\left(\frac{2i\pi(u\overline{z}-\overline{u}z)}{\tau-\overline{\tau}}\right)\mathcal{K}_{k}(k+1-s,\tau,u,z).

Pour k1𝑘1k\geq 1, N1𝑁1N\geq 1 un entier, a,b𝐙/N𝐙𝑎𝑏𝐙𝑁𝐙a,b\in\mathbf{Z}/N\mathbf{Z}, τ𝜏\tau\in\mathcal{H}, on pose

Ea,b(k)(τ)=𝒦k(k,τ,aτ+bN,0)Fa,b(k)(τ)=𝒦k(k,τ,0,aτ+bN).formulae-sequencesubscriptsuperscript𝐸𝑘𝑎𝑏𝜏subscript𝒦𝑘𝑘𝜏𝑎𝜏𝑏𝑁.0subscriptsuperscript𝐹𝑘𝑎𝑏𝜏subscript𝒦𝑘𝑘𝜏.0𝑎𝜏𝑏𝑁E^{(k)}_{a,b}(\tau)=\mathcal{K}_{k}\left(k,\tau,\frac{a\tau+b}{N},0\right)\qquad F^{(k)}_{a,b}(\tau)=\mathcal{K}_{k}\left(k,\tau,0,\frac{a\tau+b}{N}\right).

Pour τ𝜏\tau\in\mathcal{H} et α𝐐>0𝛼subscript𝐐absent0\alpha\in\mathbf{Q}_{>0}, on pose qα=e2iπατsuperscript𝑞𝛼superscript𝑒2𝑖𝜋𝛼𝜏q^{\alpha}=e^{2i\pi\alpha\tau}.

Lemme 3.1.

Supposons k1𝑘1k\geq 1, k2𝑘2k\neq 2. La fonction Ea,b(k)subscriptsuperscript𝐸𝑘𝑎𝑏E^{(k)}_{a,b} est une série d’Eisenstein de poids k𝑘k pour le groupe Γ(N)Γ𝑁\Gamma(N), et son q𝑞q-développement est donné par

Ea,b(k)(τ)=a0(Ea,b(k))+m,n1ma(N)nk1ζNbnqmn/N+(1)km,n1ma(N)nk1ζNbnqmn/Nsubscriptsuperscript𝐸𝑘𝑎𝑏𝜏subscript𝑎0subscriptsuperscript𝐸𝑘𝑎𝑏subscript𝑚𝑛1𝑚𝑎𝑁superscript𝑛𝑘1superscriptsubscript𝜁𝑁𝑏𝑛superscript𝑞𝑚𝑛𝑁superscript1𝑘subscript𝑚𝑛1𝑚𝑎𝑁superscript𝑛𝑘1superscriptsubscript𝜁𝑁𝑏𝑛superscript𝑞𝑚𝑛𝑁E^{(k)}_{a,b}(\tau)=a_{0}(E^{(k)}_{a,b})+\sum_{\begin{subarray}{c}m,n\geq 1\\ m\equiv a(N)\end{subarray}}n^{k-1}\zeta_{N}^{bn}q^{mn/N}+(-1)^{k}\sum_{\begin{subarray}{c}m,n\geq 1\\ m\equiv-a(N)\end{subarray}}n^{k-1}\zeta_{N}^{-bn}q^{mn/N}

avec

a0(Ea,b(1))={0si a=b=0121+ζNb1ζNbsi a=0 et b012{aN}si a0subscript𝑎0subscriptsuperscript𝐸1𝑎𝑏cases0si 𝑎𝑏0121superscriptsubscript𝜁𝑁𝑏1superscriptsubscript𝜁𝑁𝑏si 𝑎0 et 𝑏012𝑎𝑁si 𝑎0a_{0}(E^{(1)}_{a,b})=\begin{cases}0&\textrm{si }a=b=0\\ \frac{1}{2}\frac{1+\zeta_{N}^{b}}{1-\zeta_{N}^{b}}&\textrm{si }a=0\textrm{ et }b\neq 0\\ \frac{1}{2}-\{\frac{a}{N}\}&\textrm{si }a\neq 0\end{cases}

et pour k3𝑘3k\geq 3,

a0(Ea,b(k))={ζ^(bN,1k)si a=00si a0.subscript𝑎0subscriptsuperscript𝐸𝑘𝑎𝑏cases^𝜁𝑏𝑁.1𝑘si 𝑎00si 𝑎0a_{0}(E^{(k)}_{a,b})=\begin{cases}\hat{\zeta}(\frac{b}{N},1-k)&\textrm{si }a=0\\ 0&\textrm{si }a\neq 0.\end{cases}
Lemme 3.2.

Supposons k=2𝑘2k=2. La fonction Ea,b(2)subscriptsuperscript𝐸2𝑎𝑏E^{(2)}_{a,b} est de classe 𝒞superscript𝒞\mathcal{C}^{\infty} sur \mathcal{H}. Elle est modulaire de poids 222 pour le groupe Γ(N)Γ𝑁\Gamma(N), et son développement de Fourier est donné par

Ea,b(2)(τ)=a0(Ea,b(2))+14π(τ)+m,n1ma(N)nζNbnqmn/N+m,n1ma(N)nζNbnqmn/Nsubscriptsuperscript𝐸2𝑎𝑏𝜏subscript𝑎0subscriptsuperscript𝐸2𝑎𝑏14𝜋𝜏subscript𝑚𝑛1𝑚𝑎𝑁𝑛superscriptsubscript𝜁𝑁𝑏𝑛superscript𝑞𝑚𝑛𝑁subscript𝑚𝑛1𝑚𝑎𝑁𝑛superscriptsubscript𝜁𝑁𝑏𝑛superscript𝑞𝑚𝑛𝑁E^{(2)}_{a,b}(\tau)=a_{0}(E^{(2)}_{a,b})+\frac{1}{4\pi\Im(\tau)}+\sum_{\begin{subarray}{c}m,n\geq 1\\ m\equiv a(N)\end{subarray}}n\zeta_{N}^{bn}q^{mn/N}+\sum_{\begin{subarray}{c}m,n\geq 1\\ m\equiv-a(N)\end{subarray}}n\zeta_{N}^{-bn}q^{mn/N}

avec

a0(Ea,b(2))={ζ^(bN,1)si a=0,112si a0.subscript𝑎0subscriptsuperscript𝐸2𝑎𝑏cases^𝜁𝑏𝑁1si 𝑎0112si 𝑎0a_{0}(E^{(2)}_{a,b})=\begin{cases}\hat{\zeta}(\frac{b}{N},-1)&\textrm{si }a=0,\\ -\frac{1}{12}&\textrm{si }a\neq 0.\end{cases}

En particulier Ea,b(2)E0,0(2)subscriptsuperscript𝐸2𝑎𝑏subscriptsuperscript𝐸20.0E^{(2)}_{a,b}-E^{(2)}_{0,0} est une série d’Eisenstein de poids 222 pour le groupe Γ(N)Γ𝑁\Gamma(N).

Lemme 3.3.

Supposons k1𝑘1k\geq 1, et (a,b)(0,0)𝑎𝑏0.0(a,b)\neq(0,0) dans le cas k=2𝑘2k=2. La fonction Fa,b(k)subscriptsuperscript𝐹𝑘𝑎𝑏F^{(k)}_{a,b} est une série d’Eisenstein de poids k𝑘k pour le groupe Γ(N)Γ𝑁\Gamma(N), et son q𝑞q-développement est donné par

Fa,b(k)=a0(Fa,b(k))+N1k(m,n1na(N)ζNbmnk1qmn/N+(1)km,n1na(N)ζNbmnk1qmn/N).subscriptsuperscript𝐹𝑘𝑎𝑏subscript𝑎0subscriptsuperscript𝐹𝑘𝑎𝑏superscript𝑁1𝑘subscript𝑚𝑛1𝑛𝑎𝑁superscriptsubscript𝜁𝑁𝑏𝑚superscript𝑛𝑘1superscript𝑞𝑚𝑛𝑁superscript1𝑘subscript𝑚𝑛1𝑛𝑎𝑁superscriptsubscript𝜁𝑁𝑏𝑚superscript𝑛𝑘1superscript𝑞𝑚𝑛𝑁F^{(k)}_{a,b}=a_{0}(F^{(k)}_{a,b})+N^{1-k}\left(\sum_{\begin{subarray}{c}m,n\geq 1\\ n\equiv a(N)\end{subarray}}\zeta_{N}^{bm}n^{k-1}q^{mn/N}+(-1)^{k}\sum_{\begin{subarray}{c}m,n\geq 1\\ n\equiv-a(N)\end{subarray}}\zeta_{N}^{-bm}n^{k-1}q^{mn/N}\right).

avec

a0(Fa,b(1))={0si a=b=0121+ζNb1ζNbsi a=0 et b012{aN}si a0subscript𝑎0subscriptsuperscript𝐹1𝑎𝑏cases0si 𝑎𝑏0121superscriptsubscript𝜁𝑁𝑏1superscriptsubscript𝜁𝑁𝑏si 𝑎0 et 𝑏012𝑎𝑁si 𝑎0a_{0}(F^{(1)}_{a,b})=\begin{cases}0&\textrm{si }a=b=0\\ \frac{1}{2}\frac{1+\zeta_{N}^{b}}{1-\zeta_{N}^{b}}&\textrm{si }a=0\textrm{ et }b\neq 0\\ \frac{1}{2}-\{\frac{a}{N}\}&\textrm{si }a\neq 0\end{cases}

et pour k2𝑘2k\geq 2,

a0(Fa,b(k))=ζ(aN,1k)=Bk({aN})k.subscript𝑎0subscriptsuperscript𝐹𝑘𝑎𝑏𝜁𝑎𝑁.1𝑘subscript𝐵𝑘𝑎𝑁𝑘a_{0}(F^{(k)}_{a,b})=\zeta(\frac{a}{N},1-k)=-\frac{B_{k}(\{\frac{a}{N}\})}{k}.
Lemme 3.4.

[9, Lemma 3.7 (1)(iii)] Soit k1𝑘1k\geq 1 un entier. Soit (a,b)(𝐙/N𝐙)2𝑎𝑏superscript𝐙𝑁𝐙2(a,b)\in(\mathbf{Z}/N\mathbf{Z})^{2}, avec (a,b)(0,0)𝑎𝑏0.0(a,b)\neq(0,0) dans le cas k=2𝑘2k=2. Alors pour tout gSL2(𝐙)𝑔subscriptSL2𝐙g\in\operatorname{SL}_{2}(\mathbf{Z}), on a Fa,b(k)|kg=F(a,b)g(k)evaluated-atsubscriptsuperscript𝐹𝑘𝑎𝑏𝑘𝑔subscriptsuperscript𝐹𝑘𝑎𝑏𝑔F^{(k)}_{a,b}|_{k}g=F^{(k)}_{(a,b)g}.

Nous allons maintenant définir des séries d’Eisenstein dont le q𝑞q-développement est rationnel.

Définition 3.5.

Pour k1𝑘1k\geq 1, a,b𝐙/N𝐙𝑎𝑏𝐙𝑁𝐙a,b\in\mathbf{Z}/N\mathbf{Z}, on pose

Ga,b(k)(τ)=a0(Ga,b(k))+m,n1ma,nb(N)mk1qmn+(1)km,n1ma,nb(N)mk1qmnsubscriptsuperscript𝐺𝑘𝑎𝑏𝜏subscript𝑎0subscriptsuperscript𝐺𝑘𝑎𝑏subscript𝑚𝑛1formulae-sequence𝑚𝑎𝑛𝑏𝑁superscript𝑚𝑘1superscript𝑞𝑚𝑛superscript1𝑘subscript𝑚𝑛1formulae-sequence𝑚𝑎𝑛𝑏𝑁superscript𝑚𝑘1superscript𝑞𝑚𝑛G^{(k)}_{a,b}(\tau)=a_{0}(G^{(k)}_{a,b})+\sum_{\begin{subarray}{c}m,n\geq 1\\ m\equiv a,n\equiv b(N)\end{subarray}}m^{k-1}q^{mn}+(-1)^{k}\sum_{\begin{subarray}{c}m,n\geq 1\\ m\equiv-a,n\equiv-b(N)\end{subarray}}m^{k-1}q^{mn}

avec

a0(Ga,b(1))={0si a=b=012{bN}si a=0 et b012{aN}si a0 et b=00si a0 et b0,subscript𝑎0subscriptsuperscript𝐺1𝑎𝑏cases0si 𝑎𝑏012𝑏𝑁si 𝑎0 et 𝑏012𝑎𝑁si 𝑎0 et 𝑏00si 𝑎0 et 𝑏0a_{0}(G^{(1)}_{a,b})=\begin{cases}0&\textrm{si }a=b=0\\ \frac{1}{2}-\{\frac{b}{N}\}&\textrm{si }a=0\textrm{ et }b\neq 0\\ \frac{1}{2}-\{\frac{a}{N}\}&\textrm{si }a\neq 0\textrm{ et }b=0\\ 0&\textrm{si }a\neq 0\textrm{ et }b\neq 0,\end{cases}

et pour k2𝑘2k\geq 2,

a0(Ga,b(k))={Nk1Bk({aN})ksi b=00si b0.subscript𝑎0subscriptsuperscript𝐺𝑘𝑎𝑏casessuperscript𝑁𝑘1subscript𝐵𝑘𝑎𝑁𝑘si 𝑏00si 𝑏0a_{0}(G^{(k)}_{a,b})=\begin{cases}-N^{k-1}\frac{B_{k}(\{\frac{a}{N}\})}{k}&\textrm{si }b=0\\ 0&\textrm{si }b\neq 0.\end{cases}
Lemme 3.6.

Soit k1𝑘1k\geq 1, avec a0𝑎0a\neq 0 si k=2𝑘2k=2. Alors la fonction Ga,b(k)(τ/N)subscriptsuperscript𝐺𝑘𝑎𝑏𝜏𝑁G^{(k)}_{a,b}(\tau/N) est modulaire de poids k𝑘k pour Γ(N)Γ𝑁\Gamma(N).

Démonstration.

On vérifie l’identité

Fa,b(k)(τ)=N1kc𝐙/N𝐙ζNbcGa,c(k)(τ/N).subscriptsuperscript𝐹𝑘𝑎𝑏𝜏superscript𝑁1𝑘subscript𝑐𝐙𝑁𝐙superscriptsubscript𝜁𝑁𝑏𝑐subscriptsuperscript𝐺𝑘𝑎𝑐𝜏𝑁F^{(k)}_{a,b}(\tau)=N^{1-k}\sum_{c\in\mathbf{Z}/N\mathbf{Z}}\zeta_{N}^{bc}G^{(k)}_{a,c}(\tau/N).

Par inversion de Fourier, il vient

Ga,b(k)(τ/N)=Nk2c𝐙/N𝐙ζNbcFa,c(k)(τ).subscriptsuperscript𝐺𝑘𝑎𝑏𝜏𝑁superscript𝑁𝑘2subscript𝑐𝐙𝑁𝐙superscriptsubscript𝜁𝑁𝑏𝑐subscriptsuperscript𝐹𝑘𝑎𝑐𝜏G^{(k)}_{a,b}(\tau/N)=N^{k-2}\sum_{c\in\mathbf{Z}/N\mathbf{Z}}\zeta_{N}^{-bc}F^{(k)}_{a,c}(\tau).

Le résultat suit alors du lemme 3.3. ∎

Lemme 3.7.

Si G(τ/N)𝐺𝜏𝑁G(\tau/N) est modulaire de poids k𝑘k pour le groupe Γ(N)Γ𝑁\Gamma(N), alors G(τ)𝐺𝜏G(\tau) est modulaire de poids k𝑘k pour le groupe Γ1(N2)subscriptΓ1superscript𝑁2\Gamma_{1}(N^{2}).

Démonstration.

Cela résulte de l’inclusion (N001)Γ1(N2)(N001)1Γ(N)matrix𝑁001subscriptΓ1superscript𝑁2superscriptmatrix𝑁0011Γ𝑁\begin{pmatrix}N&0\\ 0&1\end{pmatrix}\Gamma_{1}(N^{2})\begin{pmatrix}N&0\\ 0&1\end{pmatrix}^{-1}\subset\Gamma(N). ∎

On en déduit le lemme suivant.

Lemme 3.8.

Soit k1𝑘1k\geq 1, avec a0𝑎0a\neq 0 si k=2𝑘2k=2. Alors Ga,b(k)subscriptsuperscript𝐺𝑘𝑎𝑏G^{(k)}_{a,b} est une forme modulaire de poids k𝑘k pour Γ1(N2)subscriptΓ1superscript𝑁2\Gamma_{1}(N^{2}).

Rappelons que l’involution d’Atkin-Lehner WNsubscript𝑊𝑁W_{N} sur Mk(Γ1(N))subscript𝑀𝑘subscriptΓ1𝑁M_{k}(\Gamma_{1}(N)) est définie par

(WNf)(τ)=ikNk/2τkf(1Nτ)(fMk(Γ1(N))).subscript𝑊𝑁𝑓𝜏superscript𝑖𝑘superscript𝑁𝑘2superscript𝜏𝑘𝑓1𝑁𝜏𝑓subscript𝑀𝑘subscriptΓ1𝑁(W_{N}f)(\tau)=i^{k}N^{-k/2}\tau^{-k}f\left(-\frac{1}{N\tau}\right)\qquad(f\in M_{k}(\Gamma_{1}(N))).
Définition 3.9.

Pour k1𝑘1k\geq 1, a,b𝐙/N𝐙𝑎𝑏𝐙𝑁𝐙a,b\in\mathbf{Z}/N\mathbf{Z}, on pose

Ha,b(k)(τ)=a0(Ha,b(k))+m,n1(ζNambn+(1)kζNam+bn)nk1qmnsubscriptsuperscript𝐻𝑘𝑎𝑏𝜏subscript𝑎0subscriptsuperscript𝐻𝑘𝑎𝑏subscript𝑚𝑛1superscriptsubscript𝜁𝑁𝑎𝑚𝑏𝑛superscript1𝑘superscriptsubscript𝜁𝑁𝑎𝑚𝑏𝑛superscript𝑛𝑘1superscript𝑞𝑚𝑛H^{(k)}_{a,b}(\tau)=a_{0}(H^{(k)}_{a,b})+\sum_{m,n\geq 1}\left(\zeta_{N}^{-am-bn}+(-1)^{k}\zeta_{N}^{am+bn}\right)n^{k-1}q^{mn}

avec

a0(Ha,b(1))={0si a=b=0121+ζNb1ζNbsi a=0 et b0121+ζNa1ζNasi a0 et b=012(1+ζNa1ζNa+1+ζNb1ζNb)si a0 et b0,subscript𝑎0subscriptsuperscript𝐻1𝑎𝑏cases0si 𝑎𝑏0121superscriptsubscript𝜁𝑁𝑏1superscriptsubscript𝜁𝑁𝑏si 𝑎0 et 𝑏0121superscriptsubscript𝜁𝑁𝑎1superscriptsubscript𝜁𝑁𝑎si 𝑎0 et 𝑏0121superscriptsubscript𝜁𝑁𝑎1superscriptsubscript𝜁𝑁𝑎1superscriptsubscript𝜁𝑁𝑏1superscriptsubscript𝜁𝑁𝑏si 𝑎0 et 𝑏0a_{0}(H^{(1)}_{a,b})=\begin{cases}0&\textrm{si }a=b=0\\ -\frac{1}{2}\frac{1+\zeta_{N}^{b}}{1-\zeta_{N}^{b}}&\textrm{si }a=0\textrm{ et }b\neq 0\\ -\frac{1}{2}\frac{1+\zeta_{N}^{a}}{1-\zeta_{N}^{a}}&\textrm{si }a\neq 0\textrm{ et }b=0\\ -\frac{1}{2}\left(\frac{1+\zeta_{N}^{a}}{1-\zeta_{N}^{a}}+\frac{1+\zeta_{N}^{b}}{1-\zeta_{N}^{b}}\right)&\textrm{si }a\neq 0\textrm{ et }b\neq 0,\end{cases}

et pour k2𝑘2k\geq 2,

a0(Ha,b(k))=ζ^(bN,1k).subscript𝑎0subscriptsuperscript𝐻𝑘𝑎𝑏^𝜁𝑏𝑁.1𝑘a_{0}(H^{(k)}_{a,b})=\hat{\zeta}(-\frac{b}{N},1-k).

Notons l’identité Ha,b(k)=(1)kHa,b(k)subscriptsuperscript𝐻𝑘𝑎𝑏superscript1𝑘subscriptsuperscript𝐻𝑘𝑎𝑏H^{(k)}_{-a,-b}=(-1)^{k}H^{(k)}_{a,b}.

Lemme 3.10.

Soit k1𝑘1k\geq 1, a,b𝐙/N𝐙𝑎𝑏𝐙𝑁𝐙a,b\in\mathbf{Z}/N\mathbf{Z}. Dans le cas k=2𝑘2k=2, supposons a0𝑎0a\neq 0. Alors

WN2(Ga,b(k))=ikNHa,b(k).subscript𝑊superscript𝑁2subscriptsuperscript𝐺𝑘𝑎𝑏superscript𝑖𝑘𝑁subscriptsuperscript𝐻𝑘𝑎𝑏W_{N^{2}}(G^{(k)}_{a,b})=\frac{i^{k}}{N}H^{(k)}_{a,b}.

En particulier Ha,b(k)subscriptsuperscript𝐻𝑘𝑎𝑏H^{(k)}_{a,b} est une forme modulaire de poids k𝑘k pour Γ1(N2)subscriptΓ1superscript𝑁2\Gamma_{1}(N^{2}).

Démonstration.

Le cas k=1𝑘1k=1 est traité dans [2, Lemma 13]. Supposons donc k2𝑘2k\geq 2, avec a0𝑎0a\neq 0 si k=2𝑘2k=2. Par définition, on a

WN2(Ga,b(k))(τ)subscript𝑊superscript𝑁2subscriptsuperscript𝐺𝑘𝑎𝑏𝜏\displaystyle W_{N^{2}}(G^{(k)}_{a,b})(\tau) =ikNkτkGa,b(k)(1N2τ)absentsuperscript𝑖𝑘superscript𝑁𝑘superscript𝜏𝑘subscriptsuperscript𝐺𝑘𝑎𝑏1superscript𝑁2𝜏\displaystyle=i^{k}N^{-k}\tau^{-k}G^{(k)}_{a,b}(-\frac{1}{N^{2}\tau})
=ikNkτkNk2c𝐙/N𝐙ζNbcFa,c(k)(1Nτ).absentsuperscript𝑖𝑘superscript𝑁𝑘superscript𝜏𝑘superscript𝑁𝑘2subscript𝑐𝐙𝑁𝐙superscriptsubscript𝜁𝑁𝑏𝑐subscriptsuperscript𝐹𝑘𝑎𝑐1𝑁𝜏\displaystyle=i^{k}N^{-k}\tau^{-k}N^{k-2}\sum_{c\in\mathbf{Z}/N\mathbf{Z}}\zeta_{N}^{-bc}F^{(k)}_{a,c}(-\frac{1}{N\tau}).

D’après le lemme 3.4, il vient

WN2(Ga,b(k))(τ)subscript𝑊superscript𝑁2subscriptsuperscript𝐺𝑘𝑎𝑏𝜏\displaystyle W_{N^{2}}(G^{(k)}_{a,b})(\tau) =ikNkτkNk2c𝐙/N𝐙ζNbc(Nτ)kFc,a(k)(Nτ)absentsuperscript𝑖𝑘superscript𝑁𝑘superscript𝜏𝑘superscript𝑁𝑘2subscript𝑐𝐙𝑁𝐙superscriptsubscript𝜁𝑁𝑏𝑐superscript𝑁𝜏𝑘subscriptsuperscript𝐹𝑘𝑐𝑎𝑁𝜏\displaystyle=i^{k}N^{-k}\tau^{-k}N^{k-2}\sum_{c\in\mathbf{Z}/N\mathbf{Z}}\zeta_{N}^{-bc}(N\tau)^{k}F^{(k)}_{c,-a}(N\tau)
=ikNk2c𝐙/N𝐙ζNbcFc,a(k)(Nτ)absentsuperscript𝑖𝑘superscript𝑁𝑘2subscript𝑐𝐙𝑁𝐙superscriptsubscript𝜁𝑁𝑏𝑐subscriptsuperscript𝐹𝑘𝑐𝑎𝑁𝜏\displaystyle=i^{k}N^{k-2}\sum_{c\in\mathbf{Z}/N\mathbf{Z}}\zeta_{N}^{-bc}F^{(k)}_{c,-a}(N\tau)

En utilisant le développement de Fourier de F(k)superscript𝐹𝑘F^{(k)} (lemme 3.3), on obtient

WN2(Ga,b(k))(τ)subscript𝑊superscript𝑁2subscriptsuperscript𝐺𝑘𝑎𝑏𝜏\displaystyle W_{N^{2}}(G^{(k)}_{a,b})(\tau) =ikNk2c𝐙/N𝐙ζNbca0(Fc,a(k))absentsuperscript𝑖𝑘superscript𝑁𝑘2subscript𝑐𝐙𝑁𝐙superscriptsubscript𝜁𝑁𝑏𝑐subscript𝑎0subscriptsuperscript𝐹𝑘𝑐𝑎\displaystyle=i^{k}N^{k-2}\sum_{c\in\mathbf{Z}/N\mathbf{Z}}\zeta_{N}^{-bc}a_{0}(F^{(k)}_{c,-a})
+ikNk2c𝐙/N𝐙ζNbcN1km,n1(δ^a(m)δc(n)+(1)kδ^a(m)δc(n))nk1qmnsuperscript𝑖𝑘superscript𝑁𝑘2subscript𝑐𝐙𝑁𝐙superscriptsubscript𝜁𝑁𝑏𝑐superscript𝑁1𝑘subscript𝑚𝑛1subscript^𝛿𝑎𝑚subscript𝛿𝑐𝑛superscript1𝑘subscript^𝛿𝑎𝑚subscript𝛿𝑐𝑛superscript𝑛𝑘1superscript𝑞𝑚𝑛\displaystyle\quad+i^{k}N^{k-2}\sum_{c\in\mathbf{Z}/N\mathbf{Z}}\zeta_{N}^{-bc}N^{1-k}\sum_{m,n\geq 1}\left(\hat{\delta}_{a}(m)\delta_{c}(n)+(-1)^{k}\hat{\delta}_{-a}(m)\delta_{-c}(n)\right)n^{k-1}q^{mn}
=ikNk2c𝐙/N𝐙ζNbcζ(cN,1k)absentsuperscript𝑖𝑘superscript𝑁𝑘2subscript𝑐𝐙𝑁𝐙superscriptsubscript𝜁𝑁𝑏𝑐𝜁𝑐𝑁.1𝑘\displaystyle=i^{k}N^{k-2}\sum_{c\in\mathbf{Z}/N\mathbf{Z}}\zeta_{N}^{-bc}\zeta(\frac{c}{N},1-k)
+ikNm,n1(δ^a(m)δ^b(n)+(1)kδ^a(m)δ^b(n))nk1qmnsuperscript𝑖𝑘𝑁subscript𝑚𝑛1subscript^𝛿𝑎𝑚subscript^𝛿𝑏𝑛superscript1𝑘subscript^𝛿𝑎𝑚subscript^𝛿𝑏𝑛superscript𝑛𝑘1superscript𝑞𝑚𝑛\displaystyle\quad+\frac{i^{k}}{N}\sum_{m,n\geq 1}\left(\hat{\delta}_{a}(m)\hat{\delta}_{b}(n)+(-1)^{k}\hat{\delta}_{-a}(m)\hat{\delta}_{-b}(n)\right)n^{k-1}q^{mn}
=ikN(ζ^(bN,1k)+m,n1(δ^a(m)δ^b(n)+(1)kδ^a(m)δ^b(n))nk1qmn).absentsuperscript𝑖𝑘𝑁^𝜁𝑏𝑁.1𝑘subscript𝑚𝑛1subscript^𝛿𝑎𝑚subscript^𝛿𝑏𝑛superscript1𝑘subscript^𝛿𝑎𝑚subscript^𝛿𝑏𝑛superscript𝑛𝑘1superscript𝑞𝑚𝑛\displaystyle=\frac{i^{k}}{N}\left(\hat{\zeta}(-\frac{b}{N},1-k)+\sum_{m,n\geq 1}\left(\hat{\delta}_{a}(m)\hat{\delta}_{b}(n)+(-1)^{k}\hat{\delta}_{-a}(m)\hat{\delta}_{-b}(n)\right)n^{k-1}q^{mn}\right).

Pour terminer cette section, nous déterminons la fonction L𝐿L associée à Ha,b(k)subscriptsuperscript𝐻𝑘𝑎𝑏H^{(k)}_{a,b} (voir [9, 3.10] pour le cas des séries Ea,b(k)subscriptsuperscript𝐸𝑘𝑎𝑏E^{(k)}_{a,b} et Fa,b(k)subscriptsuperscript𝐹𝑘𝑎𝑏F^{(k)}_{a,b}).

Rappelons que si f=n=0an(f)qn𝑓superscriptsubscript𝑛0subscript𝑎𝑛𝑓superscript𝑞𝑛f=\sum_{n=0}^{\infty}a_{n}(f)q^{n} est une forme modulaire de poids k1𝑘1k\geq 1 pour Γ1(N)subscriptΓ1𝑁\Gamma_{1}(N), alors la fonction L𝐿L de f𝑓f est définie par L(f,s)=n=1an(f)ns𝐿𝑓𝑠superscriptsubscript𝑛1subscript𝑎𝑛𝑓superscript𝑛𝑠L(f,s)=\sum_{n=1}^{\infty}a_{n}(f)n^{-s} pour (s)>k𝑠𝑘\Re(s)>k.

Définition 3.11.

Pour fMk(Γ1(N))𝑓subscript𝑀𝑘subscriptΓ1𝑁f\in M_{k}(\Gamma_{1}(N)), on pose f=fa0(f)superscript𝑓𝑓subscript𝑎0𝑓f^{*}=f-a_{0}(f).

La fonction L𝐿L complétée de f𝑓f est définie par

Λ(f,s):=Ns/2(2π)sΓ(s)L(f,s)=Ns/20f(iy)ysdyy.assignΛ𝑓𝑠superscript𝑁𝑠2superscript2𝜋𝑠Γ𝑠𝐿𝑓𝑠superscript𝑁𝑠2superscriptsubscript0superscript𝑓𝑖𝑦superscript𝑦𝑠d𝑦𝑦\Lambda(f,s):=N^{s/2}(2\pi)^{-s}\Gamma(s)L(f,s)=N^{s/2}\int_{0}^{\infty}f^{*}(iy)y^{s}\frac{\mathrm{d}y}{y}.

Elle se prolonge en une fonction méromorphe sur 𝐂𝐂\mathbf{C} qui vérifie l’équation fonctionnelle

Λ(f,s)=Λ(WNf,ks)(fMk(Γ1(N))).Λ𝑓𝑠Λsubscript𝑊𝑁𝑓𝑘𝑠𝑓subscript𝑀𝑘subscriptΓ1𝑁\Lambda(f,s)=\Lambda(W_{N}f,k-s)\qquad(f\in M_{k}(\Gamma_{1}(N))).

De plus, la fonction Λ(f,s)+a0(f)s+a0(WNf)ksΛ𝑓𝑠subscript𝑎0𝑓𝑠subscript𝑎0subscript𝑊𝑁𝑓𝑘𝑠\Lambda(f,s)+\frac{a_{0}(f)}{s}+\frac{a_{0}(W_{N}f)}{k-s} est holomorphe sur 𝐂𝐂\mathbf{C} [11, Thm 4.3.5].

Définition 3.12.

Les valeurs régularisées de Λ(f,s)Λ𝑓𝑠\Lambda(f,s) en s=0𝑠0s=0 et s=k𝑠𝑘s=k sont définies par

Λ(f,0)superscriptΛ𝑓.0\displaystyle\Lambda^{*}(f,0) :=lims0(Λ(f,s)+a0(f)s)assignabsentsubscript𝑠0Λ𝑓𝑠subscript𝑎0𝑓𝑠\displaystyle:=\lim_{s\to 0}\left(\Lambda(f,s)+\frac{a_{0}(f)}{s}\right)
Λ(f,k)superscriptΛ𝑓𝑘\displaystyle\Lambda^{*}(f,k) :=limsk(Λ(f,s)+a0(WNf)ks).assignabsentsubscript𝑠𝑘Λ𝑓𝑠subscript𝑎0subscript𝑊𝑁𝑓𝑘𝑠\displaystyle:=\lim_{s\to k}\left(\Lambda(f,s)+\frac{a_{0}(W_{N}f)}{k-s}\right).

Notons que Λ(f,k)=Λ(WNf,0)superscriptΛ𝑓𝑘superscriptΛsubscript𝑊𝑁𝑓.0\Lambda^{*}(f,k)=\Lambda^{*}(W_{N}f,0) pour tout fMk(Γ1(N))𝑓subscript𝑀𝑘subscriptΓ1𝑁f\in M_{k}(\Gamma_{1}(N)).

Lemme 3.13.

Soit k1𝑘1k\geq 1 et a,b𝐙/N𝐙𝑎𝑏𝐙𝑁𝐙a,b\in\mathbf{Z}/N\mathbf{Z}. Dans le cas k=2𝑘2k=2, supposons a0𝑎0a\neq 0. Alors

Λ(Ha,b(k),s)=Ns(2π)sΓ(s)(ζ^(aN,s)ζ^(bN,sk+1)+(1)kζ^(aN,s)ζ^(bN,sk+1)).Λsubscriptsuperscript𝐻𝑘𝑎𝑏𝑠superscript𝑁𝑠superscript2𝜋𝑠Γ𝑠^𝜁𝑎𝑁𝑠^𝜁𝑏𝑁𝑠𝑘1superscript1𝑘^𝜁𝑎𝑁𝑠^𝜁𝑏𝑁𝑠𝑘1\Lambda(H^{(k)}_{a,b},s)=N^{s}(2\pi)^{-s}\Gamma(s)\left(\hat{\zeta}(-\frac{a}{N},s)\hat{\zeta}(-\frac{b}{N},s-k+1)+(-1)^{k}\hat{\zeta}(\frac{a}{N},s)\hat{\zeta}(\frac{b}{N},s-k+1)\right).
Démonstration.

Cela résulte des définitions. ∎

4 Cycles de Shokurov

Soit N3𝑁3N\geq 3 un entier. Soit Y(N)𝑌𝑁Y(N) le courbe modulaire de niveau N𝑁N définie sur 𝐐𝐐\mathbf{Q}, et soit E𝐸E la courbe elliptique universelle au-dessus de Y(N)𝑌𝑁Y(N). Fixons un entier n0𝑛0n\geq 0. Notons Ensuperscript𝐸𝑛E^{n} la puissance fibrée n𝑛n-ième de E𝐸E au-dessus de Y(N)𝑌𝑁Y(N). C’est une variété abélienne de dimension relative n𝑛n sur Y(N)𝑌𝑁Y(N). Les points complexes de Ensuperscript𝐸𝑛E^{n} sont décrits par l’isomorphisme [4, (3.6)]

En(𝐂)=(𝐙2nSL2(𝐙))\(×𝐂n×GL2(𝐙/N𝐙)).superscript𝐸𝑛𝐂\right-normal-factor-semidirect-productsuperscript𝐙2𝑛subscriptSL2𝐙superscript𝐂𝑛subscriptGL2𝐙𝑁𝐙E^{n}(\mathbf{C})=(\mathbf{Z}^{2n}\rtimes\operatorname{SL}_{2}(\mathbf{Z}))\backslash(\mathcal{H}\times\mathbf{C}^{n}\times\operatorname{GL}_{2}(\mathbf{Z}/N\mathbf{Z})).

On note σ=(0110)𝜎matrix0110\sigma=\begin{pmatrix}0&-1\\ 1&0\end{pmatrix}. Pour tout entier 0jn0𝑗𝑛0\leq j\leq n, on définit le cycle de Shokurov

XjYnj{0,}={(iy;it1y,,itjy,tj+1,,tn;σ):y>0,t1,,tn[0,1]}.superscript𝑋𝑗superscript𝑌𝑛𝑗0conditional-set𝑖𝑦𝑖subscript𝑡1𝑦𝑖subscript𝑡𝑗𝑦subscript𝑡𝑗1subscript𝑡𝑛𝜎formulae-sequence𝑦0subscript𝑡1subscript𝑡𝑛delimited-[]0.1X^{j}Y^{n-j}\{0,\infty\}=\left\{(iy;it_{1}y,\ldots,it_{j}y,t_{j+1},\ldots,t_{n};\sigma):y>0,t_{1},\ldots,t_{n}\in[0,1]\right\}.

C’est un (n+1)𝑛1(n+1)-cycle sur En(𝐂)superscript𝐸𝑛𝐂E^{n}(\mathbf{C}), muni de l’orientation produit. Il est naturellement fibré au-dessus du symbole modulaire {0,}0\{0,\infty\}. Notons fj:XjYnj{0,}{0,}:subscript𝑓𝑗superscript𝑋𝑗superscript𝑌𝑛𝑗00f_{j}:X^{j}Y^{n-j}\{0,\infty\}\to\{0,\infty\} cette fibration.

Définition 4.1.

Pour y>0𝑦0y>0, on note γy,jsubscript𝛾𝑦𝑗\gamma_{y,j} la fibre de fjsubscript𝑓𝑗f_{j} au-dessus du point iy𝑖𝑦iy.

On a donc

γy,j={(iy,it1y,,itjy,tj+1,,tn,σ):t1,,tn[0,1]}.subscript𝛾𝑦𝑗conditional-set𝑖𝑦𝑖subscript𝑡1𝑦𝑖subscript𝑡𝑗𝑦subscript𝑡𝑗1subscript𝑡𝑛𝜎subscript𝑡1subscript𝑡𝑛delimited-[]0.1\gamma_{y,j}=\left\{(iy,it_{1}y,\ldots,it_{j}y,t_{j+1},\ldots,t_{n},\sigma):t_{1},\ldots,t_{n}\in[0,1]\right\}.

5 Symbole d’Eisenstein

On note X(N)𝑋𝑁X(N) la compactification de Y(N)𝑌𝑁Y(N), et on note X=X(N)Y(N)superscript𝑋𝑋𝑁𝑌𝑁X^{\infty}=X(N)-Y(N) l’ensemble des pointes de X(N)𝑋𝑁X(N), vu comme sous-schéma fermé de X(N)𝑋𝑁X(N). On a une bijection

P(𝐙/N𝐙)\GL2(𝐙/N𝐙)\𝑃𝐙𝑁𝐙subscriptGL2𝐙𝑁𝐙\displaystyle P(\mathbf{Z}/N\mathbf{Z})\backslash\operatorname{GL}_{2}(\mathbf{Z}/N\mathbf{Z}) Xabsentsuperscript𝑋\displaystyle\xrightarrow{\cong}X^{\infty}
[g]delimited-[]𝑔\displaystyle[g] gmaps-toabsent𝑔\displaystyle\mapsto g\infty

P𝑃P est le sous-groupe algébrique de SL2subscriptSL2\operatorname{SL}_{2} formé des matrices de la forme ±(101)plus-or-minusmatrix101\pm\begin{pmatrix}1&*\\ 0&1\end{pmatrix}. Pour tout entier n0𝑛0n\geq 0, on définit

𝐐[X](n)={f:GL2(𝐙/N𝐙)𝐐:f((01)g)=f(g)=(1)nf(g)}.𝐐superscriptdelimited-[]superscript𝑋𝑛conditional-set𝑓:subscriptGL2𝐙𝑁𝐙𝐐𝑓matrix01𝑔𝑓𝑔superscript1𝑛𝑓𝑔\mathbf{Q}[X^{\infty}]^{(n)}=\left\{f:\operatorname{GL}_{2}(\mathbf{Z}/N\mathbf{Z})\to\mathbf{Q}:f\left(\begin{pmatrix}*&*\\ 0&1\end{pmatrix}g\right)=f(g)=(-1)^{n}f(-g)\right\}.

Ce groupe est (non canoniquement) isomorphe au groupe des diviseurs sur Xsuperscript𝑋X^{\infty}.

Fixons un entier n0𝑛0n\geq 0. On dispose d’une application résidu

Resn:Hn+1(En,𝐐(n+1))𝐐[X](n).:superscriptRes𝑛subscriptsuperscript𝐻𝑛1superscript𝐸𝑛𝐐𝑛1𝐐superscriptdelimited-[]superscript𝑋𝑛\operatorname{Res}^{n}:H^{n+1}_{\mathcal{M}}(E^{n},\mathbf{Q}(n+1))\to\mathbf{Q}[X^{\infty}]^{(n)}.

généralisant l’application diviseur pour n=0𝑛0n=0. Notons V0subscript𝑉0V_{0} le sous-groupe de 𝐐[X](0)𝐐superscriptdelimited-[]superscript𝑋0\mathbf{Q}[X^{\infty}]^{(0)} formé des diviseurs de degré 00, et notons Vn=𝐐[X](n)subscript𝑉𝑛𝐐superscriptdelimited-[]superscript𝑋𝑛V_{n}=\mathbf{Q}[X^{\infty}]^{(n)} pour n1𝑛1n\geq 1. L’image de l’application ResnsuperscriptRes𝑛\operatorname{Res}^{n} est égale à Vnsubscript𝑉𝑛V_{n} (généralisation du théorème de Manin-Drinfeld). Le symbole d’Eisenstein, construit par Beilinson, est une application canonique

Бn:VnHn+1(En,𝐐(n+1)):superscriptБ𝑛subscript𝑉𝑛subscriptsuperscript𝐻𝑛1superscript𝐸𝑛𝐐𝑛1\BB^{n}:V_{n}\to H^{n+1}_{\mathcal{M}}(E^{n},\mathbf{Q}(n+1))

telle que ResnБn=idVnsuperscriptRes𝑛superscriptБ𝑛subscriptidsubscript𝑉𝑛\operatorname{Res}^{n}\circ\BB^{n}=\operatorname{id}_{V_{n}}.

Notons ωn:𝐐[(𝐙/N𝐙)2]𝐐[X](n):superscript𝜔𝑛𝐐delimited-[]superscript𝐙𝑁𝐙2𝐐superscriptdelimited-[]superscript𝑋𝑛\omega^{n}:\mathbf{Q}[(\mathbf{Z}/N\mathbf{Z})^{2}]\to\mathbf{Q}[X^{\infty}]^{(n)} l’application horosphérique, définie par

ωn(ϕ)(g)=v(𝐙/N𝐙)2ϕ(g1v)Bn+2({v2N})superscript𝜔𝑛italic-ϕ𝑔subscript𝑣superscript𝐙𝑁𝐙2italic-ϕsuperscript𝑔1𝑣subscript𝐵𝑛2subscript𝑣2𝑁\omega^{n}(\phi)(g)=\sum_{v\in(\mathbf{Z}/N\mathbf{Z})^{2}}\phi(g^{-1}v)B_{n+2}(\{\frac{v_{2}}{N}\})

Dans le cas n=0𝑛0n=0, l’application ω0superscript𝜔0\omega^{0} induit une surjection de 𝐐[(𝐙/N𝐙)2\{0}]𝐐delimited-[]\superscript𝐙𝑁𝐙20\mathbf{Q}[(\mathbf{Z}/N\mathbf{Z})^{2}\backslash\{0\}] dans V0subscript𝑉0V_{0} ; dans le cas n1𝑛1n\geq 1, l’application ωnsuperscript𝜔𝑛\omega^{n} est surjective [13, 7.5] (la preuve donnée dans cet article marche également pour n=0𝑛0n=0).

Définition 5.1.

Soit u(𝐙/N𝐙)2𝑢superscript𝐙𝑁𝐙2u\in(\mathbf{Z}/N\mathbf{Z})^{2}. Dans le cas n=0𝑛0n=0, on suppose u0𝑢0u\neq 0. On définit

Eisn(u)=Бnωn(ϕu)Hn+1(En,𝐐(n+1))superscriptEis𝑛𝑢superscriptБ𝑛superscript𝜔𝑛subscriptitalic-ϕ𝑢subscriptsuperscript𝐻𝑛1superscript𝐸𝑛𝐐𝑛1\operatorname{Eis}^{n}(u)=\BB^{n}\circ\omega^{n}(\phi_{u})\in H^{n+1}_{\mathcal{M}}(E^{n},\mathbf{Q}(n+1)) (12)

ϕusubscriptitalic-ϕ𝑢\phi_{u} est la fonction caractéristique de {u}𝑢\{u\}.

Notons que Eis0(u)superscriptEis0𝑢\operatorname{Eis}^{0}(u) n’est autre que l’unité de Siegel gu2Ntensor-productsubscript𝑔𝑢2𝑁g_{u}\otimes\frac{2}{N} [9, §1].

Par définition, on a Resn(Eisn(u))=ωn(ϕu)superscriptRes𝑛superscriptEis𝑛𝑢superscript𝜔𝑛subscriptitalic-ϕ𝑢\operatorname{Res}^{n}(\operatorname{Eis}^{n}(u))=\omega^{n}(\phi_{u}) ; l’application horosphérique donne donc les résidus des symboles d’Eisenstein.

Le groupe G=GL2(𝐙/N𝐙)𝐺subscriptGL2𝐙𝑁𝐙G=\operatorname{GL}_{2}(\mathbf{Z}/N\mathbf{Z}) agit à gauche sur Ensuperscript𝐸𝑛E^{n}. Sur les points complexes, cette action est induite par γ(τ,z,g)=(τ,z,gγt)𝛾𝜏𝑧𝑔𝜏𝑧𝑔superscript𝛾𝑡\gamma\cdot(\tau,z,g)=(\tau,z,g{}^{t}\gamma). On en déduit une action à droite de G𝐺G sur Hn+1(En,𝐐(n+1))subscriptsuperscript𝐻𝑛1superscript𝐸𝑛𝐐𝑛1H^{n+1}_{\mathcal{M}}(E^{n},\mathbf{Q}(n+1)). Les applications ResnsuperscriptRes𝑛\operatorname{Res}^{n} et БnsuperscriptБ𝑛\BB^{n} étant G𝐺G-équivariantes, on a le lemme suivant.

Lemme 5.2.

Pour tout gG𝑔𝐺g\in G, et pour tout u(𝐙/N𝐙)2𝑢superscript𝐙𝑁𝐙2u\in(\mathbf{Z}/N\mathbf{Z})^{2} (avec u0𝑢0u\neq 0 si n=0𝑛0n=0), on a

gEisn(u)=Eisn(gtu).superscript𝑔superscriptEis𝑛𝑢superscriptEis𝑛superscript𝑔𝑡𝑢g^{*}\operatorname{Eis}^{n}(u)=\operatorname{Eis}^{n}({}^{t}gu). (13)

Dans la suite de cette section, nous rappelons la description explicite de la réalisation du symbole d’Eisenstein en cohomologie de Deligne [1, 4, 5].

Commençons par quelques rappels sur la cohomologie de Deligne H𝒟i(X/𝐑,𝐑(j))subscriptsuperscript𝐻𝑖𝒟𝑋𝐑𝐑𝑗H^{i}_{\mathcal{D}}(X/\mathbf{R},\mathbf{R}(j)) associée à un schéma X𝑋X lisse et quasi-projectif sur 𝐑𝐑\mathbf{R}. Notons 𝒮(X,𝐑(n))superscript𝒮𝑋𝐑𝑛\mathcal{S}^{\cdot}(X,\mathbf{R}(n)) le complexe des formes différentielles 𝒞superscript𝒞\mathcal{C}^{\infty} sur X(𝐂)𝑋𝐂X(\mathbf{C}) à valeurs dans 𝐑(n)=(2iπ)n𝐑𝐑𝑛superscript2𝑖𝜋𝑛𝐑\mathbf{R}(n)=(2i\pi)^{n}\mathbf{R} vérifiant cω=(1)nωsuperscript𝑐𝜔superscript1𝑛𝜔c^{*}\omega=(-1)^{n}\omega, où c𝑐c désigne la conjugaison complexe sur X(𝐂)𝑋𝐂X(\mathbf{C}). Par la résolution des singularités, il existe une compactification lisse X¯¯𝑋\overline{X} de X𝑋X telle que X:=X¯Xassignsuperscript𝑋¯𝑋𝑋X^{\infty}:=\overline{X}-X soit un diviseur à croisements normaux. Pour un entier m0𝑚0m\geq 0, notons ΩX¯mXsubscriptsuperscriptΩ𝑚¯𝑋delimited-⟨⟩superscript𝑋\Omega^{m}_{\overline{X}}\langle X^{\infty}\rangle le 𝐂𝐂\mathbf{C}-espace vectoriel des m𝑚m-formes holomorphes sur X(𝐂)𝑋𝐂X(\mathbf{C}) à singularités logarithmiques le long de X(𝐂)superscript𝑋𝐂X^{\infty}(\mathbf{C}). Pour toute forme différentielle α𝛼\alpha et tout entier n𝐙𝑛𝐙n\in\mathbf{Z}, notons πn(α)=12(α+(1)nα¯)subscript𝜋𝑛𝛼12𝛼superscript1𝑛¯𝛼\pi_{n}(\alpha)=\frac{1}{2}(\alpha+(-1)^{n}\overline{\alpha}).

Proposition 5.3.

[5, (2.5.1)] Pour tout entier n0𝑛0n\geq 0, on a un isomorphisme

H𝒟n+1(X/𝐑,𝐑(n+1)){ϕ𝒮n(X,𝐑(n))|dϕ=πn(ω) avec ωΩX¯n+1X}d𝒮n1(X,𝐑(n)).subscriptsuperscript𝐻𝑛1𝒟𝑋𝐑𝐑𝑛1conditional-setitalic-ϕsuperscript𝒮𝑛𝑋𝐑𝑛𝑑italic-ϕsubscript𝜋𝑛𝜔 avec 𝜔subscriptsuperscriptΩ𝑛1¯𝑋delimited-⟨⟩superscript𝑋𝑑superscript𝒮𝑛1𝑋𝐑𝑛H^{n+1}_{\mathcal{D}}(X/\mathbf{R},\mathbf{R}(n+1))\cong\frac{\{\phi\in\mathcal{S}^{n}(X,\mathbf{R}(n))|d\phi=\pi_{n}(\omega)\textrm{ avec }\omega\in\Omega^{n+1}_{\overline{X}}\langle X^{\infty}\rangle\}}{d\mathcal{S}^{n-1}(X,\mathbf{R}(n))}.

Considérons maintenant le régulateur de Beilinson

rБ:Hn+1(En,𝐐(n+1))H𝒟n+1(En/𝐑,𝐑(n+1)).:subscript𝑟Бsubscriptsuperscript𝐻𝑛1superscript𝐸𝑛𝐐𝑛1subscriptsuperscript𝐻𝑛1𝒟superscript𝐸𝑛𝐑𝐑𝑛1r_{\BB}:H^{n+1}_{\mathcal{M}}(E^{n},\mathbf{Q}(n+1))\to H^{n+1}_{\mathcal{D}}(E^{n}/\mathbf{R},\mathbf{R}(n+1)).

D’après la proposition 5.3, les éléments de H𝒟n+1(En/𝐑,𝐑(n+1))subscriptsuperscript𝐻𝑛1𝒟superscript𝐸𝑛𝐑𝐑𝑛1H^{n+1}_{\mathcal{D}}(E^{n}/\mathbf{R},\mathbf{R}(n+1)) sont représentés par des n𝑛n-formes différentielles sur En(𝐂)superscript𝐸𝑛𝐂E^{n}(\mathbf{C}). Nous noterons (τ;z1,,zn;g)𝜏subscript𝑧1subscript𝑧𝑛𝑔(\tau;z_{1},\ldots,z_{n};g) les coordonnées naturelles sur En(𝐂)superscript𝐸𝑛𝐂E^{n}(\mathbf{C}), avec τ𝜏\tau\in\mathcal{H}, zi𝐂subscript𝑧𝑖𝐂z_{i}\in\mathbf{C}, gGL2(𝐙/N𝐙)𝑔subscriptGL2𝐙𝑁𝐙g\in\operatorname{GL}_{2}(\mathbf{Z}/N\mathbf{Z}), et nous poserons q=e2iπτ𝑞superscript𝑒2𝑖𝜋𝜏q=e^{2i\pi\tau}. Pour tous entiers a,b0𝑎𝑏0a,b\geq 0 tels que a+b=n𝑎𝑏𝑛a+b=n, définissons la n𝑛n-forme différentielle sur 𝐂nsuperscript𝐂𝑛\mathbf{C}^{n}

ψa,b=1n!σ𝔖nε(σ)dz¯σ(1)dz¯σ(b)dzσ(b+1)dzσ(n).subscript𝜓𝑎𝑏1𝑛subscript𝜎subscript𝔖𝑛𝜀𝜎𝑑subscript¯𝑧𝜎1𝑑subscript¯𝑧𝜎𝑏𝑑subscript𝑧𝜎𝑏1𝑑subscript𝑧𝜎𝑛\psi_{a,b}=\frac{1}{n!}\sum_{\sigma\in\mathfrak{S}_{n}}\varepsilon(\sigma)d\overline{z}_{\sigma(1)}\wedge\cdots\wedge d\overline{z}_{\sigma(b)}\wedge dz_{\sigma(b+1)}\wedge\cdots\wedge dz_{\sigma(n)}.

D’après [4, (3.12), (3.28)] et [8, Remark after Lemma 7.1], on a la proposition suivante.

Proposition 5.4.

Soit u(𝐙/N𝐙)2𝑢superscript𝐙𝑁𝐙2u\in(\mathbf{Z}/N\mathbf{Z})^{2}, avec u0𝑢0u\neq 0 dans le cas n=0𝑛0n=0. L’élément rБ(Eisn(u))subscript𝑟БsuperscriptEis𝑛𝑢r_{\BB}(\operatorname{Eis}^{n}(u)) est représenté par une n𝑛n-forme différentielle Eis𝒟n(u)subscriptsuperscriptEis𝑛𝒟𝑢\operatorname{Eis}^{n}_{\mathcal{D}}(u) vérifiant

Eis𝒟n(u)=n!(n+2)2iπNττ¯2a=0n((c,d)𝐙2ζNc(gu)1+d(gu)2(cτ+d)a+1(cτ¯+d)n+1a)ψa,namoddτ,dτ¯.subscriptsuperscriptEis𝑛𝒟𝑢modulo𝑛𝑛22𝑖𝜋𝑁𝜏¯𝜏2superscriptsubscript𝑎0𝑛subscriptsuperscript𝑐𝑑superscript𝐙2superscriptsubscript𝜁𝑁𝑐subscript𝑔𝑢1𝑑subscript𝑔𝑢2superscript𝑐𝜏𝑑𝑎1superscript𝑐¯𝜏𝑑𝑛1𝑎subscript𝜓𝑎𝑛𝑎𝑑𝜏𝑑¯𝜏\operatorname{Eis}^{n}_{\mathcal{D}}(u)=-\frac{n!(n+2)}{2i\pi N}\frac{\tau-\overline{\tau}}{2}\sum_{a=0}^{n}\left(\sideset{}{{}^{\prime}}{\sum}_{(c,d)\in\mathbf{Z}^{2}}\frac{\zeta_{N}^{c(gu)_{1}+d(gu)_{2}}}{(c\tau+d)^{a+1}(c\overline{\tau}+d)^{n+1-a}}\right)\psi_{a,n-a}\mod{d\tau,d\overline{\tau}}.

De plus, on a

dEis𝒟n(u)=πn(Eisholn(u))dsubscriptsuperscriptEis𝑛𝒟𝑢subscript𝜋𝑛subscriptsuperscriptEis𝑛hol𝑢\mathrm{d}\operatorname{Eis}^{n}_{\mathcal{D}}(u)=\pi_{n}(\operatorname{Eis}^{n}_{\mathrm{hol}}(u))

Eisholn(u)subscriptsuperscriptEis𝑛hol𝑢\operatorname{Eis}^{n}_{\mathrm{hol}}(u) est la série d’Eisenstein holomorphe de poids n+2𝑛2n+2 définie par

Eisholn(u)=(n+2)!(2iπ)2N(c,d)𝐙2ζNc(gu)1+d(gu)2(cτ+d)n+2dqqdz1dzn.subscriptsuperscriptEis𝑛hol𝑢𝑛2superscript2𝑖𝜋2𝑁subscriptsuperscript𝑐𝑑superscript𝐙2superscriptsubscript𝜁𝑁𝑐subscript𝑔𝑢1𝑑subscript𝑔𝑢2superscript𝑐𝜏𝑑𝑛2𝑑𝑞𝑞𝑑subscript𝑧1𝑑subscript𝑧𝑛\operatorname{Eis}^{n}_{\mathrm{hol}}(u)=-\frac{(n+2)!}{(2i\pi)^{2}N}\sideset{}{{}^{\prime}}{\sum}_{(c,d)\in\mathbf{Z}^{2}}\frac{\zeta_{N}^{c(gu)_{1}+d(gu)_{2}}}{(c\tau+d)^{n+2}}\frac{dq}{q}\wedge dz_{1}\wedge\cdots\wedge dz_{n}.
Remarque 5.5.

Pour n=0𝑛0n=0, les séries intervenant dans Eis𝒟0(u)subscriptsuperscriptEis0𝒟𝑢\operatorname{Eis}^{0}_{\mathcal{D}}(u) et Eishol0(u)subscriptsuperscriptEis0hol𝑢\operatorname{Eis}^{0}_{\mathrm{hol}}(u) ne convergent pas absolument et on a recours à la sommation d’Eisenstein ou de Kronecker pour leur donner un sens [16, Chap. VIII, §9].

6 Éléments de Deninger-Scholl

Dans cette section, nous rappelons la définition des éléments de Deninger-Scholl et calculons explicitement leurs réalisations en cohomologie de Deligne.

Soit k0𝑘0k\geq 0 un entier. On choisit une décomposition k=k1+k2𝑘subscript𝑘1subscript𝑘2k=k_{1}+k_{2} avec k1,k20subscript𝑘1subscript𝑘20k_{1},k_{2}\geq 0. Considérons les projections canoniques p1:Ek1+k2Ek1:subscript𝑝1superscript𝐸subscript𝑘1subscript𝑘2superscript𝐸subscript𝑘1p_{1}:E^{k_{1}+k_{2}}\to E^{k_{1}} et p2:Ek1+k2Ek2:subscript𝑝2superscript𝐸subscript𝑘1subscript𝑘2superscript𝐸subscript𝑘2p_{2}:E^{k_{1}+k_{2}}\to E^{k_{2}}. Les éléments suivants, définis par Gealy dans [7], sont une généralisation des éléments de Beilinson-Kato et Deninger-Scholl.

Définition 6.1.

Soient u1,u2(𝐙/N𝐙)2subscript𝑢1subscript𝑢2superscript𝐙𝑁𝐙2u_{1},u_{2}\in(\mathbf{Z}/N\mathbf{Z})^{2}. Dans le cas où ki=0subscript𝑘𝑖0k_{i}=0, on suppose ui0subscript𝑢𝑖0u_{i}\neq 0. On pose

Eisk1,k2(u1,u2)=p1Eisk1(u1)p2Eisk2(u2)Hk+2(Ek,𝐐(k+2)).superscriptEissubscript𝑘1subscript𝑘2subscript𝑢1subscript𝑢2superscriptsubscript𝑝1superscriptEissubscript𝑘1subscript𝑢1superscriptsubscript𝑝2superscriptEissubscript𝑘2subscript𝑢2subscriptsuperscript𝐻𝑘2superscript𝐸𝑘𝐐𝑘2\operatorname{Eis}^{k_{1},k_{2}}(u_{1},u_{2})=p_{1}^{*}\operatorname{Eis}^{k_{1}}(u_{1})\cup p_{2}^{*}\operatorname{Eis}^{k_{2}}(u_{2})\in H^{k+2}_{\mathcal{M}}(E^{k},\mathbf{Q}(k+2)). (14)

Dans le cas k=0𝑘0k=0, on retrouve les éléments de Beilinson-Kato dans le K2subscript𝐾2K_{2} de la courbe modulaire Y(N)𝑌𝑁Y(N) [9]. Notons également la relation Eis0,k(u2,u1)=(1)k+1Eisk,0(u1,u2)superscriptEis0𝑘subscript𝑢2subscript𝑢1superscript1𝑘1superscriptEis𝑘.0subscript𝑢1subscript𝑢2\operatorname{Eis}^{0,k}(u_{2},u_{1})=(-1)^{k+1}\operatorname{Eis}^{k,0}(u_{1},u_{2}), qui découle du caractère commutatif gradué du cup-produit [5, (1.3) Thm (2)].

Considérons le régulateur de Beilinson

rБ:Hk+2(Ek,𝐐(k+2))H𝒟k+2(Ek/𝐑,𝐑(k+2)).:subscript𝑟Бsubscriptsuperscript𝐻𝑘2superscript𝐸𝑘𝐐𝑘2subscriptsuperscript𝐻𝑘2𝒟superscript𝐸𝑘𝐑𝐑𝑘2r_{\BB}:H^{k+2}_{\mathcal{M}}(E^{k},\mathbf{Q}(k+2))\to H^{k+2}_{\mathcal{D}}(E^{k}/\mathbf{R},\mathbf{R}(k+2)).

Les éléments de H𝒟k+2(Ek/𝐑,𝐑(k+2))subscriptsuperscript𝐻𝑘2𝒟superscript𝐸𝑘𝐑𝐑𝑘2H^{k+2}_{\mathcal{D}}(E^{k}/\mathbf{R},\mathbf{R}(k+2)) sont représentés par des (k+1)𝑘1(k+1)-formes différentielles fermées sur Ek(𝐂)superscript𝐸𝑘𝐂E^{k}(\mathbf{C}). En effet, comme Eksuperscript𝐸𝑘E^{k} est de dimension k+1𝑘1k+1, il n’y a pas de (k+2)𝑘2(k+2)-forme holomorphe sur Ek(𝐂)superscript𝐸𝑘𝐂E^{k}(\mathbf{C}), et la proposition 5.3 entraîne un isomorphisme

H𝒟k+2(Ek/𝐑,𝐑(k+2))Hk+1(𝒮(Ek/𝐑,𝐑(k+1))).subscriptsuperscript𝐻𝑘2𝒟superscript𝐸𝑘𝐑𝐑𝑘2superscript𝐻𝑘1superscript𝒮superscript𝐸𝑘𝐑𝐑𝑘1H^{k+2}_{\mathcal{D}}(E^{k}/\mathbf{R},\mathbf{R}(k+2))\cong H^{k+1}(\mathcal{S}^{\cdot}(E^{k}/\mathbf{R},\mathbf{R}(k+1))).
Lemme 6.2.

L’élément rБ(Eisk1,k2(u1,u2))subscript𝑟БsuperscriptEissubscript𝑘1subscript𝑘2subscript𝑢1subscript𝑢2r_{\BB}(\operatorname{Eis}^{k_{1},k_{2}}(u_{1},u_{2})) est représenté par la forme différentielle fermée

Eis𝒟k1,k2(u1,u2)=p1Eis𝒟k1(u1)πk2+1(p2Eisholk2(u2))+(1)k1+1πk1+1(p1Eisholk1(u1))p2Eis𝒟k2(u2).superscriptsubscriptEis𝒟subscript𝑘1subscript𝑘2subscript𝑢1subscript𝑢2superscriptsubscript𝑝1subscriptsuperscriptEissubscript𝑘1𝒟subscript𝑢1subscript𝜋subscript𝑘21superscriptsubscript𝑝2subscriptsuperscriptEissubscript𝑘2holsubscript𝑢2superscript1subscript𝑘11subscript𝜋subscript𝑘11superscriptsubscript𝑝1subscriptsuperscriptEissubscript𝑘1holsubscript𝑢1superscriptsubscript𝑝2subscriptsuperscriptEissubscript𝑘2𝒟subscript𝑢2\begin{split}\operatorname{Eis}_{\mathcal{D}}^{k_{1},k_{2}}(u_{1},u_{2})&=p_{1}^{*}\operatorname{Eis}^{k_{1}}_{\mathcal{D}}(u_{1})\wedge\pi_{k_{2}+1}(p_{2}^{*}\operatorname{Eis}^{k_{2}}_{\mathrm{hol}}(u_{2}))\\ &\qquad+(-1)^{k_{1}+1}\pi_{k_{1}+1}(p_{1}^{*}\operatorname{Eis}^{k_{1}}_{\mathrm{hol}}(u_{1}))\wedge p_{2}^{*}\operatorname{Eis}^{k_{2}}_{\mathcal{D}}(u_{2}).\end{split} (15)
Démonstration.

Cela résulte de la proposition 5.4 et de la formule pour le cup-produit en cohomologie de Deligne [5, (2.5)]. ∎

7 La méthode de Rogers-Zudilin

Rogers et Zudilin [12] ont introduit une nouvelle méthode permettant de calculer certaines mesures de Mahler en termes de valeurs de fonctions L𝐿L. Cette méthode est basée sur un changement de variables astucieux dans une intégrale le long du symbole modulaire {0,}0\{0,\infty\}. Dans cette section, nous expliquons cette méthode dans un cadre assez général (voir également l’interprétation proposée dans [6]). L’identité obtenue (Proposition 7.4) est la clé de notre calcul du régulateur.

Introduisons, pour des fonctions α,β:𝐙/N𝐙𝐂:𝛼𝛽𝐙𝑁𝐙𝐂\alpha,\beta:\mathbf{Z}/N\mathbf{Z}\to\mathbf{C} et des nombres complexes t,u𝐂𝑡𝑢𝐂t,u\in\mathbf{C}, la série suivante

Sα,βt,u(τ)=m1n1α(m)β(n)mtnuqmn/N(q=e2iπτ).subscriptsuperscript𝑆𝑡𝑢𝛼𝛽𝜏subscript𝑚1subscript𝑛1𝛼𝑚𝛽𝑛superscript𝑚𝑡superscript𝑛𝑢superscript𝑞𝑚𝑛𝑁𝑞superscript𝑒2𝑖𝜋𝜏S^{t,u}_{\alpha,\beta}(\tau)=\sum_{m\geq 1}\sum_{n\geq 1}\alpha(m)\beta(n)m^{t}n^{u}q^{mn/N}\qquad(q=e^{2i\pi\tau}). (16)

Cette série définit une fonction holomorphe sur \mathcal{H}.

Lemme 7.1.

La fonction Sα,βt,u(iy)subscriptsuperscript𝑆𝑡𝑢𝛼𝛽𝑖𝑦S^{t,u}_{\alpha,\beta}(iy) décroît exponentiellement lorsque y+𝑦y\to+\infty, et croît au plus polynomialement en 1y1𝑦\frac{1}{y} lorsque y0𝑦0y\to 0.

Démonstration.

La décroissance exponentielle lorsque y+𝑦y\to+\infty résulte de la définition. Pour établir la croissance polynomiale lorsque y0𝑦0y\to 0, il suffit de le faire pour la série

m,n1(mn)ke2πmny.subscript𝑚𝑛1superscript𝑚𝑛𝑘superscript𝑒2𝜋𝑚𝑛𝑦\sum_{m,n\geq 1}(mn)^{k}e^{-2\pi mny}.

k𝑘k est un entier naturel. Puisque (mn)k12(m2k+n2k)superscript𝑚𝑛𝑘12superscript𝑚2𝑘superscript𝑛2𝑘(mn)^{k}\leq\frac{1}{2}(m^{2k}+n^{2k}), on est ramené au cas de la série

m,n1me2πmnysubscript𝑚𝑛1superscript𝑚superscript𝑒2𝜋𝑚𝑛𝑦\sum_{m,n\geq 1}m^{\ell}e^{-2\pi mny} (17)

\ell est un entier naturel, que l’on peut supposer impair. Il s’agit alors, au terme constant près, d’une série d’Eisenstein holomorphe E𝐸E de poids +11\ell+1 pour le groupe SL2(𝐙)subscriptSL2𝐙\operatorname{SL}_{2}(\mathbf{Z}). Puisque E(1/τ)=τ+1E(τ)𝐸1𝜏superscript𝜏1𝐸𝜏E(-1/\tau)=\tau^{\ell+1}E(\tau), la série (17) est y1much-less-thanabsentsuperscript𝑦1\ll y^{-\ell-1} lorsque y0𝑦0y\to 0. ∎

Lemme 7.2.

Pour s𝐂𝑠𝐂s\in\mathbf{C}, (s)0much-greater-than𝑠0\Re(s)\gg 0, la fonction ySα,βt,u(iy)ys1maps-to𝑦subscriptsuperscript𝑆𝑡𝑢𝛼𝛽𝑖𝑦superscript𝑦𝑠1y\mapsto S^{t,u}_{\alpha,\beta}(iy)y^{s-1} est intégrable sur ]0,+[]0,+\infty[, et on a

0Sα,βt,u(iy)ysdyy=(2πN)sΓ(s)L(α,st)L(β,su)superscriptsubscript0subscriptsuperscript𝑆𝑡𝑢𝛼𝛽𝑖𝑦superscript𝑦𝑠d𝑦𝑦superscript2𝜋𝑁𝑠Γ𝑠𝐿𝛼𝑠𝑡𝐿𝛽𝑠𝑢\int_{0}^{\infty}S^{t,u}_{\alpha,\beta}(iy)y^{s}\frac{\mathrm{d}y}{y}=(\frac{2\pi}{N})^{-s}\Gamma(s)L(\alpha,s-t)L(\beta,s-u)

Pour s𝐂𝑠𝐂s\in\mathbf{C}, (s)0much-less-than𝑠0\Re(s)\ll 0, la fonction ySα,βt,u(iy)ys1maps-to𝑦subscriptsuperscript𝑆𝑡𝑢𝛼𝛽𝑖𝑦superscript𝑦𝑠1y\mapsto S^{t,u}_{\alpha,\beta}(\frac{i}{y})y^{s-1} est intégrable sur ]0,+[]0,+\infty[, et on a

0Sα,βt,u(iy)ysdyy=(2πN)sΓ(s)L(α,st)L(β,su)superscriptsubscript0subscriptsuperscript𝑆𝑡𝑢𝛼𝛽𝑖𝑦superscript𝑦𝑠d𝑦𝑦superscript2𝜋𝑁𝑠Γ𝑠𝐿𝛼𝑠𝑡𝐿𝛽𝑠𝑢\int_{0}^{\infty}S^{t,u}_{\alpha,\beta}(\frac{i}{y})y^{s}\frac{\mathrm{d}y}{y}=(\frac{2\pi}{N})^{s}\Gamma(-s)L(\alpha,-s-t)L(\beta,-s-u)
Démonstration.

D’après le lemme 7.1, la première intégrale converge pour (s)0much-greater-than𝑠0\Re(s)\gg 0. On intervertit somme et intégrale, et on effectue le changement de variable y=2πmnyNsuperscript𝑦2𝜋𝑚𝑛𝑦𝑁y^{\prime}=\frac{2\pi mny}{N} ; un calcul simple mène alors au résultat. La seconde assertion résulte de la première après le changement de variable y1/ymaps-to𝑦1𝑦y\mapsto 1/y. ∎

Lemme 7.3.

Pour tout k𝐙𝑘𝐙k\in\mathbf{Z}, il existe des constantes C>0𝐶0C>0 et μ,ν0𝜇𝜈0\mu,\nu\geq 0 telles que pour tous réels a,b1𝑎𝑏1a,b\geq 1, on ait

0eayb/yykdyyCaμbνeab.superscriptsubscript0superscript𝑒𝑎𝑦𝑏𝑦superscript𝑦𝑘d𝑦𝑦𝐶superscript𝑎𝜇superscript𝑏𝜈superscript𝑒𝑎𝑏\int_{0}^{\infty}e^{-ay-b/y}y^{k}\frac{\mathrm{d}y}{y}\leq Ca^{\mu}b^{\nu}e^{-\sqrt{ab}}.
Démonstration.

La fonction f:yay+b/y:𝑓maps-to𝑦𝑎𝑦𝑏𝑦f:y\mapsto ay+b/y admet un minimum en y=b/a𝑦𝑏𝑎y=\sqrt{b/a}, où elle prend la valeur 2ab2𝑎𝑏2\sqrt{ab}. On découpe l’intégrale en deux : 0=0b/a+b/asuperscriptsubscript0superscriptsubscript0𝑏𝑎superscriptsubscript𝑏𝑎\int_{0}^{\infty}=\int_{0}^{\sqrt{b/a}}+\int_{\sqrt{b/a}}^{\infty}. En faisant le changement de variables y=b/(ay)superscript𝑦𝑏𝑎𝑦y^{\prime}=b/(ay), il suffit de majorer l’intégrale sur [b/a,+[[\sqrt{b/a},+\infty[. On a

b/aeayb/yykdyyb/aeayykdyyakabeyykdyy.superscriptsubscript𝑏𝑎superscript𝑒𝑎𝑦𝑏𝑦superscript𝑦𝑘d𝑦𝑦superscriptsubscript𝑏𝑎superscript𝑒𝑎𝑦superscript𝑦𝑘d𝑦𝑦superscript𝑎𝑘superscriptsubscript𝑎𝑏superscript𝑒𝑦superscript𝑦𝑘d𝑦𝑦\int_{\sqrt{b/a}}^{\infty}e^{-ay-b/y}y^{k}\frac{\mathrm{d}y}{y}\leq\int_{\sqrt{b/a}}^{\infty}e^{-ay}y^{k}\frac{\mathrm{d}y}{y}\leq a^{-k}\int_{\sqrt{ab}}^{\infty}e^{-y}y^{k}\frac{\mathrm{d}y}{y}.

Si k1𝑘1k\leq 1, on a yk1(ab)(k1)/2superscript𝑦𝑘1superscript𝑎𝑏𝑘12y^{k-1}\leq(ab)^{(k-1)/2} d’où la majoration

b/aeayb/yykdyyak(ab)(k1)/2eab.superscriptsubscript𝑏𝑎superscript𝑒𝑎𝑦𝑏𝑦superscript𝑦𝑘d𝑦𝑦superscript𝑎𝑘superscript𝑎𝑏𝑘12superscript𝑒𝑎𝑏\int_{\sqrt{b/a}}^{\infty}e^{-ay-b/y}y^{k}\frac{\mathrm{d}y}{y}\leq a^{-k}(ab)^{(k-1)/2}e^{-\sqrt{ab}}.

Si k>1𝑘1k>1, une intégration par parties donne

abeyyk1dy=(ab)(k1)/2eab+(k1)abeyyk2dy.superscriptsubscript𝑎𝑏superscript𝑒𝑦superscript𝑦𝑘1differential-d𝑦superscript𝑎𝑏𝑘12superscript𝑒𝑎𝑏𝑘1superscriptsubscript𝑎𝑏superscript𝑒𝑦superscript𝑦𝑘2differential-d𝑦\int_{\sqrt{ab}}^{\infty}e^{-y}y^{k-1}\mathrm{d}y=(ab)^{(k-1)/2}e^{-\sqrt{ab}}+(k-1)\int_{\sqrt{ab}}^{\infty}e^{-y}y^{k-2}\mathrm{d}y.

Une récurrence sur k𝑘k donne alors la majoration voulue. ∎

Nous pouvons maintenant énoncer la proposition-clé à la base de la méthode de Rogers-Zudilin.

Proposition 7.4.

Soient t1,u1,t2,u2,s𝐂subscript𝑡1subscript𝑢1subscript𝑡2subscript𝑢2𝑠𝐂t_{1},u_{1},t_{2},u_{2},s\in\mathbf{C} des nombres complexes, et soient α1,β1,α2,β2:𝐙/N𝐙𝐂:subscript𝛼1subscript𝛽1subscript𝛼2subscript𝛽2𝐙𝑁𝐙𝐂\alpha_{1},\beta_{1},\alpha_{2},\beta_{2}:\mathbf{Z}/N\mathbf{Z}\to\mathbf{C} des fonctions. On a

0Sα1,β1t1,u1(iy)Sα2,β2t2,u2(iy)ysdyy=0Sα1,α2t1+s,t2(iy)Sβ1,β2u1,u2s(iy)ysdyy.superscriptsubscript0subscriptsuperscript𝑆subscript𝑡1subscript𝑢1subscript𝛼1subscript𝛽1𝑖𝑦subscriptsuperscript𝑆subscript𝑡2subscript𝑢2subscript𝛼2subscript𝛽2𝑖𝑦superscript𝑦𝑠d𝑦𝑦superscriptsubscript0subscriptsuperscript𝑆subscript𝑡1𝑠subscript𝑡2subscript𝛼1subscript𝛼2𝑖𝑦subscriptsuperscript𝑆subscript𝑢1subscript𝑢2𝑠subscript𝛽1subscript𝛽2𝑖𝑦superscript𝑦𝑠d𝑦𝑦\int_{0}^{\infty}S^{t_{1},u_{1}}_{\alpha_{1},\beta_{1}}\left(\frac{i}{y}\right)S^{t_{2},u_{2}}_{\alpha_{2},\beta_{2}}(iy)y^{s}\frac{\mathrm{d}y}{y}=\int_{0}^{\infty}S^{t_{1}+s,t_{2}}_{\alpha_{1},\alpha_{2}}(iy)S^{u_{1},u_{2}-s}_{\beta_{1},\beta_{2}}\left(\frac{i}{y}\right)y^{s}\frac{\mathrm{d}y}{y}. (18)
Démonstration.

Remarquons que ces intégrales convergent absolument d’après le lemme 7.1. Par définition, on a

Sα1,β1t1,u1(iy)Sα2,β2t2,u2(iy)=m1,n11m2,n21α1(m1)β1(n1)α2(m2)β2(n2)m1t1n1u1m2t2n2u2e2πN(m1n1y+m2n2y).subscriptsuperscript𝑆subscript𝑡1subscript𝑢1subscript𝛼1subscript𝛽1𝑖𝑦subscriptsuperscript𝑆subscript𝑡2subscript𝑢2subscript𝛼2subscript𝛽2𝑖𝑦subscriptsubscript𝑚1subscript𝑛11subscript𝑚2subscript𝑛21subscript𝛼1subscript𝑚1subscript𝛽1subscript𝑛1subscript𝛼2subscript𝑚2subscript𝛽2subscript𝑛2superscriptsubscript𝑚1subscript𝑡1superscriptsubscript𝑛1subscript𝑢1superscriptsubscript𝑚2subscript𝑡2superscriptsubscript𝑛2subscript𝑢2superscript𝑒2𝜋𝑁subscript𝑚1subscript𝑛1𝑦subscript𝑚2subscript𝑛2𝑦S^{t_{1},u_{1}}_{\alpha_{1},\beta_{1}}\left(\frac{i}{y}\right)S^{t_{2},u_{2}}_{\alpha_{2},\beta_{2}}(iy)=\sum_{\begin{subarray}{c}m_{1},n_{1}\geq 1\\ m_{2},n_{2}\geq 1\end{subarray}}\alpha_{1}(m_{1})\beta_{1}(n_{1})\alpha_{2}(m_{2})\beta_{2}(n_{2})m_{1}^{t_{1}}n_{1}^{u_{1}}m_{2}^{t_{2}}n_{2}^{u_{2}}e^{-\frac{2\pi}{N}\left(\frac{m_{1}n_{1}}{y}+m_{2}n_{2}y\right)}.

Grâce au lemme 7.3, on peut intervertir l’intégrale et la sommation dans le membre de gauche de (18). En effectuant le changement de variables y=(n2/m1)ysuperscript𝑦subscript𝑛2subscript𝑚1𝑦y^{\prime}=(n_{2}/m_{1})y, il vient

0exp(2πN(m1n1y+m2n2y))ysdyy=(m1n2)s0exp(2πN(m1m2y+n1n2y))ysdyy.superscriptsubscript02𝜋𝑁subscript𝑚1subscript𝑛1𝑦subscript𝑚2subscript𝑛2𝑦superscript𝑦𝑠d𝑦𝑦superscriptsubscript𝑚1subscript𝑛2𝑠superscriptsubscript02𝜋𝑁subscript𝑚1subscript𝑚2𝑦subscript𝑛1subscript𝑛2𝑦superscript𝑦𝑠d𝑦𝑦\int_{0}^{\infty}\exp\left(-\frac{2\pi}{N}\left(\frac{m_{1}n_{1}}{y}+m_{2}n_{2}y\right)\right)y^{s}\frac{\mathrm{d}y}{y}=\left(\frac{m_{1}}{n_{2}}\right)^{s}\int_{0}^{\infty}\exp\left(-\frac{2\pi}{N}\left(m_{1}m_{2}y+\frac{n_{1}n_{2}}{y}\right)\right)y^{s}\frac{\mathrm{d}y}{y}.

En échangeant à nouveau intégrale et sommation, on obtient le résultat. ∎

8 Quelques développements de Fourier

Dans cette section, nous calculons le développement de Fourier de la réalisation du symbole d’Eisenstein. Commençons par rappeler le développement de Fourier de Eisholn(u)subscriptsuperscriptEis𝑛hol𝑢\operatorname{Eis}^{n}_{\mathrm{hol}}(u), qui a en fait déjà été déterminé dans la section 3.

Proposition 8.1.

Soit n0𝑛0n\geq 0 un entier, et soit u(𝐙/N𝐙)2𝑢superscript𝐙𝑁𝐙2u\in(\mathbf{Z}/N\mathbf{Z})^{2} (avec u0𝑢0u\neq 0 si n=0𝑛0n=0). Alors

Eisholn(u)=(1)n+1n+2N(2iπ)nFσgu(n+2)(τ)dqqdz1dzn.subscriptsuperscriptEis𝑛hol𝑢superscript1𝑛1𝑛2𝑁superscript2𝑖𝜋𝑛subscriptsuperscript𝐹𝑛2𝜎𝑔𝑢𝜏d𝑞𝑞dsubscript𝑧1dsubscript𝑧𝑛\operatorname{Eis}^{n}_{\mathrm{hol}}(u)=(-1)^{n+1}\frac{n+2}{N}(2i\pi)^{n}F^{(n+2)}_{\sigma gu}(\tau)\frac{\mathrm{d}q}{q}\wedge\mathrm{d}z_{1}\wedge\cdots\wedge\mathrm{d}z_{n}.
Démonstration.

Par définition, on a

(c,d)𝐙2ζNc(gu)1+d(gu)2(cτ+d)n+2subscriptsuperscript𝑐𝑑superscript𝐙2superscriptsubscript𝜁𝑁𝑐subscript𝑔𝑢1𝑑subscript𝑔𝑢2superscript𝑐𝜏𝑑𝑛2\displaystyle\sideset{}{{}^{\prime}}{\sum}_{(c,d)\in\mathbf{Z}^{2}}\frac{\zeta_{N}^{c(gu)_{1}+d(gu)_{2}}}{(c\tau+d)^{n+2}} =(2iπ)n+2(n+1)!𝒦n+2(n+2,τ,0,(gu)2τ+(gu)1N)absentsuperscript2𝑖𝜋𝑛2𝑛1subscript𝒦𝑛2𝑛2𝜏.0subscript𝑔𝑢2𝜏subscript𝑔𝑢1𝑁\displaystyle=\frac{(-2i\pi)^{n+2}}{(n+1)!}\mathcal{K}_{n+2}\left(n+2,\tau,0,\frac{-(gu)_{2}\tau+(gu)_{1}}{N}\right)
=(2iπ)n+2(n+1)!F(gu)2,(gu)1(n+2)(τ)absentsuperscript2𝑖𝜋𝑛2𝑛1subscriptsuperscript𝐹𝑛2subscript𝑔𝑢2subscript𝑔𝑢1𝜏\displaystyle=\frac{(-2i\pi)^{n+2}}{(n+1)!}F^{(n+2)}_{-(gu)_{2},(gu)_{1}}(\tau)
=(2iπ)n+2(n+1)!Fσgu(n+2)(τ).absentsuperscript2𝑖𝜋𝑛2𝑛1subscriptsuperscript𝐹𝑛2𝜎𝑔𝑢𝜏\displaystyle=\frac{(-2i\pi)^{n+2}}{(n+1)!}F^{(n+2)}_{\sigma gu}(\tau).

On en déduit le résultat. ∎

La forme différentielle Eis𝒟n(u)subscriptsuperscriptEis𝑛𝒟𝑢\operatorname{Eis}^{n}_{\mathcal{D}}(u) étant invariante par ττ+Nmaps-to𝜏𝜏𝑁\tau\mapsto\tau+N, elle possède un développement de Fourier en la variable q1/N=e2iπτ/Nsuperscript𝑞1𝑁superscript𝑒2𝑖𝜋𝜏𝑁q^{1/N}=e^{2i\pi\tau/N}.

Introduisons, pour des entiers a,b0𝑎𝑏0a,b\geq 0, et u=(u1,u2)(𝐙/N𝐙)2𝑢subscript𝑢1subscript𝑢2superscript𝐙𝑁𝐙2u=(u_{1},u_{2})\in(\mathbf{Z}/N\mathbf{Z})^{2}, les séries d’Eisenstein analytiques-réelles suivantes

Eua,b(τ)=(m,n)(u1,u2)(N)1(mτ+n)a+1(mτ¯+n)b+1(τ).subscriptsuperscript𝐸𝑎𝑏𝑢𝜏subscriptsuperscript𝑚𝑛subscript𝑢1subscript𝑢2𝑁1superscript𝑚𝜏𝑛𝑎1superscript𝑚¯𝜏𝑛𝑏1𝜏E^{a,b}_{u}(\tau)=\sideset{}{{}^{\prime}}{\sum}_{(m,n)\equiv(u_{1},u_{2})(N)}\frac{1}{(m\tau+n)^{a+1}(m\overline{\tau}+n)^{b+1}}\qquad(\tau\in\mathcal{H}).
Fua,b(τ)=(m,n)𝐙2ζNmu1+nu2(mτ+n)a+1(mτ¯+n)b+1(τ).subscriptsuperscript𝐹𝑎𝑏𝑢𝜏subscriptsuperscript𝑚𝑛superscript𝐙2superscriptsubscript𝜁𝑁𝑚subscript𝑢1𝑛subscript𝑢2superscript𝑚𝜏𝑛𝑎1superscript𝑚¯𝜏𝑛𝑏1𝜏F^{a,b}_{u}(\tau)=\sideset{}{{}^{\prime}}{\sum}_{(m,n)\in\mathbf{Z}^{2}}\frac{\zeta_{N}^{mu_{1}+nu_{2}}}{(m\tau+n)^{a+1}(m\overline{\tau}+n)^{b+1}}\qquad(\tau\in\mathcal{H}).

On a donc

Fua,b=x,y𝐙/N𝐙ζNxu1+yu2E(x,y)a,b.subscriptsuperscript𝐹𝑎𝑏𝑢subscript𝑥𝑦𝐙𝑁𝐙superscriptsubscript𝜁𝑁𝑥subscript𝑢1𝑦subscript𝑢2subscriptsuperscript𝐸𝑎𝑏𝑥𝑦F^{a,b}_{u}=\sum_{x,y\in\mathbf{Z}/N\mathbf{Z}}\zeta_{N}^{xu_{1}+yu_{2}}E^{a,b}_{(x,y)}. (19)

On a alors

Eis𝒟n(u)=n!(n+2)2iπNττ¯2a=0nFgua,na(τ)ψa,namoddτ,dτ¯.subscriptsuperscriptEis𝑛𝒟𝑢modulo𝑛𝑛22𝑖𝜋𝑁𝜏¯𝜏2superscriptsubscript𝑎0𝑛subscriptsuperscript𝐹𝑎𝑛𝑎𝑔𝑢𝜏subscript𝜓𝑎𝑛𝑎d𝜏d¯𝜏\operatorname{Eis}^{n}_{\mathcal{D}}(u)=-\frac{n!(n+2)}{2i\pi N}\frac{\tau-\overline{\tau}}{2}\sum_{a=0}^{n}F^{a,n-a}_{gu}(\tau)\psi_{a,n-a}\mod{\mathrm{d}\tau,\mathrm{d}\overline{\tau}}. (20)

Pour des entiers k,𝐙𝑘𝐙k,\ell\in\mathbf{Z} et des fonctions α,β:𝐙/N𝐙𝐂:𝛼𝛽𝐙𝑁𝐙𝐂\alpha,\beta:\mathbf{Z}/N\mathbf{Z}\to\mathbf{C}, nous poserons également

S¯α,βk,(τ)=Sα,βk,(τ)¯=m1n1α¯(m)β¯(n)mknq¯mn/N.subscriptsuperscript¯𝑆𝑘𝛼𝛽𝜏¯subscriptsuperscript𝑆𝑘𝛼𝛽𝜏subscript𝑚1subscript𝑛1¯𝛼𝑚¯𝛽𝑛superscript𝑚𝑘superscript𝑛superscript¯𝑞𝑚𝑛𝑁\overline{S}^{k,\ell}_{\alpha,\beta}(\tau)=\overline{S^{k,\ell}_{\alpha,\beta}(\tau)}=\sum_{m\geq 1}\sum_{n\geq 1}\overline{\alpha}(m)\overline{\beta}(n)m^{k}n^{\ell}\overline{q}^{mn/N}.
Proposition 8.2.

Pour a,b0𝑎𝑏0a,b\geq 0 et u1,u2𝐙/N𝐙subscript𝑢1subscript𝑢2𝐙𝑁𝐙u_{1},u_{2}\in\mathbf{Z}/N\mathbf{Z}, on a

E(u1,u2)a,b(τ)=δ0(u1)Nab2(ζ(u2N,a+b+2)+(1)a+bζ(u2N,a+b+2))+(1)b2iπNa+b+2(a+ba)(ζ(u1N,a+b+1)+(1)a+bζ(u1N,a+b+1))(ττ¯)ab1+(1)b+1b!j=0a(a+bj)!j!(aj)!(2iπN)j+1(ττ¯)ab1+j(Sδu1,δ^u2jab1,j(τ)+(1)a+bSδu1,δ^u2jab1,j(τ))+(1)b+1a!j=0b(a+bj)!j!(bj)!(2iπN)j+1(ττ¯)ab1+j(S¯δu1,δ^u2jab1,j(τ)+(1)a+bS¯δu1,δ^u2jab1,j(τ)).subscriptsuperscript𝐸𝑎𝑏subscript𝑢1subscript𝑢2𝜏subscript𝛿0subscript𝑢1superscript𝑁𝑎𝑏2𝜁subscript𝑢2𝑁𝑎𝑏2superscript1𝑎𝑏𝜁subscript𝑢2𝑁𝑎𝑏2superscript1𝑏2𝑖𝜋superscript𝑁𝑎𝑏2matrix𝑎𝑏𝑎𝜁subscript𝑢1𝑁𝑎𝑏1superscript1𝑎𝑏𝜁subscript𝑢1𝑁𝑎𝑏1superscript𝜏¯𝜏𝑎𝑏1superscript1𝑏1𝑏superscriptsubscript𝑗0𝑎𝑎𝑏𝑗𝑗𝑎𝑗superscript2𝑖𝜋𝑁𝑗1superscript𝜏¯𝜏𝑎𝑏1𝑗subscriptsuperscript𝑆𝑗𝑎𝑏1𝑗subscript𝛿subscript𝑢1subscript^𝛿subscript𝑢2𝜏superscript1𝑎𝑏subscriptsuperscript𝑆𝑗𝑎𝑏1𝑗subscript𝛿subscript𝑢1subscript^𝛿subscript𝑢2𝜏superscript1𝑏1𝑎superscriptsubscript𝑗0𝑏𝑎𝑏𝑗𝑗𝑏𝑗superscript2𝑖𝜋𝑁𝑗1superscript𝜏¯𝜏𝑎𝑏1𝑗subscriptsuperscript¯𝑆𝑗𝑎𝑏1𝑗subscript𝛿subscript𝑢1subscript^𝛿subscript𝑢2𝜏superscript1𝑎𝑏subscriptsuperscript¯𝑆𝑗𝑎𝑏1𝑗subscript𝛿subscript𝑢1subscript^𝛿subscript𝑢2𝜏\begin{split}E^{a,b}_{(u_{1},u_{2})}(\tau)&=\delta_{0}(u_{1})N^{-a-b-2}\left(\zeta\left(\frac{u_{2}}{N},a+b+2\right)+(-1)^{a+b}\zeta\left(-\frac{u_{2}}{N},a+b+2\right)\right)\\ &\quad+(-1)^{b}\frac{2i\pi}{N^{a+b+2}}\begin{pmatrix}a+b\\ a\end{pmatrix}\left(\zeta\left(\frac{u_{1}}{N},a+b+1\right)+(-1)^{a+b}\zeta\left(-\frac{u_{1}}{N},a+b+1\right)\right)(\tau-\overline{\tau})^{-a-b-1}\\ &\quad+\frac{(-1)^{b+1}}{b!}\sum_{j=0}^{a}\frac{(a+b-j)!}{j!(a-j)!}\left(-\frac{2i\pi}{N}\right)^{j+1}(\tau-\overline{\tau})^{-a-b-1+j}\bigl{(}S^{j-a-b-1,j}_{\delta_{u_{1}},\hat{\delta}_{-u_{2}}}(\tau)+(-1)^{a+b}S^{j-a-b-1,j}_{\delta_{-u_{1}},\hat{\delta}_{u_{2}}}(\tau)\bigr{)}\\ &\quad+\frac{(-1)^{b+1}}{a!}\sum_{j=0}^{b}\frac{(a+b-j)!}{j!(b-j)!}\left(-\frac{2i\pi}{N}\right)^{j+1}(\tau-\overline{\tau})^{-a-b-1+j}\bigl{(}\overline{S}^{j-a-b-1,j}_{\delta_{u_{1}},\hat{\delta}_{-u_{2}}}(\tau)+(-1)^{a+b}\overline{S}^{j-a-b-1,j}_{\delta_{-u_{1}},\hat{\delta}_{u_{2}}}(\tau)\bigr{)}.\end{split} (21)
Démonstration.

On suit la méthode classique [14, Chap III, §2] pour déterminer le développement de Fourier des séries d’Eisenstein. Pour a,b0𝑎𝑏0a,b\geq 0, τ𝐂𝐑𝜏𝐂𝐑\tau\in\mathbf{C}-\mathbf{R} et x𝐑𝑥𝐑x\in\mathbf{R}, posons

ϕa,b,τ(x)=n𝐙1(τ+n+x)a+1(τ¯+n+x)b+1subscriptitalic-ϕ𝑎𝑏𝜏𝑥subscript𝑛𝐙1superscript𝜏𝑛𝑥𝑎1superscript¯𝜏𝑛𝑥𝑏1\phi_{a,b,\tau}(x)=\sum_{n\in\mathbf{Z}}\frac{1}{(\tau+n+x)^{a+1}(\overline{\tau}+n+x)^{b+1}}

Cette série converge et définit une fonction 111-périodique de x𝑥x. Notons

ϕa,b,τ(x)=r𝐙cr(ϕa,b,τ)e2iπrxsubscriptitalic-ϕ𝑎𝑏𝜏𝑥subscript𝑟𝐙subscript𝑐𝑟subscriptitalic-ϕ𝑎𝑏𝜏superscript𝑒2𝑖𝜋𝑟𝑥\phi_{a,b,\tau}(x)=\sum_{r\in\mathbf{Z}}c_{r}(\phi_{a,b,\tau})e^{2i\pi rx}

son développement de Fourier. On a

cr(ϕa,b,τ)subscript𝑐𝑟subscriptitalic-ϕ𝑎𝑏𝜏\displaystyle c_{r}(\phi_{a,b,\tau}) =01ϕa,b,τ(x)e2iπrx𝑑xabsentsuperscriptsubscript01subscriptitalic-ϕ𝑎𝑏𝜏𝑥superscript𝑒2𝑖𝜋𝑟𝑥differential-d𝑥\displaystyle=\int_{0}^{1}\phi_{a,b,\tau}(x)e^{-2i\pi rx}dx
=01n𝐙e2iπrx(τ+n+x)a+1(τ¯+n+x)b+1dxabsentsuperscriptsubscript01subscript𝑛𝐙superscript𝑒2𝑖𝜋𝑟𝑥superscript𝜏𝑛𝑥𝑎1superscript¯𝜏𝑛𝑥𝑏1𝑑𝑥\displaystyle=\int_{0}^{1}\sum_{n\in\mathbf{Z}}\frac{e^{-2i\pi rx}}{(\tau+n+x)^{a+1}(\overline{\tau}+n+x)^{b+1}}dx
=e2iπrz(τ+z)a+1(τ¯+z)b+1𝑑z.absentsuperscriptsubscriptsuperscript𝑒2𝑖𝜋𝑟𝑧superscript𝜏𝑧𝑎1superscript¯𝜏𝑧𝑏1differential-d𝑧\displaystyle=\int_{-\infty}^{\infty}\frac{e^{-2i\pi rz}}{(\tau+z)^{a+1}(\overline{\tau}+z)^{b+1}}dz.

Il s’agit de l’intégrale d’une fonction méromorphe ayant pour seuls pôles z=τ𝑧𝜏z=-\tau et z=τ¯𝑧¯𝜏z=-\overline{\tau}.

Premier cas : τ𝜏\tau\in\mathcal{H}, r1𝑟1r\geq 1. On déforme le chemin d’intégration vers le bas, ce qui donne

e2iπrz(τ+z)a+1(τ¯+z)b+1𝑑zsuperscriptsubscriptsuperscript𝑒2𝑖𝜋𝑟𝑧superscript𝜏𝑧𝑎1superscript¯𝜏𝑧𝑏1differential-d𝑧\displaystyle\int_{-\infty}^{\infty}\frac{e^{-2i\pi rz}}{(\tau+z)^{a+1}(\overline{\tau}+z)^{b+1}}dz =2iπResz=τ(e2iπrz(z+τ)a+1(z+τ¯)b+1)absent2𝑖𝜋subscriptRes𝑧𝜏superscript𝑒2𝑖𝜋𝑟𝑧superscript𝑧𝜏𝑎1superscript𝑧¯𝜏𝑏1\displaystyle=-2i\pi\operatorname{Res}_{z=-\tau}\left(\frac{e^{-2i\pi rz}}{(z+\tau)^{a+1}(z+\overline{\tau})^{b+1}}\right)
=2iπf(a)(τ)a!absent2𝑖𝜋superscript𝑓𝑎𝜏𝑎\displaystyle=-2i\pi\frac{f^{(a)}(-\tau)}{a!}

f𝑓f est la fonction définie par f(z)=(z+τ¯)b1e2iπrz𝑓𝑧superscript𝑧¯𝜏𝑏1superscript𝑒2𝑖𝜋𝑟𝑧f(z)=(z+\overline{\tau})^{-b-1}e^{-2i\pi rz}. Par la formule de Leibniz

f(a)(z)superscript𝑓𝑎𝑧\displaystyle f^{(a)}(z) =j=0a(aj)(b1)(bj)(z+τ¯)b1j(2iπr)aje2iπrzabsentsuperscriptsubscript𝑗0𝑎matrix𝑎𝑗𝑏1𝑏𝑗superscript𝑧¯𝜏𝑏1𝑗superscript2𝑖𝜋𝑟𝑎𝑗superscript𝑒2𝑖𝜋𝑟𝑧\displaystyle=\sum_{j=0}^{a}\begin{pmatrix}a\\ j\end{pmatrix}(-b-1)\cdots(-b-j)(z+\overline{\tau})^{-b-1-j}(-2i\pi r)^{a-j}e^{-2i\pi rz}
=j=0a(1)j(aj)(b+j)!b!(z+τ¯)b1j(2iπr)aje2iπrzabsentsuperscriptsubscript𝑗0𝑎superscript1𝑗matrix𝑎𝑗𝑏𝑗𝑏superscript𝑧¯𝜏𝑏1𝑗superscript2𝑖𝜋𝑟𝑎𝑗superscript𝑒2𝑖𝜋𝑟𝑧\displaystyle=\sum_{j=0}^{a}(-1)^{j}\begin{pmatrix}a\\ j\end{pmatrix}\frac{(b+j)!}{b!}(z+\overline{\tau})^{-b-1-j}(-2i\pi r)^{a-j}e^{-2i\pi rz}

d’où l’on déduit

cr(ϕa,b,τ)subscript𝑐𝑟subscriptitalic-ϕ𝑎𝑏𝜏\displaystyle c_{r}(\phi_{a,b,\tau}) =2iπj=0a(1)j(b+j)!b!j!(aj)!(τ+τ¯)b1j(2iπr)aje2iπrτabsent2𝑖𝜋superscriptsubscript𝑗0𝑎superscript1𝑗𝑏𝑗𝑏𝑗𝑎𝑗superscript𝜏¯𝜏𝑏1𝑗superscript2𝑖𝜋𝑟𝑎𝑗superscript𝑒2𝑖𝜋𝑟𝜏\displaystyle=-2i\pi\sum_{j=0}^{a}(-1)^{j}\frac{(b+j)!}{b!j!(a-j)!}(-\tau+\overline{\tau})^{-b-1-j}(-2i\pi r)^{a-j}e^{2i\pi r\tau}
=(1)a+b2iπj=0a(1)j(b+j)!b!j!(aj)!(ττ¯)b1j(2iπr)aje2iπrτ.absentsuperscript1𝑎𝑏2𝑖𝜋superscriptsubscript𝑗0𝑎superscript1𝑗𝑏𝑗𝑏𝑗𝑎𝑗superscript𝜏¯𝜏𝑏1𝑗superscript2𝑖𝜋𝑟𝑎𝑗superscript𝑒2𝑖𝜋𝑟𝜏\displaystyle=(-1)^{a+b}2i\pi\sum_{j=0}^{a}(-1)^{j}\frac{(b+j)!}{b!j!(a-j)!}(\tau-\overline{\tau})^{-b-1-j}(2i\pi r)^{a-j}e^{2i\pi r\tau}.

En effectuant le changement d’indices jaj𝑗𝑎𝑗j\to a-j, il vient

cr(ϕa,b,τ)subscript𝑐𝑟subscriptitalic-ϕ𝑎𝑏𝜏\displaystyle c_{r}(\phi_{a,b,\tau}) =(1)a+b2iπj=0a(1)aj(b+aj)!b!j!(aj)!(ττ¯)b1a+j(2iπr)je2iπrτabsentsuperscript1𝑎𝑏2𝑖𝜋superscriptsubscript𝑗0𝑎superscript1𝑎𝑗𝑏𝑎𝑗𝑏𝑗𝑎𝑗superscript𝜏¯𝜏𝑏1𝑎𝑗superscript2𝑖𝜋𝑟𝑗superscript𝑒2𝑖𝜋𝑟𝜏\displaystyle=(-1)^{a+b}2i\pi\sum_{j=0}^{a}(-1)^{a-j}\frac{(b+a-j)!}{b!j!(a-j)!}(\tau-\overline{\tau})^{-b-1-a+j}(2i\pi r)^{j}e^{2i\pi r\tau}
=(1)bb!2iπj=0a(1)j(a+bj)!j!(aj)!(ττ¯)ab1+j(2iπr)je2iπrτabsentsuperscript1𝑏𝑏2𝑖𝜋superscriptsubscript𝑗0𝑎superscript1𝑗𝑎𝑏𝑗𝑗𝑎𝑗superscript𝜏¯𝜏𝑎𝑏1𝑗superscript2𝑖𝜋𝑟𝑗superscript𝑒2𝑖𝜋𝑟𝜏\displaystyle=\frac{(-1)^{b}}{b!}2i\pi\sum_{j=0}^{a}(-1)^{j}\frac{(a+b-j)!}{j!(a-j)!}(\tau-\overline{\tau})^{-a-b-1+j}(2i\pi r)^{j}e^{2i\pi r\tau}

Deuxième cas : τ𝜏\tau\in\mathcal{H}, r1𝑟1r\leq-1. Par le changement de variables zz𝑧𝑧z\to-z, on a

e2iπrz(τ+z)a+1(τ¯+z)b+1𝑑zsuperscriptsubscriptsuperscript𝑒2𝑖𝜋𝑟𝑧superscript𝜏𝑧𝑎1superscript¯𝜏𝑧𝑏1differential-d𝑧\displaystyle\int_{-\infty}^{\infty}\frac{e^{-2i\pi rz}}{(\tau+z)^{a+1}(\overline{\tau}+z)^{b+1}}dz =e2iπrz(τz)a+1(τ¯z)b+1d(z)absentsuperscriptsubscriptsuperscript𝑒2𝑖𝜋𝑟𝑧superscript𝜏𝑧𝑎1superscript¯𝜏𝑧𝑏1𝑑𝑧\displaystyle=\int_{\infty}^{-\infty}\frac{e^{2i\pi rz}}{(\tau-z)^{a+1}(\overline{\tau}-z)^{b+1}}d(-z)
=(1)a+be2iπrz(τ+z)a+1(τ¯+z)b+1𝑑zabsentsuperscript1𝑎𝑏superscriptsubscriptsuperscript𝑒2𝑖𝜋𝑟𝑧superscript𝜏𝑧𝑎1superscript¯𝜏𝑧𝑏1differential-d𝑧\displaystyle=(-1)^{a+b}\int_{-\infty}^{\infty}\frac{e^{2i\pi rz}}{(-\tau+z)^{a+1}(-\overline{\tau}+z)^{b+1}}dz
=(1)a+bcr(ϕb,a,τ¯)absentsuperscript1𝑎𝑏subscript𝑐𝑟subscriptitalic-ϕ𝑏𝑎¯𝜏\displaystyle=(-1)^{a+b}c_{-r}(\phi_{b,a,-\overline{\tau}})

et donc

cr(ϕa,b,τ)subscript𝑐𝑟subscriptitalic-ϕ𝑎𝑏𝜏\displaystyle c_{r}(\phi_{a,b,\tau}) =(1)ba!2iπj=0b(1)j(a+bj)!j!(bj)!(ττ¯)ab1+j(2iπr)je2iπrτ¯absentsuperscript1𝑏𝑎2𝑖𝜋superscriptsubscript𝑗0𝑏superscript1𝑗𝑎𝑏𝑗𝑗𝑏𝑗superscript𝜏¯𝜏𝑎𝑏1𝑗superscript2𝑖𝜋𝑟𝑗superscript𝑒2𝑖𝜋𝑟¯𝜏\displaystyle=\frac{(-1)^{b}}{a!}2i\pi\sum_{j=0}^{b}(-1)^{j}\frac{(a+b-j)!}{j!(b-j)!}(\tau-\overline{\tau})^{-a-b-1+j}(-2i\pi r)^{j}e^{2i\pi r\overline{\tau}}
=(1)ba!2iπj=0b(a+bj)!j!(bj)!(ττ¯)ab1+j(2iπr)je2iπrτ¯absentsuperscript1𝑏𝑎2𝑖𝜋superscriptsubscript𝑗0𝑏𝑎𝑏𝑗𝑗𝑏𝑗superscript𝜏¯𝜏𝑎𝑏1𝑗superscript2𝑖𝜋𝑟𝑗superscript𝑒2𝑖𝜋𝑟¯𝜏\displaystyle=\frac{(-1)^{b}}{a!}2i\pi\sum_{j=0}^{b}\frac{(a+b-j)!}{j!(b-j)!}(\tau-\overline{\tau})^{-a-b-1+j}(2i\pi r)^{j}e^{2i\pi r\overline{\tau}}

Troisième cas : τ𝜏\tau\in\mathcal{H}, r=0𝑟0r=0. En déformant le chemin d’intégration vers le bas, on a encore

1(τ+z)a+1(τ¯+z)b+1𝑑zsuperscriptsubscript1superscript𝜏𝑧𝑎1superscript¯𝜏𝑧𝑏1differential-d𝑧\displaystyle\int_{-\infty}^{\infty}\frac{1}{(\tau+z)^{a+1}(\overline{\tau}+z)^{b+1}}dz =2iπResz=τ(1(z+τ)a+1(z+τ¯)b+1)absent2𝑖𝜋subscriptRes𝑧𝜏1superscript𝑧𝜏𝑎1superscript𝑧¯𝜏𝑏1\displaystyle=-2i\pi\operatorname{Res}_{z=-\tau}\left(\frac{1}{(z+\tau)^{a+1}(z+\overline{\tau})^{b+1}}\right)
=2iπf(a)(τ)a!absent2𝑖𝜋superscript𝑓𝑎𝜏𝑎\displaystyle=-2i\pi\frac{f^{(a)}(-\tau)}{a!}

f𝑓f est la fonction définie par f(z)=(z+τ¯)b1𝑓𝑧superscript𝑧¯𝜏𝑏1f(z)=(z+\overline{\tau})^{-b-1}. Par la formule de Leibniz

f(a)(z)superscript𝑓𝑎𝑧\displaystyle f^{(a)}(z) =(b1)(ba)(z+τ¯)b1aabsent𝑏1𝑏𝑎superscript𝑧¯𝜏𝑏1𝑎\displaystyle=(-b-1)\cdots(-b-a)(z+\overline{\tau})^{-b-1-a}
=(1)a(b+a)!b!(z+τ¯)b1aabsentsuperscript1𝑎𝑏𝑎𝑏superscript𝑧¯𝜏𝑏1𝑎\displaystyle=(-1)^{a}\frac{(b+a)!}{b!}(z+\overline{\tau})^{-b-1-a}

d’où l’on déduit

c0(ϕa,b,τ)=(1)b2iπ(a+ba)(ττ¯)ab1.subscript𝑐0subscriptitalic-ϕ𝑎𝑏𝜏superscript1𝑏2𝑖𝜋matrix𝑎𝑏𝑎superscript𝜏¯𝜏𝑎𝑏1c_{0}(\phi_{a,b,\tau})=(-1)^{b}2i\pi\begin{pmatrix}a+b\\ a\end{pmatrix}(\tau-\overline{\tau})^{-a-b-1}.

Quatrième cas : τ𝜏\tau\in-\mathcal{H}. On a cr(ϕa,b,τ)=(1)a+bcr(ϕa,b,τ)subscript𝑐𝑟subscriptitalic-ϕ𝑎𝑏𝜏superscript1𝑎𝑏subscript𝑐𝑟subscriptitalic-ϕ𝑎𝑏𝜏c_{r}(\phi_{a,b,\tau})=(-1)^{a+b}c_{-r}(\phi_{a,b,-\tau}).

Exprimons maintenant Eua,bsubscriptsuperscript𝐸𝑎𝑏𝑢E^{a,b}_{u} en termes de ϕa,b,τsubscriptitalic-ϕ𝑎𝑏𝜏\phi_{a,b,\tau}. On a

E(u1,u2)a,b(τ)subscriptsuperscript𝐸𝑎𝑏subscript𝑢1subscript𝑢2𝜏\displaystyle E^{a,b}_{(u_{1},u_{2})}(\tau) =δu1=0nu2(N)1na+b+2+mu1(N)m0n𝐙1(mτ+u2+Nn)a+1(mτ¯+u2+Nn)b+1absentsubscript𝛿subscript𝑢10subscriptsuperscript𝑛subscript𝑢2𝑁1superscript𝑛𝑎𝑏2subscript𝑚subscript𝑢1𝑁𝑚0subscript𝑛𝐙1superscript𝑚𝜏subscript𝑢2𝑁𝑛𝑎1superscript𝑚¯𝜏subscript𝑢2𝑁𝑛𝑏1\displaystyle=\delta_{u_{1}=0}\sideset{}{{}^{\prime}}{\sum}_{n\equiv u_{2}(N)}\frac{1}{n^{a+b+2}}+\sum_{\begin{subarray}{c}m\equiv u_{1}(N)\\ m\neq 0\end{subarray}}\sum_{n\in\mathbf{Z}}\frac{1}{(m\tau+u_{2}+Nn)^{a+1}(m\overline{\tau}+u_{2}+Nn)^{b+1}}
=δu1=0(n1nu2(N)1na+b+2+n1nu2(N)1na+b+2)+Nab2mu1(N)m0n𝐙1(mτ+u2N+n)a+1(mτ¯+u2N+n)b+1absentsubscript𝛿subscript𝑢10subscript𝑛1𝑛subscript𝑢2𝑁1superscript𝑛𝑎𝑏2subscript𝑛1𝑛subscript𝑢2𝑁1superscript𝑛𝑎𝑏2superscript𝑁𝑎𝑏2subscript𝑚subscript𝑢1𝑁𝑚0subscript𝑛𝐙1superscript𝑚𝜏subscript𝑢2𝑁𝑛𝑎1superscript𝑚¯𝜏subscript𝑢2𝑁𝑛𝑏1\displaystyle=\delta_{u_{1}=0}\left(\sum_{\begin{subarray}{c}n\geq 1\\ n\equiv u_{2}(N)\end{subarray}}\frac{1}{n^{a+b+2}}+\sum_{\begin{subarray}{c}n\leq-1\\ n\equiv u_{2}(N)\end{subarray}}\frac{1}{n^{a+b+2}}\right)+N^{-a-b-2}\sum_{\begin{subarray}{c}m\equiv u_{1}(N)\\ m\neq 0\end{subarray}}\sum_{n\in\mathbf{Z}}\frac{1}{(\frac{m\tau+u_{2}}{N}+n)^{a+1}(\frac{m\overline{\tau}+u_{2}}{N}+n)^{b+1}}
=δu1=0(n1nu2(N)1na+b+2+(1)a+bn1nu2(N)1na+b+2)+Nab2mu1(N)m0ϕa,b,mτ+u2N(0)absentsubscript𝛿subscript𝑢10subscript𝑛1𝑛subscript𝑢2𝑁1superscript𝑛𝑎𝑏2superscript1𝑎𝑏subscript𝑛1𝑛subscript𝑢2𝑁1superscript𝑛𝑎𝑏2superscript𝑁𝑎𝑏2subscript𝑚subscript𝑢1𝑁𝑚0subscriptitalic-ϕ𝑎𝑏𝑚𝜏subscript𝑢2𝑁0\displaystyle=\delta_{u_{1}=0}\left(\sum_{\begin{subarray}{c}n\geq 1\\ n\equiv u_{2}(N)\end{subarray}}\frac{1}{n^{a+b+2}}+(-1)^{a+b}\sum_{\begin{subarray}{c}n\geq 1\\ n\equiv-u_{2}(N)\end{subarray}}\frac{1}{n^{a+b+2}}\right)+N^{-a-b-2}\sum_{\begin{subarray}{c}m\equiv u_{1}(N)\\ m\neq 0\end{subarray}}\phi_{a,b,\frac{m\tau+u_{2}}{N}}(0)
=δu1=0Nab2(x>0xu2N(1)1xa+b+2+(1)a+bx>0xu2N(1)1xa+b+2)+Nab2mu1(N)m0r𝐙cr(ϕa,b,mτ+u2N)absentsubscript𝛿subscript𝑢10superscript𝑁𝑎𝑏2subscript𝑥0𝑥subscript𝑢2𝑁11superscript𝑥𝑎𝑏2superscript1𝑎𝑏subscript𝑥0𝑥subscript𝑢2𝑁11superscript𝑥𝑎𝑏2superscript𝑁𝑎𝑏2subscript𝑚subscript𝑢1𝑁𝑚0subscript𝑟𝐙subscript𝑐𝑟subscriptitalic-ϕ𝑎𝑏𝑚𝜏subscript𝑢2𝑁\displaystyle=\delta_{u_{1}=0}N^{-a-b-2}\left(\sum_{\begin{subarray}{c}x>0\\ x\equiv\frac{u_{2}}{N}(1)\end{subarray}}\frac{1}{x^{a+b+2}}+(-1)^{a+b}\sum_{\begin{subarray}{c}x>0\\ x\equiv-\frac{u_{2}}{N}(1)\end{subarray}}\frac{1}{x^{a+b+2}}\right)+N^{-a-b-2}\sum_{\begin{subarray}{c}m\equiv u_{1}(N)\\ m\neq 0\end{subarray}}\sum_{r\in\mathbf{Z}}c_{r}(\phi_{a,b,\frac{m\tau+u_{2}}{N}})
=δu1=0Nab2(ζ(u2N,a+b+2)+(1)a+bζ(u2N,a+b+2))absentsubscript𝛿subscript𝑢10superscript𝑁𝑎𝑏2𝜁subscript𝑢2𝑁𝑎𝑏2superscript1𝑎𝑏𝜁subscript𝑢2𝑁𝑎𝑏2\displaystyle=\delta_{u_{1}=0}N^{-a-b-2}\left(\zeta\left(\frac{u_{2}}{N},a+b+2\right)+(-1)^{a+b}\zeta\left(-\frac{u_{2}}{N},a+b+2\right)\right)
+Nab2(m1mu1(N)r𝐙cr(ϕa,b,mτ+u2N)+(1)a+bm1mu1(N)r𝐙cr(ϕa,b,mτu2N))superscript𝑁𝑎𝑏2subscript𝑚1𝑚subscript𝑢1𝑁subscript𝑟𝐙subscript𝑐𝑟subscriptitalic-ϕ𝑎𝑏𝑚𝜏subscript𝑢2𝑁superscript1𝑎𝑏subscript𝑚1𝑚subscript𝑢1𝑁subscript𝑟𝐙subscript𝑐𝑟subscriptitalic-ϕ𝑎𝑏𝑚𝜏subscript𝑢2𝑁\displaystyle\qquad+N^{-a-b-2}\left(\sum_{\begin{subarray}{c}m\geq 1\\ m\equiv u_{1}(N)\end{subarray}}\sum_{r\in\mathbf{Z}}c_{r}(\phi_{a,b,\frac{m\tau+u_{2}}{N}})+(-1)^{a+b}\sum_{\begin{subarray}{c}m\geq 1\\ m\equiv-u_{1}(N)\end{subarray}}\sum_{r\in\mathbf{Z}}c_{r}(\phi_{a,b,\frac{m\tau-u_{2}}{N}})\right)

On distingue ensuite suivant la valeur de r𝑟r, ce qui donne

E(u1,u2)a,b(τ)subscriptsuperscript𝐸𝑎𝑏subscript𝑢1subscript𝑢2𝜏\displaystyle E^{a,b}_{(u_{1},u_{2})}(\tau) =δu1=0Nab2(ζ(u2N,a+b+2)+(1)a+bζ(u2N,a+b+2))absentsubscript𝛿subscript𝑢10superscript𝑁𝑎𝑏2𝜁subscript𝑢2𝑁𝑎𝑏2superscript1𝑎𝑏𝜁subscript𝑢2𝑁𝑎𝑏2\displaystyle=\delta_{u_{1}=0}N^{-a-b-2}\left(\zeta\left(\frac{u_{2}}{N},a+b+2\right)+(-1)^{a+b}\zeta\left(-\frac{u_{2}}{N},a+b+2\right)\right)
+Nab2m1mu1(N)(1)b2iπ(a+ba)(mτmτ¯N)ab1superscript𝑁𝑎𝑏2subscript𝑚1𝑚subscript𝑢1𝑁superscript1𝑏2𝑖𝜋matrix𝑎𝑏𝑎superscript𝑚𝜏𝑚¯𝜏𝑁𝑎𝑏1\displaystyle\quad+N^{-a-b-2}\sum_{\begin{subarray}{c}m\geq 1\\ m\equiv u_{1}(N)\end{subarray}}(-1)^{b}2i\pi\begin{pmatrix}a+b\\ a\end{pmatrix}\left(\frac{m\tau-m\overline{\tau}}{N}\right)^{-a-b-1}
+(1)a+bNab2m1mu1(N)(1)b2iπ(a+ba)(mτmτ¯N)ab1superscript1𝑎𝑏superscript𝑁𝑎𝑏2subscript𝑚1𝑚subscript𝑢1𝑁superscript1𝑏2𝑖𝜋matrix𝑎𝑏𝑎superscript𝑚𝜏𝑚¯𝜏𝑁𝑎𝑏1\displaystyle\quad+(-1)^{a+b}N^{-a-b-2}\sum_{\begin{subarray}{c}m\geq 1\\ m\equiv-u_{1}(N)\end{subarray}}(-1)^{b}2i\pi\begin{pmatrix}a+b\\ a\end{pmatrix}\left(\frac{m\tau-m\overline{\tau}}{N}\right)^{-a-b-1}
+Nab2(m1mu1(N)r1cr(ϕa,b,mτ+u2N)+(1)a+bm1mu1(N)r1cr(ϕa,b,mτu2N))superscript𝑁𝑎𝑏2subscript𝑚1𝑚subscript𝑢1𝑁subscript𝑟1subscript𝑐𝑟subscriptitalic-ϕ𝑎𝑏𝑚𝜏subscript𝑢2𝑁superscript1𝑎𝑏subscript𝑚1𝑚subscript𝑢1𝑁subscript𝑟1subscript𝑐𝑟subscriptitalic-ϕ𝑎𝑏𝑚𝜏subscript𝑢2𝑁\displaystyle\quad+N^{-a-b-2}\left(\sum_{\begin{subarray}{c}m\geq 1\\ m\equiv u_{1}(N)\end{subarray}}\sum_{r\geq 1}c_{r}(\phi_{a,b,\frac{m\tau+u_{2}}{N}})+(-1)^{a+b}\sum_{\begin{subarray}{c}m\geq 1\\ m\equiv-u_{1}(N)\end{subarray}}\sum_{r\geq 1}c_{r}(\phi_{a,b,\frac{m\tau-u_{2}}{N}})\right)
+Nab2(m1mu1(N)r1cr(ϕa,b,mτ+u2N)+(1)a+bm1mu1(N)r1cr(ϕa,b,mτu2N)).superscript𝑁𝑎𝑏2subscript𝑚1𝑚subscript𝑢1𝑁subscript𝑟1subscript𝑐𝑟subscriptitalic-ϕ𝑎𝑏𝑚𝜏subscript𝑢2𝑁superscript1𝑎𝑏subscript𝑚1𝑚subscript𝑢1𝑁subscript𝑟1subscript𝑐𝑟subscriptitalic-ϕ𝑎𝑏𝑚𝜏subscript𝑢2𝑁\displaystyle\quad+N^{-a-b-2}\left(\sum_{\begin{subarray}{c}m\geq 1\\ m\equiv u_{1}(N)\end{subarray}}\sum_{r\leq-1}c_{r}(\phi_{a,b,\frac{m\tau+u_{2}}{N}})+(-1)^{a+b}\sum_{\begin{subarray}{c}m\geq 1\\ m\equiv-u_{1}(N)\end{subarray}}\sum_{r\leq-1}c_{r}(\phi_{a,b,\frac{m\tau-u_{2}}{N}})\right).

En utilisant l’expression des coefficients de Fourier de ϕa,b,τsubscriptitalic-ϕ𝑎𝑏𝜏\phi_{a,b,\tau}, il vient

E(u1,u2)a,b(τ)subscriptsuperscript𝐸𝑎𝑏subscript𝑢1subscript𝑢2𝜏\displaystyle E^{a,b}_{(u_{1},u_{2})}(\tau) =δu1=0Nab2(ζ(u2N,a+b+2)+(1)a+bζ(u2N,a+b+2))absentsubscript𝛿subscript𝑢10superscript𝑁𝑎𝑏2𝜁subscript𝑢2𝑁𝑎𝑏2superscript1𝑎𝑏𝜁subscript𝑢2𝑁𝑎𝑏2\displaystyle=\delta_{u_{1}=0}N^{-a-b-2}\left(\zeta\left(\frac{u_{2}}{N},a+b+2\right)+(-1)^{a+b}\zeta\left(-\frac{u_{2}}{N},a+b+2\right)\right)
+(1)b2iπNa+b+2(a+ba)(ζ(u1N,a+b+1)+(1)a+bζ(u1N,a+b+1))(ττ¯)ab1superscript1𝑏2𝑖𝜋superscript𝑁𝑎𝑏2matrix𝑎𝑏𝑎𝜁subscript𝑢1𝑁𝑎𝑏1superscript1𝑎𝑏𝜁subscript𝑢1𝑁𝑎𝑏1superscript𝜏¯𝜏𝑎𝑏1\displaystyle\quad+(-1)^{b}\frac{2i\pi}{N^{a+b+2}}\begin{pmatrix}a+b\\ a\end{pmatrix}\left(\zeta\left(\frac{u_{1}}{N},a+b+1\right)+(-1)^{a+b}\zeta\left(-\frac{u_{1}}{N},a+b+1\right)\right)(\tau-\overline{\tau})^{-a-b-1}
+Nab2m1mu1(N)r1(1)bb!2iπj=0a(1)j(a+bj)!j!(aj)!(m(ττ¯)N)ab1+j(2iπr)je2iπrmτ+u2Nsuperscript𝑁𝑎𝑏2subscript𝑚1𝑚subscript𝑢1𝑁subscript𝑟1superscript1𝑏𝑏2𝑖𝜋superscriptsubscript𝑗0𝑎superscript1𝑗𝑎𝑏𝑗𝑗𝑎𝑗superscript𝑚𝜏¯𝜏𝑁𝑎𝑏1𝑗superscript2𝑖𝜋𝑟𝑗superscript𝑒2𝑖𝜋𝑟𝑚𝜏subscript𝑢2𝑁\displaystyle\quad+N^{-a-b-2}\sum_{\begin{subarray}{c}m\geq 1\\ m\equiv u_{1}(N)\end{subarray}}\sum_{r\geq 1}\frac{(-1)^{b}}{b!}2i\pi\sum_{j=0}^{a}(-1)^{j}\frac{(a+b-j)!}{j!(a-j)!}\left(\frac{m(\tau-\overline{\tau})}{N}\right)^{-a-b-1+j}(2i\pi r)^{j}e^{2i\pi r\frac{m\tau+u_{2}}{N}}
+(1)a+bNa+b+2m1mu1(N)r1(1)bb!2iπj=0a(1)j(a+bj)!j!(aj)!(m(ττ¯)N)ab1+j(2iπr)je2iπrmτu2Nsuperscript1𝑎𝑏superscript𝑁𝑎𝑏2subscript𝑚1𝑚subscript𝑢1𝑁subscript𝑟1superscript1𝑏𝑏2𝑖𝜋superscriptsubscript𝑗0𝑎superscript1𝑗𝑎𝑏𝑗𝑗𝑎𝑗superscript𝑚𝜏¯𝜏𝑁𝑎𝑏1𝑗superscript2𝑖𝜋𝑟𝑗superscript𝑒2𝑖𝜋𝑟𝑚𝜏subscript𝑢2𝑁\displaystyle\quad+\frac{(-1)^{a+b}}{N^{a+b+2}}\sum_{\begin{subarray}{c}m\geq 1\\ m\equiv-u_{1}(N)\end{subarray}}\sum_{r\geq 1}\frac{(-1)^{b}}{b!}2i\pi\sum_{j=0}^{a}(-1)^{j}\frac{(a+b-j)!}{j!(a-j)!}\left(\frac{m(\tau-\overline{\tau})}{N}\right)^{-a-b-1+j}(2i\pi r)^{j}e^{2i\pi r\frac{m\tau-u_{2}}{N}}
+Nab2m1mu1(N)r1(1)ba!2iπj=0b(a+bj)!j!(bj)!(m(ττ¯)N)ab1+j(2iπr)je2iπr(mτ¯+u2N)superscript𝑁𝑎𝑏2subscript𝑚1𝑚subscript𝑢1𝑁subscript𝑟1superscript1𝑏𝑎2𝑖𝜋superscriptsubscript𝑗0𝑏𝑎𝑏𝑗𝑗𝑏𝑗superscript𝑚𝜏¯𝜏𝑁𝑎𝑏1𝑗superscript2𝑖𝜋𝑟𝑗superscript𝑒2𝑖𝜋𝑟𝑚¯𝜏subscript𝑢2𝑁\displaystyle\quad+N^{-a-b-2}\sum_{\begin{subarray}{c}m\geq 1\\ m\equiv u_{1}(N)\end{subarray}}\sum_{r\leq-1}\frac{(-1)^{b}}{a!}2i\pi\sum_{j=0}^{b}\frac{(a+b-j)!}{j!(b-j)!}\left(\frac{m(\tau-\overline{\tau})}{N}\right)^{-a-b-1+j}(2i\pi r)^{j}e^{2i\pi r(\frac{m\overline{\tau}+u_{2}}{N})}
+(1)a+bNa+b+2m1mu1(N)r1(1)ba!2iπj=0b(a+bj)!j!(bj)!(m(ττ¯)N)ab1+j(2iπr)je2iπr(mτ¯u2N).superscript1𝑎𝑏superscript𝑁𝑎𝑏2subscript𝑚1𝑚subscript𝑢1𝑁subscript𝑟1superscript1𝑏𝑎2𝑖𝜋superscriptsubscript𝑗0𝑏𝑎𝑏𝑗𝑗𝑏𝑗superscript𝑚𝜏¯𝜏𝑁𝑎𝑏1𝑗superscript2𝑖𝜋𝑟𝑗superscript𝑒2𝑖𝜋𝑟𝑚¯𝜏subscript𝑢2𝑁\displaystyle\quad+\frac{(-1)^{a+b}}{N^{a+b+2}}\sum_{\begin{subarray}{c}m\geq 1\\ m\equiv-u_{1}(N)\end{subarray}}\sum_{r\leq-1}\frac{(-1)^{b}}{a!}2i\pi\sum_{j=0}^{b}\frac{(a+b-j)!}{j!(b-j)!}\left(\frac{m(\tau-\overline{\tau})}{N}\right)^{-a-b-1+j}(2i\pi r)^{j}e^{2i\pi r(\frac{m\overline{\tau}-u_{2}}{N})}.

On obtient

E(u1,u2)a,b(τ)subscriptsuperscript𝐸𝑎𝑏subscript𝑢1subscript𝑢2𝜏\displaystyle E^{a,b}_{(u_{1},u_{2})}(\tau) =δu1=0Nab2(ζ(u2N,a+b+2)+(1)a+bζ(u2N,a+b+2))absentsubscript𝛿subscript𝑢10superscript𝑁𝑎𝑏2𝜁subscript𝑢2𝑁𝑎𝑏2superscript1𝑎𝑏𝜁subscript𝑢2𝑁𝑎𝑏2\displaystyle=\delta_{u_{1}=0}N^{-a-b-2}\left(\zeta\left(\frac{u_{2}}{N},a+b+2\right)+(-1)^{a+b}\zeta\left(-\frac{u_{2}}{N},a+b+2\right)\right)
+(1)b2iπNa+b+2(a+ba)(ζ(u1N,a+b+1)+(1)a+bζ(u1N,a+b+1))(ττ¯)ab1superscript1𝑏2𝑖𝜋superscript𝑁𝑎𝑏2matrix𝑎𝑏𝑎𝜁subscript𝑢1𝑁𝑎𝑏1superscript1𝑎𝑏𝜁subscript𝑢1𝑁𝑎𝑏1superscript𝜏¯𝜏𝑎𝑏1\displaystyle\quad+(-1)^{b}\frac{2i\pi}{N^{a+b+2}}\begin{pmatrix}a+b\\ a\end{pmatrix}\left(\zeta\left(\frac{u_{1}}{N},a+b+1\right)+(-1)^{a+b}\zeta\left(-\frac{u_{1}}{N},a+b+1\right)\right)(\tau-\overline{\tau})^{-a-b-1}
+(1)b+1b!j=0a(a+bj)!j!(aj)!(2iπN)j+1(ττ¯)ab1+jm1mu1(N)r1mab1+jrjζNru2qmrNsuperscript1𝑏1𝑏superscriptsubscript𝑗0𝑎𝑎𝑏𝑗𝑗𝑎𝑗superscript2𝑖𝜋𝑁𝑗1superscript𝜏¯𝜏𝑎𝑏1𝑗subscript𝑚1𝑚subscript𝑢1𝑁subscript𝑟1superscript𝑚𝑎𝑏1𝑗superscript𝑟𝑗superscriptsubscript𝜁𝑁𝑟subscript𝑢2superscript𝑞𝑚𝑟𝑁\displaystyle\quad+\frac{(-1)^{b+1}}{b!}\sum_{j=0}^{a}\frac{(a+b-j)!}{j!(a-j)!}\left(-\frac{2i\pi}{N}\right)^{j+1}(\tau-\overline{\tau})^{-a-b-1+j}\sum_{\begin{subarray}{c}m\geq 1\\ m\equiv u_{1}(N)\end{subarray}}\sum_{r\geq 1}m^{-a-b-1+j}r^{j}\zeta_{N}^{ru_{2}}q^{\frac{mr}{N}}
+(1)a+1b!j=0a(a+bj)!j!(aj)!(2iπN)j+1(ττ¯)ab1+jm1mu1(N)r1mab1+jrjζNru2qmrNsuperscript1𝑎1𝑏superscriptsubscript𝑗0𝑎𝑎𝑏𝑗𝑗𝑎𝑗superscript2𝑖𝜋𝑁𝑗1superscript𝜏¯𝜏𝑎𝑏1𝑗subscript𝑚1𝑚subscript𝑢1𝑁subscript𝑟1superscript𝑚𝑎𝑏1𝑗superscript𝑟𝑗superscriptsubscript𝜁𝑁𝑟subscript𝑢2superscript𝑞𝑚𝑟𝑁\displaystyle\quad+\frac{(-1)^{a+1}}{b!}\sum_{j=0}^{a}\frac{(a+b-j)!}{j!(a-j)!}\left(-\frac{2i\pi}{N}\right)^{j+1}(\tau-\overline{\tau})^{-a-b-1+j}\sum_{\begin{subarray}{c}m\geq 1\\ m\equiv-u_{1}(N)\end{subarray}}\sum_{r\geq 1}m^{-a-b-1+j}r^{j}\zeta_{N}^{-ru_{2}}q^{\frac{mr}{N}}
+(1)b+1a!j=0b(a+bj)!j!(bj)!(2iπN)j+1(ττ¯)ab1+jm1mu1(N)r1mab1+jrjζNru2q¯mrNsuperscript1𝑏1𝑎superscriptsubscript𝑗0𝑏𝑎𝑏𝑗𝑗𝑏𝑗superscript2𝑖𝜋𝑁𝑗1superscript𝜏¯𝜏𝑎𝑏1𝑗subscript𝑚1𝑚subscript𝑢1𝑁subscript𝑟1superscript𝑚𝑎𝑏1𝑗superscript𝑟𝑗superscriptsubscript𝜁𝑁𝑟subscript𝑢2superscript¯𝑞𝑚𝑟𝑁\displaystyle\quad+\frac{(-1)^{b+1}}{a!}\sum_{j=0}^{b}\frac{(a+b-j)!}{j!(b-j)!}\left(-\frac{2i\pi}{N}\right)^{j+1}(\tau-\overline{\tau})^{-a-b-1+j}\sum_{\begin{subarray}{c}m\geq 1\\ m\equiv u_{1}(N)\end{subarray}}\sum_{r\geq 1}m^{-a-b-1+j}r^{j}\zeta_{N}^{-ru_{2}}\overline{q}^{\frac{mr}{N}}
+(1)a+1a!j=0b(a+bj)!j!(bj)!(2iπN)j+1(ττ¯)ab1+jm1mu1(N)r1mab1+jrjζNru2q¯mrNsuperscript1𝑎1𝑎superscriptsubscript𝑗0𝑏𝑎𝑏𝑗𝑗𝑏𝑗superscript2𝑖𝜋𝑁𝑗1superscript𝜏¯𝜏𝑎𝑏1𝑗subscript𝑚1𝑚subscript𝑢1𝑁subscript𝑟1superscript𝑚𝑎𝑏1𝑗superscript𝑟𝑗superscriptsubscript𝜁𝑁𝑟subscript𝑢2superscript¯𝑞𝑚𝑟𝑁\displaystyle\quad+\frac{(-1)^{a+1}}{a!}\sum_{j=0}^{b}\frac{(a+b-j)!}{j!(b-j)!}\left(-\frac{2i\pi}{N}\right)^{j+1}(\tau-\overline{\tau})^{-a-b-1+j}\sum_{\begin{subarray}{c}m\geq 1\\ m\equiv-u_{1}(N)\end{subarray}}\sum_{r\geq 1}m^{-a-b-1+j}r^{j}\zeta_{N}^{ru_{2}}\overline{q}^{\frac{mr}{N}}

d’où le résultat. ∎

Proposition 8.3.

Pour a,b0𝑎𝑏0a,b\geq 0 et u1,u2𝐙/N𝐙subscript𝑢1subscript𝑢2𝐙𝑁𝐙u_{1},u_{2}\in\mathbf{Z}/N\mathbf{Z}, on a

F(u1,u2)a,b(τ)=ζ^(u2N,a+b+2)+(1)a+bζ^(u2N,a+b+2)+(1)b2iπ(a+ba)δ0(u2)(ττ¯)ab1(ζ^(u1N,a+b+1)+(1)a+bζ^(u1N,a+b+1))+(1)b+1b!j=0a(a+bj)!j!(aj)!(2iπN)j+1(ττ¯)ab1+jN(Sδ^u1,δu2jab1,j(τ)+(1)a+bSδ^u1,δu2jab1,j(τ))+(1)b+1a!j=0b(a+bj)!j!(bj)!(2iπN)j+1(ττ¯)ab1+jN(S¯δ^u1,δu2jab1,j(τ)+(1)a+bS¯δ^u1,δu2jab1,j(τ)).subscriptsuperscript𝐹𝑎𝑏subscript𝑢1subscript𝑢2𝜏^𝜁subscript𝑢2𝑁𝑎𝑏2superscript1𝑎𝑏^𝜁subscript𝑢2𝑁𝑎𝑏2superscript1𝑏2𝑖𝜋matrix𝑎𝑏𝑎subscript𝛿0subscript𝑢2superscript𝜏¯𝜏𝑎𝑏1^𝜁subscript𝑢1𝑁𝑎𝑏1superscript1𝑎𝑏^𝜁subscript𝑢1𝑁𝑎𝑏1superscript1𝑏1𝑏superscriptsubscript𝑗0𝑎𝑎𝑏𝑗𝑗𝑎𝑗superscript2𝑖𝜋𝑁𝑗1superscript𝜏¯𝜏𝑎𝑏1𝑗𝑁subscriptsuperscript𝑆𝑗𝑎𝑏1𝑗subscript^𝛿subscript𝑢1subscript𝛿subscript𝑢2𝜏superscript1𝑎𝑏subscriptsuperscript𝑆𝑗𝑎𝑏1𝑗subscript^𝛿subscript𝑢1subscript𝛿subscript𝑢2𝜏superscript1𝑏1𝑎superscriptsubscript𝑗0𝑏𝑎𝑏𝑗𝑗𝑏𝑗superscript2𝑖𝜋𝑁𝑗1superscript𝜏¯𝜏𝑎𝑏1𝑗𝑁subscriptsuperscript¯𝑆𝑗𝑎𝑏1𝑗subscript^𝛿subscript𝑢1subscript𝛿subscript𝑢2𝜏superscript1𝑎𝑏subscriptsuperscript¯𝑆𝑗𝑎𝑏1𝑗subscript^𝛿subscript𝑢1subscript𝛿subscript𝑢2𝜏\begin{split}F^{a,b}_{(u_{1},u_{2})}(\tau)&=\hat{\zeta}\left(\frac{u_{2}}{N},a+b+2\right)+(-1)^{a+b}\hat{\zeta}\left(-\frac{u_{2}}{N},a+b+2\right)\\ &\quad+(-1)^{b}2i\pi\begin{pmatrix}a+b\\ a\end{pmatrix}\delta_{0}(u_{2})(\tau-\overline{\tau})^{-a-b-1}\left(\hat{\zeta}\left(\frac{u_{1}}{N},a+b+1\right)+(-1)^{a+b}\hat{\zeta}\left(-\frac{u_{1}}{N},a+b+1\right)\right)\\ &\quad+\frac{(-1)^{b+1}}{b!}\sum_{j=0}^{a}\frac{(a+b-j)!}{j!(a-j)!}\left(-\frac{2i\pi}{N}\right)^{j+1}(\tau-\overline{\tau})^{-a-b-1+j}N\bigl{(}S^{j-a-b-1,j}_{\hat{\delta}_{-u_{1}},\delta_{-u_{2}}}(\tau)+(-1)^{a+b}S^{j-a-b-1,j}_{\hat{\delta}_{u_{1}},\delta_{u_{2}}}(\tau)\bigr{)}\\ &\quad+\frac{(-1)^{b+1}}{a!}\sum_{j=0}^{b}\frac{(a+b-j)!}{j!(b-j)!}\left(-\frac{2i\pi}{N}\right)^{j+1}(\tau-\overline{\tau})^{-a-b-1+j}N\bigl{(}\overline{S}^{j-a-b-1,j}_{\hat{\delta}_{u_{1}},\delta_{u_{2}}}(\tau)+(-1)^{a+b}\overline{S}^{j-a-b-1,j}_{\hat{\delta}_{-u_{1}},\delta_{-u_{2}}}(\tau)\bigr{)}.\end{split} (22)
Démonstration.

On utilise la proposition 8.2 et l’identité (19). ∎

On déduit le développement de Fourier de Eis𝒟n(u)subscriptsuperscriptEis𝑛𝒟𝑢\operatorname{Eis}^{n}_{\mathcal{D}}(u) de la formule (20) et de la proposition 8.3.

9 Calcul du régulateur

Le calcul de l’intégrale de Eis𝒟k1,k2(u1,u2)subscriptsuperscriptEissubscript𝑘1subscript𝑘2𝒟subscript𝑢1subscript𝑢2\operatorname{Eis}^{k_{1},k_{2}}_{\mathcal{D}}(u_{1},u_{2}) le long du cycle de Shokurov Xk{0,}superscript𝑋𝑘0X^{k}\{0,\infty\} procède en trois étapes. Dans un premier temps, nous intégrons Eis𝒟k1,k2(u1,u2)subscriptsuperscriptEissubscript𝑘1subscript𝑘2𝒟subscript𝑢1subscript𝑢2\operatorname{Eis}^{k_{1},k_{2}}_{\mathcal{D}}(u_{1},u_{2}) sur les fibres γy,ksubscript𝛾𝑦𝑘\gamma_{y,k} du cycle de Shokurov. Dans un deuxième temps, nous intégrons le résultat obtenu le long du symbole modulaire {0,}0\{0,\infty\}, à l’aide de la méthode de Rogers-Zudilin. L’expression obtenue (33) comporte six termes : un terme principal (noté A𝐴A) et cinq termes supplémentaires (notés B𝐵B à F𝐹F) provenant des termes constants des séries d’Eisenstein. Dans un troisième temps, nous montrons que tous les termes supplémentaires se simplifient.

Soit p:Ek(𝐂)Y(N)(𝐂):𝑝superscript𝐸𝑘𝐂𝑌𝑁𝐂p:E^{k}(\mathbf{C})\to Y(N)(\mathbf{C}) la projection canonique. On a une application naturelle ν:Y(N)(𝐂):𝜈𝑌𝑁𝐂\nu:\mathcal{H}\to Y(N)(\mathbf{C}) donnée par ν(τ)=[(τ,σ)]𝜈𝜏delimited-[]𝜏𝜎\nu(\tau)=[(\tau,\sigma)], qui nous permet de voir le chemin {0,}0\{0,\infty\} comme une sous-variété de Y(N)(𝐂)𝑌𝑁𝐂Y(N)(\mathbf{C}). Considérons la sous-variété W=p1({0,})𝑊superscript𝑝10W=p^{-1}(\{0,\infty\}) de Ek(𝐂)superscript𝐸𝑘𝐂E^{k}(\mathbf{C}). On a

W=y>0p1(ν(iy))=y>0{iy}×(𝐂𝐙+iy𝐙)k×{σ}.𝑊subscript𝑦0superscript𝑝1𝜈𝑖𝑦subscript𝑦0𝑖𝑦superscript𝐂𝐙𝑖𝑦𝐙𝑘𝜎W=\bigcup_{y>0}p^{-1}(\nu(iy))=\bigcup_{y>0}\{iy\}\times\left(\frac{\mathbf{C}}{\mathbf{Z}+iy\mathbf{Z}}\right)^{k}\times\{\sigma\}.

Soient u1=(a1,b1)subscript𝑢1subscript𝑎1subscript𝑏1u_{1}=(a_{1},b_{1}) et u2=(a2,b2)(𝐙/N𝐙)2subscript𝑢2subscript𝑎2subscript𝑏2superscript𝐙𝑁𝐙2u_{2}=(a_{2},b_{2})\in(\mathbf{Z}/N\mathbf{Z})^{2}. Nous allons calculer la restriction de Eis𝒟k1,k2(u1,u2)subscriptsuperscriptEissubscript𝑘1subscript𝑘2𝒟subscript𝑢1subscript𝑢2\operatorname{Eis}^{k_{1},k_{2}}_{\mathcal{D}}(u_{1},u_{2}) à W𝑊W. D’après la proposition 5.4, on a

Eis𝒟k1(u1)=k1!(k1+2)2πN(τ)a=0k1Fgu1a,k1a(τ)ψa,k1amoddτ,dτ¯.subscriptsuperscriptEissubscript𝑘1𝒟subscript𝑢1modulosubscript𝑘1subscript𝑘122𝜋𝑁𝜏superscriptsubscript𝑎0subscript𝑘1subscriptsuperscript𝐹𝑎subscript𝑘1𝑎𝑔subscript𝑢1𝜏subscript𝜓𝑎subscript𝑘1𝑎d𝜏d¯𝜏\operatorname{Eis}^{k_{1}}_{\mathcal{D}}(u_{1})=-\frac{k_{1}!(k_{1}+2)}{2\pi N}\Im(\tau)\sum_{a=0}^{k_{1}}F^{a,k_{1}-a}_{gu_{1}}(\tau)\psi_{a,k_{1}-a}\mod{\mathrm{d}\tau,\mathrm{d}\overline{\tau}}.

Comme Eis𝒟k1(u1)subscriptsuperscriptEissubscript𝑘1𝒟subscript𝑢1\operatorname{Eis}^{k_{1}}_{\mathcal{D}}(u_{1}) est invariante par σ:(τ,z,g)(1τ,zτ,σg):𝜎maps-to𝜏𝑧𝑔1𝜏𝑧𝜏𝜎𝑔\sigma:(\tau,z,g)\mapsto(-\frac{1}{\tau},\frac{z}{\tau},\sigma g), il vient

Eis𝒟k1(u1)=σEis𝒟k1(u1)=k1!(k1+2)2πN(1τ)a=0k1Fσgu1a,k1a(1τ)τaτ¯k1+aψa,k1amoddτ,dτ¯.formulae-sequencesubscriptsuperscriptEissubscript𝑘1𝒟subscript𝑢1superscript𝜎subscriptsuperscriptEissubscript𝑘1𝒟subscript𝑢1modulosubscript𝑘1subscript𝑘122𝜋𝑁1𝜏superscriptsubscript𝑎0subscript𝑘1subscriptsuperscript𝐹𝑎subscript𝑘1𝑎𝜎𝑔subscript𝑢11𝜏superscript𝜏𝑎superscript¯𝜏subscript𝑘1𝑎subscript𝜓𝑎subscript𝑘1𝑎d𝜏d¯𝜏\operatorname{Eis}^{k_{1}}_{\mathcal{D}}(u_{1})=\sigma^{*}\operatorname{Eis}^{k_{1}}_{\mathcal{D}}(u_{1})=-\frac{k_{1}!(k_{1}+2)}{2\pi N}\Im(-\frac{1}{\tau})\sum_{a=0}^{k_{1}}F^{a,k_{1}-a}_{\sigma gu_{1}}(-\frac{1}{\tau})\tau^{-a}\overline{\tau}^{-k_{1}+a}\psi_{a,k_{1}-a}\mod{\mathrm{d}\tau,\mathrm{d}\overline{\tau}}.

En restreignant à W𝑊W, il vient

p1Eis𝒟k1(u1)|Wevaluated-atsuperscriptsubscript𝑝1subscriptsuperscriptEissubscript𝑘1𝒟subscript𝑢1𝑊\displaystyle p_{1}^{*}\operatorname{Eis}^{k_{1}}_{\mathcal{D}}(u_{1})|_{W} =k1!(k1+2)2πNy1a=0k1Fu1a,k1a(iy)(iy)a(iy)k1+ap1ψa,k1amoddyabsentmodulosubscript𝑘1subscript𝑘122𝜋𝑁superscript𝑦1superscriptsubscript𝑎0subscript𝑘1subscriptsuperscript𝐹𝑎subscript𝑘1𝑎subscript𝑢1𝑖𝑦superscript𝑖𝑦𝑎superscript𝑖𝑦subscript𝑘1𝑎superscriptsubscript𝑝1subscript𝜓𝑎subscript𝑘1𝑎d𝑦\displaystyle=-\frac{k_{1}!(k_{1}+2)}{2\pi N}y^{-1}\sum_{a=0}^{k_{1}}F^{a,k_{1}-a}_{-u_{1}}(\frac{i}{y})(iy)^{-a}(-iy)^{-k_{1}+a}p_{1}^{*}\psi_{a,k_{1}-a}\mod{\mathrm{d}y}
=k1!(k1+2)2πNy1(iy)k1a=0k1Fu1a,k1a(iy)(1)k1+ap1ψa,k1amoddyabsentmodulosubscript𝑘1subscript𝑘122𝜋𝑁superscript𝑦1superscript𝑖𝑦subscript𝑘1superscriptsubscript𝑎0subscript𝑘1subscriptsuperscript𝐹𝑎subscript𝑘1𝑎subscript𝑢1𝑖𝑦superscript1subscript𝑘1𝑎superscriptsubscript𝑝1subscript𝜓𝑎subscript𝑘1𝑎d𝑦\displaystyle=-\frac{k_{1}!(k_{1}+2)}{2\pi N}y^{-1}(iy)^{-k_{1}}\sum_{a=0}^{k_{1}}F^{a,k_{1}-a}_{-u_{1}}(\frac{i}{y})(-1)^{-k_{1}+a}p_{1}^{*}\psi_{a,k_{1}-a}\mod{\mathrm{d}y} (23)

En utilisant la proposition 8.3, il vient

Fu1a,k1a(iy)=α1+(1)k1a(k1a)β1yk1+1+(1)k1+1a(k1a)!N=0a(k1)!!(a)!(2iπN)+1(2iy)k11+(Sδ^a1,δb1k11,(iy)+(1)k1Sδ^a1,δb1k11,(iy))+(1)k1+1aa!N=0k1a(k1)!!(k1a)!(2iπN)+1(2iy)k11+(S¯δ^a1,δb1k11,(iy)+(1)k1S¯δ^a1,δb1k11,(iy)).subscriptsuperscript𝐹𝑎subscript𝑘1𝑎subscript𝑢1𝑖𝑦subscript𝛼1superscript1subscript𝑘1𝑎matrixsubscript𝑘1𝑎subscript𝛽1superscript𝑦subscript𝑘11superscript1subscript𝑘11𝑎subscript𝑘1𝑎𝑁superscriptsubscript0𝑎subscript𝑘1𝑎superscript2𝑖𝜋𝑁1superscript2𝑖𝑦subscript𝑘11subscriptsuperscript𝑆subscript𝑘11subscript^𝛿subscript𝑎1subscript𝛿subscript𝑏1𝑖𝑦superscript1subscript𝑘1subscriptsuperscript𝑆subscript𝑘11subscript^𝛿subscript𝑎1subscript𝛿subscript𝑏1𝑖𝑦superscript1subscript𝑘11𝑎𝑎𝑁superscriptsubscript0subscript𝑘1𝑎subscript𝑘1subscript𝑘1𝑎superscript2𝑖𝜋𝑁1superscript2𝑖𝑦subscript𝑘11subscriptsuperscript¯𝑆subscript𝑘11subscript^𝛿subscript𝑎1subscript𝛿subscript𝑏1𝑖𝑦superscript1subscript𝑘1subscriptsuperscript¯𝑆subscript𝑘11subscript^𝛿subscript𝑎1subscript𝛿subscript𝑏1𝑖𝑦\begin{split}F^{a,k_{1}-a}_{-u_{1}}(\frac{i}{y})&=\alpha_{1}+(-1)^{k_{1}-a}\begin{pmatrix}k_{1}\\ a\end{pmatrix}\beta_{1}y^{k_{1}+1}\\ &\quad+\frac{(-1)^{k_{1}+1-a}}{(k_{1}-a)!}N\sum_{\ell=0}^{a}\frac{(k_{1}-\ell)!}{\ell!(a-\ell)!}(-\frac{2i\pi}{N})^{\ell+1}(\frac{2i}{y})^{-k_{1}-1+\ell}\left(S^{\ell-k_{1}-1,\ell}_{\hat{\delta}_{a_{1}},\delta_{b_{1}}}(\frac{i}{y})+(-1)^{k_{1}}S^{\ell-k_{1}-1,\ell}_{\hat{\delta}_{-a_{1}},\delta_{-b_{1}}}(\frac{i}{y})\right)\\ &\quad+\frac{(-1)^{k_{1}+1-a}}{a!}N\sum_{\ell=0}^{k_{1}-a}\frac{(k_{1}-\ell)!}{\ell!(k_{1}-a-\ell)!}(-\frac{2i\pi}{N})^{\ell+1}(\frac{2i}{y})^{-k_{1}-1+\ell}\left(\overline{S}^{\ell-k_{1}-1,\ell}_{\hat{\delta}_{-a_{1}},\delta_{-b_{1}}}(\frac{i}{y})+(-1)^{k_{1}}\overline{S}^{\ell-k_{1}-1,\ell}_{\hat{\delta}_{a_{1}},\delta_{b_{1}}}(\frac{i}{y})\right).\end{split}

avec

α1subscript𝛼1\displaystyle\alpha_{1} =ζ^(b1N,k1+2)+(1)k1ζ^(b1N,k1+2)absent^𝜁subscript𝑏1𝑁subscript𝑘12superscript1subscript𝑘1^𝜁subscript𝑏1𝑁subscript𝑘12\displaystyle=\hat{\zeta}(-\frac{b_{1}}{N},k_{1}+2)+(-1)^{k_{1}}\hat{\zeta}(\frac{b_{1}}{N},k_{1}+2)
β1subscript𝛽1\displaystyle\beta_{1} =2iπδb1=0(2i)k11(ζ^(a1N,k1+1)+(1)k1ζ^(a1N,k1+1)).absent2𝑖𝜋subscript𝛿subscript𝑏10superscript2𝑖subscript𝑘11^𝜁subscript𝑎1𝑁subscript𝑘11superscript1subscript𝑘1^𝜁subscript𝑎1𝑁subscript𝑘11\displaystyle=2i\pi\delta_{b_{1}=0}(2i)^{-k_{1}-1}\left(\hat{\zeta}(-\frac{a_{1}}{N},k_{1}+1)+(-1)^{k_{1}}\hat{\zeta}(\frac{a_{1}}{N},k_{1}+1)\right).

En reportant dans (23), il vient

p1Eis𝒟k1(u1)|W=η0+η1evaluated-atsuperscriptsubscript𝑝1subscriptsuperscriptEissubscript𝑘1𝒟subscript𝑢1𝑊subscript𝜂0subscript𝜂1p_{1}^{*}\operatorname{Eis}^{k_{1}}_{\mathcal{D}}(u_{1})|_{W}=\eta_{0}+\eta_{1} (24)

avec

η0=k1!(k1+2)2πNik1a=0k1((1)k1aα1yk11+(k1a)β1)p1ψa,k1aη1=(1)k1+1k1!(k1+2)2k1+3π=0k1(Sδ^a1,δb1k11,(iy)+(1)k1Sδ^a1,δb1k11,(iy))Ω+(1)k1+1k1!(k1+2)2k1+3π=0k1(S¯δ^a1,δb1k11,(iy)+(1)k1S¯δ^a1,δb1k11,(iy))Ω¯moddysubscript𝜂0subscript𝑘1subscript𝑘122𝜋𝑁superscript𝑖subscript𝑘1superscriptsubscript𝑎0subscript𝑘1superscript1subscript𝑘1𝑎subscript𝛼1superscript𝑦subscript𝑘11matrixsubscript𝑘1𝑎subscript𝛽1superscriptsubscript𝑝1subscript𝜓𝑎subscript𝑘1𝑎subscript𝜂1modulosuperscript1subscript𝑘11subscript𝑘1subscript𝑘12superscript2subscript𝑘13𝜋superscriptsubscript0subscript𝑘1subscriptsuperscript𝑆subscript𝑘11subscript^𝛿subscript𝑎1subscript𝛿subscript𝑏1𝑖𝑦superscript1subscript𝑘1subscriptsuperscript𝑆subscript𝑘11subscript^𝛿subscript𝑎1subscript𝛿subscript𝑏1𝑖𝑦subscriptΩsuperscript1subscript𝑘11subscript𝑘1subscript𝑘12superscript2subscript𝑘13𝜋superscriptsubscript0subscript𝑘1subscriptsuperscript¯𝑆subscript𝑘11subscript^𝛿subscript𝑎1subscript𝛿subscript𝑏1𝑖𝑦superscript1subscript𝑘1subscriptsuperscript¯𝑆subscript𝑘11subscript^𝛿subscript𝑎1subscript𝛿subscript𝑏1𝑖𝑦¯subscriptΩd𝑦\begin{split}\eta_{0}&=-\frac{k_{1}!(k_{1}+2)}{2\pi N}i^{-k_{1}}\sum_{a=0}^{k_{1}}\left((-1)^{k_{1}-a}\alpha_{1}y^{-k_{1}-1}+\begin{pmatrix}k_{1}\\ a\end{pmatrix}\beta_{1}\right)p_{1}^{*}\psi_{a,k_{1}-a}\\ \eta_{1}&=(-1)^{k_{1}+1}\frac{k_{1}!(k_{1}+2)}{2^{k_{1}+3}\pi}\sum_{\ell=0}^{k_{1}}\left(S^{\ell-k_{1}-1,\ell}_{\hat{\delta}_{a_{1}},\delta_{b_{1}}}(\frac{i}{y})+(-1)^{k_{1}}S^{\ell-k_{1}-1,\ell}_{\hat{\delta}_{-a_{1}},\delta_{-b_{1}}}(\frac{i}{y})\right)\Omega_{\ell}\\ &\quad+(-1)^{k_{1}+1}\frac{k_{1}!(k_{1}+2)}{2^{k_{1}+3}\pi}\sum_{\ell=0}^{k_{1}}\left(\overline{S}^{\ell-k_{1}-1,\ell}_{\hat{\delta}_{-a_{1}},\delta_{-b_{1}}}(\frac{i}{y})+(-1)^{k_{1}}\overline{S}^{\ell-k_{1}-1,\ell}_{\hat{\delta}_{a_{1}},\delta_{b_{1}}}(\frac{i}{y})\right)\overline{\Omega_{\ell}}\mod\mathrm{d}y\end{split} (25)

où l’on a posé, pour tout 0k10subscript𝑘10\leq\ell\leq k_{1} :

Ω=(k1)!!(4πN)+1ya=k1p1ψa,k1a(k1a)!(a)!.subscriptΩsubscript𝑘1superscript4𝜋𝑁1superscript𝑦superscriptsubscript𝑎subscript𝑘1superscriptsubscript𝑝1subscript𝜓𝑎subscript𝑘1𝑎subscript𝑘1𝑎𝑎\Omega_{\ell}=\frac{(k_{1}-\ell)!}{\ell!}(\frac{4\pi}{N})^{\ell+1}y^{-\ell}\sum_{a=\ell}^{k_{1}}\frac{p_{1}^{*}\psi_{a,k_{1}-a}}{(k_{1}-a)!(a-\ell)!}.

D’autre part, en utilisant la proposition 8.1, on a

p2Eisholk2(u2)superscriptsubscript𝑝2subscriptsuperscriptEissubscript𝑘2holsubscript𝑢2\displaystyle p_{2}^{*}\operatorname{Eis}^{k_{2}}_{\mathrm{hol}}(u_{2}) =(1)k2+1k2+2N(2iπ)k2Fσgu2(k2+2)(τ)dqqp2ψk2,0absentsuperscript1subscript𝑘21subscript𝑘22𝑁superscript2𝑖𝜋subscript𝑘2subscriptsuperscript𝐹subscript𝑘22𝜎𝑔subscript𝑢2𝜏d𝑞𝑞superscriptsubscript𝑝2subscript𝜓subscript𝑘2.0\displaystyle=(-1)^{k_{2}+1}\frac{k_{2}+2}{N}(2i\pi)^{k_{2}}F^{(k_{2}+2)}_{\sigma gu_{2}}(\tau)\frac{\mathrm{d}q}{q}\wedge p_{2}^{*}\psi_{k_{2},0}
=(1)k2+1k2+2N(2iπ)k2+1Fσgu2(k2+2)(τ)dτp2ψk2,0absentsuperscript1subscript𝑘21subscript𝑘22𝑁superscript2𝑖𝜋subscript𝑘21subscriptsuperscript𝐹subscript𝑘22𝜎𝑔subscript𝑢2𝜏d𝜏superscriptsubscript𝑝2subscript𝜓subscript𝑘2.0\displaystyle=(-1)^{k_{2}+1}\frac{k_{2}+2}{N}(2i\pi)^{k_{2}+1}F^{(k_{2}+2)}_{\sigma gu_{2}}(\tau)\mathrm{d}\tau\wedge p_{2}^{*}\psi_{k_{2},0}

d’où

p2Eisholk2(u2)|W=ik2+2N(2iπ)k2+1Fu2(k2+2)(iy)dyp2ψk2,0evaluated-atsuperscriptsubscript𝑝2subscriptsuperscriptEissubscript𝑘2holsubscript𝑢2𝑊𝑖subscript𝑘22𝑁superscript2𝑖𝜋subscript𝑘21subscriptsuperscript𝐹subscript𝑘22subscript𝑢2𝑖𝑦d𝑦superscriptsubscript𝑝2subscript𝜓subscript𝑘2.0p_{2}^{*}\operatorname{Eis}^{k_{2}}_{\mathrm{hol}}(u_{2})|_{W}=i\frac{k_{2}+2}{N}(-2i\pi)^{k_{2}+1}F^{(k_{2}+2)}_{-u_{2}}(iy)\mathrm{d}y\wedge p_{2}^{*}\psi_{k_{2},0}

puis

πk2+1(p2Eisholk2(u2))|W=ik2+22N(2iπ)k2+1dy(Fu2(k2+2)(iy)p2ψk2,0F¯u2(k2+2)(iy)p2ψ0,k2).evaluated-atsubscript𝜋subscript𝑘21superscriptsubscript𝑝2subscriptsuperscriptEissubscript𝑘2holsubscript𝑢2𝑊𝑖subscript𝑘222𝑁superscript2𝑖𝜋subscript𝑘21d𝑦subscriptsuperscript𝐹subscript𝑘22subscript𝑢2𝑖𝑦superscriptsubscript𝑝2subscript𝜓subscript𝑘2.0subscriptsuperscript¯𝐹subscript𝑘22subscript𝑢2𝑖𝑦superscriptsubscript𝑝2subscript𝜓0subscript𝑘2\pi_{k_{2}+1}(p_{2}^{*}\operatorname{Eis}^{k_{2}}_{\mathrm{hol}}(u_{2}))|_{W}=i\frac{k_{2}+2}{2N}(-2i\pi)^{k_{2}+1}\mathrm{d}y\wedge\left(F^{(k_{2}+2)}_{-u_{2}}(iy)p_{2}^{*}\psi_{k_{2},0}-\overline{F}^{(k_{2}+2)}_{-u_{2}}(iy)p_{2}^{*}\psi_{0,k_{2}}\right).
Lemme 9.1.

Soit 0ak10𝑎subscript𝑘10\leq a\leq k_{1} un entier. On a

γy,kp1ψa,k1ap2ψk2,0subscriptsubscript𝛾𝑦𝑘superscriptsubscript𝑝1subscript𝜓𝑎subscript𝑘1𝑎superscriptsubscript𝑝2subscript𝜓subscript𝑘2.0\displaystyle\int_{\gamma_{y,k}}p_{1}^{*}\psi_{a,k_{1}-a}\wedge p_{2}^{*}\psi_{k_{2},0} =(1)k1a(iy)kabsentsuperscript1subscript𝑘1𝑎superscript𝑖𝑦𝑘\displaystyle=(-1)^{k_{1}-a}(iy)^{k} (26)
γy,kp1ψa,k1ap2ψ0,k2subscriptsubscript𝛾𝑦𝑘superscriptsubscript𝑝1subscript𝜓𝑎subscript𝑘1𝑎superscriptsubscript𝑝2subscript𝜓0subscript𝑘2\displaystyle\int_{\gamma_{y,k}}p_{1}^{*}\psi_{a,k_{1}-a}\wedge p_{2}^{*}\psi_{0,k_{2}} =(1)ka(iy)kabsentsuperscript1𝑘𝑎superscript𝑖𝑦𝑘\displaystyle=(-1)^{k-a}(iy)^{k} (27)
Lemme 9.2.

Pour tout entier 0k10subscript𝑘10\leq\ell\leq k_{1}, on a

γy,kΩp2ψk2,0subscriptsubscript𝛾𝑦𝑘subscriptΩsuperscriptsubscript𝑝2subscript𝜓subscript𝑘2.0\displaystyle\int_{\gamma_{y,k}}\Omega_{\ell}\wedge p_{2}^{*}\psi_{k_{2},0} ={0si <k1ikk1!(4πN)k1+1yk2si =k1.absentcases0si subscript𝑘1superscript𝑖𝑘subscript𝑘1superscript4𝜋𝑁subscript𝑘11superscript𝑦subscript𝑘2si subscript𝑘1\displaystyle=\begin{cases}0&\textrm{si }\ell<k_{1}\\ \frac{i^{k}}{k_{1}!}(\frac{4\pi}{N})^{k_{1}+1}y^{k_{2}}&\textrm{si }\ell=k_{1}.\end{cases}
γy,kΩp2ψ0,k2subscriptsubscript𝛾𝑦𝑘subscriptΩsuperscriptsubscript𝑝2subscript𝜓0subscript𝑘2\displaystyle\int_{\gamma_{y,k}}\Omega_{\ell}\wedge p_{2}^{*}\psi_{0,k_{2}} ={0si <k1(1)k2ikk1!(4πN)k1+1yk2si =k1.absentcases0si subscript𝑘1superscript1subscript𝑘2superscript𝑖𝑘subscript𝑘1superscript4𝜋𝑁subscript𝑘11superscript𝑦subscript𝑘2si subscript𝑘1\displaystyle=\begin{cases}0&\textrm{si }\ell<k_{1}\\ (-1)^{k_{2}}\frac{i^{k}}{k_{1}!}(\frac{4\pi}{N})^{k_{1}+1}y^{k_{2}}&\textrm{si }\ell=k_{1}.\end{cases}
γy,kΩ¯p2ψk2,0subscriptsubscript𝛾𝑦𝑘¯subscriptΩsuperscriptsubscript𝑝2subscript𝜓subscript𝑘2.0\displaystyle\int_{\gamma_{y,k}}\overline{\Omega_{\ell}}\wedge p_{2}^{*}\psi_{k_{2},0} ={0si <k1(1)k1ikk1!(4πN)k1+1yk2si =k1.absentcases0si subscript𝑘1superscript1subscript𝑘1superscript𝑖𝑘subscript𝑘1superscript4𝜋𝑁subscript𝑘11superscript𝑦subscript𝑘2si subscript𝑘1\displaystyle=\begin{cases}0&\textrm{si }\ell<k_{1}\\ (-1)^{k_{1}}\frac{i^{k}}{k_{1}!}(\frac{4\pi}{N})^{k_{1}+1}y^{k_{2}}&\textrm{si }\ell=k_{1}.\end{cases}
γy,kΩ¯p2ψ0,k2subscriptsubscript𝛾𝑦𝑘¯subscriptΩsuperscriptsubscript𝑝2subscript𝜓0subscript𝑘2\displaystyle\int_{\gamma_{y,k}}\overline{\Omega_{\ell}}\wedge p_{2}^{*}\psi_{0,k_{2}} ={0si <k1(1)kikk1!(4πN)k1+1yk2si =k1.absentcases0si subscript𝑘1superscript1𝑘superscript𝑖𝑘subscript𝑘1superscript4𝜋𝑁subscript𝑘11superscript𝑦subscript𝑘2si subscript𝑘1\displaystyle=\begin{cases}0&\textrm{si }\ell<k_{1}\\ (-1)^{k}\frac{i^{k}}{k_{1}!}(\frac{4\pi}{N})^{k_{1}+1}y^{k_{2}}&\textrm{si }\ell=k_{1}.\end{cases}
Démonstration.

On applique le lemme 9.1 avec m=k=k1+k2𝑚𝑘subscript𝑘1subscript𝑘2m=k=k_{1}+k_{2}, ce qui donne

γy,kΩp2ψk2,0subscriptsubscript𝛾𝑦𝑘subscriptΩsuperscriptsubscript𝑝2subscript𝜓subscript𝑘2.0\displaystyle\int_{\gamma_{y,k}}\Omega_{\ell}\wedge p_{2}^{*}\psi_{k_{2},0} =(k1)!!(4πN)+1ya=k11(k1a)!(a)!γy,kp1ψa,k1ap2ψk2,0absentsubscript𝑘1superscript4𝜋𝑁1superscript𝑦superscriptsubscript𝑎subscript𝑘11subscript𝑘1𝑎𝑎subscriptsubscript𝛾𝑦𝑘superscriptsubscript𝑝1subscript𝜓𝑎subscript𝑘1𝑎superscriptsubscript𝑝2subscript𝜓subscript𝑘2.0\displaystyle=\frac{(k_{1}-\ell)!}{\ell!}(\frac{4\pi}{N})^{\ell+1}y^{-\ell}\sum_{a=\ell}^{k_{1}}\frac{1}{(k_{1}-a)!(a-\ell)!}\int_{\gamma_{y,k}}p_{1}^{*}\psi_{a,k_{1}-a}\wedge p_{2}^{*}\psi_{k_{2},0}
=(k1)!!(4πN)+1ya=k1(1)k1a(iy)k(k1a)!(a)!absentsubscript𝑘1superscript4𝜋𝑁1superscript𝑦superscriptsubscript𝑎subscript𝑘1superscript1subscript𝑘1𝑎superscript𝑖𝑦𝑘subscript𝑘1𝑎𝑎\displaystyle=\frac{(k_{1}-\ell)!}{\ell!}(\frac{4\pi}{N})^{\ell+1}y^{-\ell}\sum_{a=\ell}^{k_{1}}\frac{(-1)^{k_{1}-a}(iy)^{k}}{(k_{1}-a)!(a-\ell)!}
=(k1)!!(4πN)+1y(iy)ka=0k1(1)k1a(k1a)!a!absentsubscript𝑘1superscript4𝜋𝑁1superscript𝑦superscript𝑖𝑦𝑘superscriptsubscript𝑎0subscript𝑘1superscript1subscript𝑘1𝑎subscript𝑘1𝑎𝑎\displaystyle=\frac{(k_{1}-\ell)!}{\ell!}(\frac{4\pi}{N})^{\ell+1}y^{-\ell}(iy)^{k}\sum_{a=0}^{k_{1}-\ell}\frac{(-1)^{k_{1}-\ell-a}}{(k_{1}-\ell-a)!a!}
={0si <k1ikk1!(4πN)k1+1yk2si =k1.absentcases0si subscript𝑘1superscript𝑖𝑘subscript𝑘1superscript4𝜋𝑁subscript𝑘11superscript𝑦subscript𝑘2si subscript𝑘1\displaystyle=\begin{cases}0&\textrm{si }\ell<k_{1}\\ \frac{i^{k}}{k_{1}!}(\frac{4\pi}{N})^{k_{1}+1}y^{k_{2}}&\textrm{si }\ell=k_{1}.\end{cases}

Les autres cas se traitent de manière similaire. ∎

On intègre η0πk2+1(p2Eisholk2(u2))subscript𝜂0subscript𝜋subscript𝑘21superscriptsubscript𝑝2subscriptsuperscriptEissubscript𝑘2holsubscript𝑢2\eta_{0}\wedge\pi_{k_{2}+1}(p_{2}^{*}\operatorname{Eis}^{k_{2}}_{\mathrm{hol}}(u_{2})) sur les fibres de Xk{0,}{0,}superscript𝑋𝑘00X^{k}\{0,\infty\}\to\{0,\infty\} grâce au lemme 9.1, ce qui donne

γy,kη0πk2+1(p2Eisholk2(u2))subscriptsubscript𝛾𝑦𝑘subscript𝜂0subscript𝜋subscript𝑘21superscriptsubscript𝑝2subscriptsuperscriptEissubscript𝑘2holsubscript𝑢2\displaystyle\int_{\gamma_{y,k}}\eta_{0}\wedge\pi_{k_{2}+1}(p_{2}^{*}\operatorname{Eis}^{k_{2}}_{\mathrm{hol}}(u_{2})) (28)
=(1)k1k1!(k1+2)2πNik1ik2+22N(2iπ)k2+1dya=0k1((1)k1aα1yk11+(k1a)β1)\displaystyle=-(-1)^{k_{1}}\frac{k_{1}!(k_{1}+2)}{2\pi N}i^{-k_{1}}\cdot i\frac{k_{2}+2}{2N}(-2i\pi)^{k_{2}+1}\mathrm{d}y\sum_{a=0}^{k_{1}}\left((-1)^{k_{1}-a}\alpha_{1}y^{-k_{1}-1}+\begin{pmatrix}k_{1}\\ a\end{pmatrix}\beta_{1}\right)\cdot
γy,kp1ψa,k1a(Fu2(k2+2)(iy)p2ψk2,0F¯u2(k2+2)(iy)p2ψ0,k2)\displaystyle\qquad\cdot\int_{\gamma_{y,k}}p_{1}^{*}\psi_{a,k_{1}-a}\wedge\left(F^{(k_{2}+2)}_{-u_{2}}(iy)p_{2}^{*}\psi_{k_{2},0}-\overline{F}^{(k_{2}+2)}_{-u_{2}}(iy)p_{2}^{*}\psi_{0,k_{2}}\right)
=(1)k1k1!(k1+2)2πNik1ik2+22N(2iπ)k2+1dya=0k1((1)k1aα1yk11+(k1a)β1)\displaystyle=-(-1)^{k_{1}}\frac{k_{1}!(k_{1}+2)}{2\pi N}i^{-k_{1}}\cdot i\frac{k_{2}+2}{2N}(-2i\pi)^{k_{2}+1}\mathrm{d}y\sum_{a=0}^{k_{1}}\left((-1)^{k_{1}-a}\alpha_{1}y^{-k_{1}-1}+\begin{pmatrix}k_{1}\\ a\end{pmatrix}\beta_{1}\right)\cdot
(Fu2(k2+2)(iy)(1)k1a(iy)kF¯u2(k2+2)(iy)(1)ka(iy)k)absentsubscriptsuperscript𝐹subscript𝑘22subscript𝑢2𝑖𝑦superscript1subscript𝑘1𝑎superscript𝑖𝑦𝑘subscriptsuperscript¯𝐹subscript𝑘22subscript𝑢2𝑖𝑦superscript1𝑘𝑎superscript𝑖𝑦𝑘\displaystyle\qquad\cdot\left(F^{(k_{2}+2)}_{-u_{2}}(iy)(-1)^{k_{1}-a}(iy)^{k}-\overline{F}^{(k_{2}+2)}_{-u_{2}}(iy)(-1)^{k-a}(iy)^{k}\right)
=(1)k1k1!(k1+2)2πNik1ik2+22N(2iπ)k2+1a=0k1((1)k1aα1yk11+(k1a)β1)\displaystyle=-(-1)^{k_{1}}\frac{k_{1}!(k_{1}+2)}{2\pi N}i^{-k_{1}}\cdot i\frac{k_{2}+2}{2N}(-2i\pi)^{k_{2}+1}\sum_{a=0}^{k_{1}}\left((-1)^{k_{1}-a}\alpha_{1}y^{-k_{1}-1}+\begin{pmatrix}k_{1}\\ a\end{pmatrix}\beta_{1}\right)\cdot
(1)k1a(iy)k(Fu2(k2+2)(iy)+(1)k2+1F¯u2(k2+2)(iy))dyabsentsuperscript1subscript𝑘1𝑎superscript𝑖𝑦𝑘subscriptsuperscript𝐹subscript𝑘22subscript𝑢2𝑖𝑦superscript1subscript𝑘21subscriptsuperscript¯𝐹subscript𝑘22subscript𝑢2𝑖𝑦d𝑦\displaystyle\qquad\cdot(-1)^{k_{1}-a}(iy)^{k}\left(F^{(k_{2}+2)}_{-u_{2}}(iy)+(-1)^{k_{2}+1}\overline{F}^{(k_{2}+2)}_{-u_{2}}(iy)\right)\mathrm{d}y
=(1)k1k1!(k1+2)2πNik2+1k2+22N(2iπ)k2+1a=0k1(α1yk21+(1)k1a(k1a)β1yk)\displaystyle=-(-1)^{k_{1}}\frac{k_{1}!(k_{1}+2)}{2\pi N}i^{k_{2}+1}\frac{k_{2}+2}{2N}(-2i\pi)^{k_{2}+1}\sum_{a=0}^{k_{1}}\left(\alpha_{1}y^{k_{2}-1}+(-1)^{k_{1}-a}\begin{pmatrix}k_{1}\\ a\end{pmatrix}\beta_{1}y^{k}\right)\cdot
(Fu2(k2+2)(iy)+(1)k2+1F¯u2(k2+2)(iy))dyabsentsubscriptsuperscript𝐹subscript𝑘22subscript𝑢2𝑖𝑦superscript1subscript𝑘21subscriptsuperscript¯𝐹subscript𝑘22subscript𝑢2𝑖𝑦d𝑦\displaystyle\qquad\cdot\left(F^{(k_{2}+2)}_{-u_{2}}(iy)+(-1)^{k_{2}+1}\overline{F}^{(k_{2}+2)}_{-u_{2}}(iy)\right)\mathrm{d}y
=(1)k1k1!(k1+2)(k2+2)2N2(2π)k2((k1+1)α1yk21+δk1=0β1yk)\displaystyle=-(-1)^{k_{1}}\frac{k_{1}!(k_{1}+2)(k_{2}+2)}{2N^{2}}(2\pi)^{k_{2}}\left((k_{1}+1)\alpha_{1}y^{k_{2}-1}+\delta_{k_{1}=0}\beta_{1}y^{k}\right)\cdot
(Fu2(k2+2)(iy)+(1)k2+1F¯u2(k2+2)(iy))dy.absentsubscriptsuperscript𝐹subscript𝑘22subscript𝑢2𝑖𝑦superscript1subscript𝑘21subscriptsuperscript¯𝐹subscript𝑘22subscript𝑢2𝑖𝑦d𝑦\displaystyle\qquad\cdot\left(F^{(k_{2}+2)}_{-u_{2}}(iy)+(-1)^{k_{2}+1}\overline{F}^{(k_{2}+2)}_{-u_{2}}(iy)\right)\mathrm{d}y.

On intègre η1πk2+1(p2Eisholk2(u2))subscript𝜂1subscript𝜋subscript𝑘21superscriptsubscript𝑝2subscriptsuperscriptEissubscript𝑘2holsubscript𝑢2\eta_{1}\wedge\pi_{k_{2}+1}(p_{2}^{*}\operatorname{Eis}^{k_{2}}_{\mathrm{hol}}(u_{2})) sur les fibres de Xk{0,}{0,}superscript𝑋𝑘00X^{k}\{0,\infty\}\to\{0,\infty\} grâce au lemme 9.2, ce qui donne

γy,kη1πk2+1(p2Eisholk2(u2))subscriptsubscript𝛾𝑦𝑘subscript𝜂1subscript𝜋subscript𝑘21superscriptsubscript𝑝2subscriptsuperscriptEissubscript𝑘2holsubscript𝑢2\displaystyle\int_{\gamma_{y,k}}\eta_{1}\wedge\pi_{k_{2}+1}(p_{2}^{*}\operatorname{Eis}^{k_{2}}_{\mathrm{hol}}(u_{2})) (29)
=ik1(k1+2)(k2+2)4Nk1+2(2π)k1+k2+1\displaystyle=-i^{k_{1}}\frac{(k_{1}+2)(k_{2}+2)}{4N^{k_{1}+2}}(2\pi)^{k_{1}+k_{2}+1}\cdot
(Sδ^a1,δb11,k1(iy)+(1)k1Sδ^a1,δb11,k1(iy)+(1)k1S¯δ^a1,δb11,k1(iy)+S¯δ^a1,δb11,k1(iy))\displaystyle\qquad\cdot\left(S^{-1,k_{1}}_{\hat{\delta}_{a_{1}},\delta_{b_{1}}}(\frac{i}{y})+(-1)^{k_{1}}S^{-1,k_{1}}_{\hat{\delta}_{-a_{1}},\delta_{-b_{1}}}(\frac{i}{y})+(-1)^{k_{1}}\overline{S}^{-1,k_{1}}_{\hat{\delta}_{-a_{1}},\delta_{-b_{1}}}(\frac{i}{y})+\overline{S}^{-1,k_{1}}_{\hat{\delta}_{a_{1}},\delta_{b_{1}}}(\frac{i}{y})\right)\cdot
(Fu2(k2+2)(iy)+(1)k2+1F¯u2(k2+2)(iy))yk2dy.absentsubscriptsuperscript𝐹subscript𝑘22subscript𝑢2𝑖𝑦superscript1subscript𝑘21subscriptsuperscript¯𝐹subscript𝑘22subscript𝑢2𝑖𝑦superscript𝑦subscript𝑘2d𝑦\displaystyle\qquad\cdot\left(F^{(k_{2}+2)}_{-u_{2}}(iy)+(-1)^{k_{2}+1}\overline{F}^{(k_{2}+2)}_{-u_{2}}(iy)\right)y^{k_{2}}\mathrm{d}y.

Puisque S¯α,βk,(iy)=Sα¯,β¯k,(iy)subscriptsuperscript¯𝑆𝑘𝛼𝛽𝑖𝑦subscriptsuperscript𝑆𝑘¯𝛼¯𝛽𝑖𝑦\overline{S}^{k,\ell}_{\alpha,\beta}(\frac{i}{y})=S^{k,\ell}_{\overline{\alpha},\overline{\beta}}(\frac{i}{y}) et comme δa¯=δa¯subscript𝛿𝑎subscript𝛿𝑎\overline{\delta_{a}}=\delta_{a} et δ^a¯=δ^a¯subscript^𝛿𝑎subscript^𝛿𝑎\overline{\hat{\delta}_{a}}=\hat{\delta}_{-a}, il vient

Sδ^a1,δb11,k1(iy)+(1)k1Sδ^a1,δb11,k1(iy)+(1)k1S¯δ^a1,δb11,k1(iy)+S¯δ^a1,δb11,k1(iy)subscriptsuperscript𝑆1subscript𝑘1subscript^𝛿subscript𝑎1subscript𝛿subscript𝑏1𝑖𝑦superscript1subscript𝑘1subscriptsuperscript𝑆1subscript𝑘1subscript^𝛿subscript𝑎1subscript𝛿subscript𝑏1𝑖𝑦superscript1subscript𝑘1subscriptsuperscript¯𝑆1subscript𝑘1subscript^𝛿subscript𝑎1subscript𝛿subscript𝑏1𝑖𝑦subscriptsuperscript¯𝑆1subscript𝑘1subscript^𝛿subscript𝑎1subscript𝛿subscript𝑏1𝑖𝑦\displaystyle S^{-1,k_{1}}_{\hat{\delta}_{a_{1}},\delta_{b_{1}}}(\frac{i}{y})+(-1)^{k_{1}}S^{-1,k_{1}}_{\hat{\delta}_{-a_{1}},\delta_{-b_{1}}}(\frac{i}{y})+(-1)^{k_{1}}\overline{S}^{-1,k_{1}}_{\hat{\delta}_{-a_{1}},\delta_{-b_{1}}}(\frac{i}{y})+\overline{S}^{-1,k_{1}}_{\hat{\delta}_{a_{1}},\delta_{b_{1}}}(\frac{i}{y})
=Sδ^a1,δb11,k1(iy)+(1)k1Sδ^a1,δb11,k1(iy)+(1)k1Sδ^a1,δb11,k1(iy)+Sδ^a1,δb11,k1(iy)absentsubscriptsuperscript𝑆1subscript𝑘1subscript^𝛿subscript𝑎1subscript𝛿subscript𝑏1𝑖𝑦superscript1subscript𝑘1subscriptsuperscript𝑆1subscript𝑘1subscript^𝛿subscript𝑎1subscript𝛿subscript𝑏1𝑖𝑦superscript1subscript𝑘1subscriptsuperscript𝑆1subscript𝑘1subscript^𝛿subscript𝑎1subscript𝛿subscript𝑏1𝑖𝑦subscriptsuperscript𝑆1subscript𝑘1subscript^𝛿subscript𝑎1subscript𝛿subscript𝑏1𝑖𝑦\displaystyle=S^{-1,k_{1}}_{\hat{\delta}_{a_{1}},\delta_{b_{1}}}(\frac{i}{y})+(-1)^{k_{1}}S^{-1,k_{1}}_{\hat{\delta}_{-a_{1}},\delta_{-b_{1}}}(\frac{i}{y})+(-1)^{k_{1}}S^{-1,k_{1}}_{\hat{\delta}_{a_{1}},\delta_{-b_{1}}}(\frac{i}{y})+S^{-1,k_{1}}_{\hat{\delta}_{-a_{1}},\delta_{b_{1}}}(\frac{i}{y})
=Sδ^a1+δ^a1,δb1+(1)k1δb11,k1(iy).absentsubscriptsuperscript𝑆1subscript𝑘1subscript^𝛿subscript𝑎1subscript^𝛿subscript𝑎1subscript𝛿subscript𝑏1superscript1subscript𝑘1subscript𝛿subscript𝑏1𝑖𝑦\displaystyle=S^{-1,k_{1}}_{\hat{\delta}_{a_{1}}+\hat{\delta}_{-a_{1}},\delta_{b_{1}}+(-1)^{k_{1}}\delta_{-b_{1}}}(\frac{i}{y}).

En mettant ensemble (28) et (29), il vient

γy,kp1Eis𝒟k1(u1)πk2+1(p2Eisholk2(u2))subscriptsubscript𝛾𝑦𝑘superscriptsubscript𝑝1subscriptsuperscriptEissubscript𝑘1𝒟subscript𝑢1subscript𝜋subscript𝑘21superscriptsubscript𝑝2subscriptsuperscriptEissubscript𝑘2holsubscript𝑢2\displaystyle\int_{\gamma_{y,k}}p_{1}^{*}\operatorname{Eis}^{k_{1}}_{\mathcal{D}}(u_{1})\wedge\pi_{k_{2}+1}(p_{2}^{*}\operatorname{Eis}^{k_{2}}_{\mathrm{hol}}(u_{2}))
=(1)k1+1k1!(k1+2)(k2+2)2N2(2π)k2((k1+1)α1yk21+δk1=0β1yk2)(Fu2(k2+2)(iy)+(1)k2+1F¯u2(k2+2)(iy))dyabsentsuperscript1subscript𝑘11subscript𝑘1subscript𝑘12subscript𝑘222superscript𝑁2superscript2𝜋subscript𝑘2subscript𝑘11subscript𝛼1superscript𝑦subscript𝑘21subscript𝛿subscript𝑘10subscript𝛽1superscript𝑦subscript𝑘2subscriptsuperscript𝐹subscript𝑘22subscript𝑢2𝑖𝑦superscript1subscript𝑘21subscriptsuperscript¯𝐹subscript𝑘22subscript𝑢2𝑖𝑦d𝑦\displaystyle=(-1)^{k_{1}+1}\frac{k_{1}!(k_{1}+2)(k_{2}+2)}{2N^{2}}(2\pi)^{k_{2}}\left((k_{1}+1)\alpha_{1}y^{k_{2}-1}+\delta_{k_{1}=0}\beta_{1}y^{k_{2}}\right)\left(F^{(k_{2}+2)}_{-u_{2}}(iy)+(-1)^{k_{2}+1}\overline{F}^{(k_{2}+2)}_{-u_{2}}(iy)\right)\mathrm{d}y
ik1(k1+2)(k2+2)4Nk1+2(2π)k1+k2+1Sδ^a1+δ^a1,δb1+(1)k1δb11,k1(iy)(Fu2(k2+2)(iy)+(1)k2+1F¯u2(k2+2)(iy))yk2dysuperscript𝑖subscript𝑘1subscript𝑘12subscript𝑘224superscript𝑁subscript𝑘12superscript2𝜋subscript𝑘1subscript𝑘21subscriptsuperscript𝑆1subscript𝑘1subscript^𝛿subscript𝑎1subscript^𝛿subscript𝑎1subscript𝛿subscript𝑏1superscript1subscript𝑘1subscript𝛿subscript𝑏1𝑖𝑦subscriptsuperscript𝐹subscript𝑘22subscript𝑢2𝑖𝑦superscript1subscript𝑘21subscriptsuperscript¯𝐹subscript𝑘22subscript𝑢2𝑖𝑦superscript𝑦subscript𝑘2d𝑦\displaystyle\quad-i^{k_{1}}\frac{(k_{1}+2)(k_{2}+2)}{4N^{k_{1}+2}}(2\pi)^{k_{1}+k_{2}+1}S^{-1,k_{1}}_{\hat{\delta}_{a_{1}}+\hat{\delta}_{-a_{1}},\delta_{b_{1}}+(-1)^{k_{1}}\delta_{-b_{1}}}(\frac{i}{y})\left(F^{(k_{2}+2)}_{-u_{2}}(iy)+(-1)^{k_{2}+1}\overline{F}^{(k_{2}+2)}_{-u_{2}}(iy)\right)y^{k_{2}}\mathrm{d}y

D’autre part, d’après le lemme 3.3, le terme constant de la série d’Eisenstein Fu2(k2+2)subscriptsuperscript𝐹subscript𝑘22subscript𝑢2F^{(k_{2}+2)}_{-u_{2}} est réel, et on a

Fu2(k2+2)(iy)+(1)k2+1F¯u2(k2+2)(iy)subscriptsuperscript𝐹subscript𝑘22subscript𝑢2𝑖𝑦superscript1subscript𝑘21subscriptsuperscript¯𝐹subscript𝑘22subscript𝑢2𝑖𝑦\displaystyle F^{(k_{2}+2)}_{-u_{2}}(iy)+(-1)^{k_{2}+1}\overline{F}^{(k_{2}+2)}_{-u_{2}}(iy)
=ζ(a2N,k21)+(1)k2+1ζ(a2N,k21)absent𝜁subscript𝑎2𝑁subscript𝑘21superscript1subscript𝑘21𝜁subscript𝑎2𝑁subscript𝑘21\displaystyle=\zeta(-\frac{a_{2}}{N},-k_{2}-1)+(-1)^{k_{2}+1}\zeta(-\frac{a_{2}}{N},-k_{2}-1)
+Nk21(m,n1na2(N)ζNb2mnk2+1e2πmnyN+(1)k2m,n1na2(N)ζNb2mnk2+1e2πmnyN)superscript𝑁subscript𝑘21subscript𝑚𝑛1𝑛subscript𝑎2𝑁superscriptsubscript𝜁𝑁subscript𝑏2𝑚superscript𝑛subscript𝑘21superscript𝑒2𝜋𝑚𝑛𝑦𝑁superscript1subscript𝑘2subscript𝑚𝑛1𝑛subscript𝑎2𝑁superscriptsubscript𝜁𝑁subscript𝑏2𝑚superscript𝑛subscript𝑘21superscript𝑒2𝜋𝑚𝑛𝑦𝑁\displaystyle\qquad+N^{-k_{2}-1}\left(\sum_{\begin{subarray}{c}m,n\geq 1\\ n\equiv-a_{2}(N)\end{subarray}}\zeta_{N}^{-b_{2}m}n^{k_{2}+1}e^{-\frac{2\pi mny}{N}}+(-1)^{k_{2}}\sum_{\begin{subarray}{c}m,n\geq 1\\ n\equiv a_{2}(N)\end{subarray}}\zeta_{N}^{b_{2}m}n^{k_{2}+1}e^{-\frac{2\pi mny}{N}}\right)
+(1)k2+1Nk21(m,n1na2(N)ζNb2mnk2+1e2πmnyN+(1)k2m,n1na2(N)ζNb2mnk2+1e2πmnyN)superscript1subscript𝑘21superscript𝑁subscript𝑘21subscript𝑚𝑛1𝑛subscript𝑎2𝑁superscriptsubscript𝜁𝑁subscript𝑏2𝑚superscript𝑛subscript𝑘21superscript𝑒2𝜋𝑚𝑛𝑦𝑁superscript1subscript𝑘2subscript𝑚𝑛1𝑛subscript𝑎2𝑁superscriptsubscript𝜁𝑁subscript𝑏2𝑚superscript𝑛subscript𝑘21superscript𝑒2𝜋𝑚𝑛𝑦𝑁\displaystyle\qquad+(-1)^{k_{2}+1}N^{-k_{2}-1}\left(\sum_{\begin{subarray}{c}m,n\geq 1\\ n\equiv-a_{2}(N)\end{subarray}}\zeta_{N}^{b_{2}m}n^{k_{2}+1}e^{-\frac{2\pi mny}{N}}+(-1)^{k_{2}}\sum_{\begin{subarray}{c}m,n\geq 1\\ n\equiv a_{2}(N)\end{subarray}}\zeta_{N}^{-b_{2}m}n^{k_{2}+1}e^{-\frac{2\pi mny}{N}}\right)
=(1+(1)k2+1)ζ(a2N,k21)+Nk21Sδ^b2+(1)k2+1δ^b2,δa2δa20,k2+1(iy).absent1superscript1subscript𝑘21𝜁subscript𝑎2𝑁subscript𝑘21superscript𝑁subscript𝑘21subscriptsuperscript𝑆0subscript𝑘21subscript^𝛿subscript𝑏2superscript1subscript𝑘21subscript^𝛿subscript𝑏2subscript𝛿subscript𝑎2subscript𝛿subscript𝑎2𝑖𝑦\displaystyle=(1+(-1)^{k_{2}+1})\zeta(-\frac{a_{2}}{N},-k_{2}-1)+N^{-k_{2}-1}S^{0,k_{2}+1}_{\hat{\delta}_{b_{2}}+(-1)^{k_{2}+1}\hat{\delta}_{-b_{2}},\delta_{-a_{2}}-\delta_{a_{2}}}(iy).
Lemme 9.3.

Pour s𝐂𝑠𝐂s\in\mathbf{C}, (s)<0𝑠0\Re(s)<0, la fonction y(Fu2(k2+2)(iy)+(1)k2+1F¯u2(k2+2)(iy))ys1maps-to𝑦subscriptsuperscript𝐹subscript𝑘22subscript𝑢2𝑖𝑦superscript1subscript𝑘21subscriptsuperscript¯𝐹subscript𝑘22subscript𝑢2𝑖𝑦superscript𝑦𝑠1y\mapsto\left(F^{(k_{2}+2)}_{-u_{2}}(iy)+(-1)^{k_{2}+1}\overline{F}^{(k_{2}+2)}_{-u_{2}}(iy)\right)y^{s-1} est intégrable sur ]0,+[]0,+\infty[, et on a

0(Fu2(k2+2)(iy)+(1)k2+1F¯u2(k2+2)(iy))ysdyy=ik2+2(2π)sk22Γ(s+k2+2)(ζ^(a2N,s+k2+2)ζ^(a2N,s+k2+2))(ζ(b2N,s+1)+(1)k2+1ζ(b2N,s+1)).superscriptsubscript0subscriptsuperscript𝐹subscript𝑘22subscript𝑢2𝑖𝑦superscript1subscript𝑘21subscriptsuperscript¯𝐹subscript𝑘22subscript𝑢2𝑖𝑦superscript𝑦𝑠d𝑦𝑦superscript𝑖subscript𝑘22superscript2𝜋𝑠subscript𝑘22Γ𝑠subscript𝑘22^𝜁subscript𝑎2𝑁𝑠subscript𝑘22^𝜁subscript𝑎2𝑁𝑠subscript𝑘22𝜁subscript𝑏2𝑁𝑠1superscript1subscript𝑘21𝜁subscript𝑏2𝑁𝑠1\begin{split}&\int_{0}^{\infty}\left(F^{(k_{2}+2)}_{-u_{2}}(iy)+(-1)^{k_{2}+1}\overline{F}^{(k_{2}+2)}_{-u_{2}}(iy)\right)y^{s}\frac{\mathrm{d}y}{y}=i^{k_{2}+2}(2\pi)^{s-k_{2}-2}\Gamma(-s+k_{2}+2)\cdot\\ &\qquad\cdot\left(\hat{\zeta}(\frac{a_{2}}{N},-s+k_{2}+2)-\hat{\zeta}(-\frac{a_{2}}{N},-s+k_{2}+2)\right)\left(\zeta(-\frac{b_{2}}{N},-s+1)+(-1)^{k_{2}+1}\zeta(\frac{b_{2}}{N},-s+1)\right).\end{split}
Démonstration.

L’hypothèse (s)<0𝑠0\Re(s)<0 entraîne que l’intégrale converge lorsque y+𝑦y\to+\infty. On a F¯a2,b2(k2+2)(iy)=Fa2,b2(k2+2)(iy)subscriptsuperscript¯𝐹subscript𝑘22subscript𝑎2subscript𝑏2𝑖𝑦subscriptsuperscript𝐹subscript𝑘22subscript𝑎2subscript𝑏2𝑖𝑦\overline{F}^{(k_{2}+2)}_{-a_{2},-b_{2}}(iy)=F^{(k_{2}+2)}_{-a_{2},b_{2}}(iy). D’après le lemme 3.4 appliqué avec g=σ𝑔𝜎g=\sigma, on a

Fa2,b2(k2+2)(iy)=(iy)k2+2Fb2,a2(k2+2)(iy).subscriptsuperscript𝐹subscript𝑘22subscript𝑎2subscript𝑏2𝑖𝑦superscript𝑖𝑦subscript𝑘22subscriptsuperscript𝐹subscript𝑘22subscript𝑏2subscript𝑎2𝑖𝑦F^{(k_{2}+2)}_{-a_{2},-b_{2}}(\frac{i}{y})=(iy)^{k_{2}+2}F^{(k_{2}+2)}_{-b_{2},a_{2}}(iy).

On fait le changement de variables y1/ymaps-to𝑦1𝑦y\mapsto 1/y dans l’intégrale, ce qui donne

0(Fu2(k2+2)(iy)+(1)k2+1F¯u2(k2+2)(iy))ysdyysuperscriptsubscript0subscriptsuperscript𝐹subscript𝑘22subscript𝑢2𝑖𝑦superscript1subscript𝑘21subscriptsuperscript¯𝐹subscript𝑘22subscript𝑢2𝑖𝑦superscript𝑦𝑠d𝑦𝑦\displaystyle\int_{0}^{\infty}\left(F^{(k_{2}+2)}_{-u_{2}}(iy)+(-1)^{k_{2}+1}\overline{F}^{(k_{2}+2)}_{-u_{2}}(iy)\right)y^{s}\frac{\mathrm{d}y}{y}
=0(Fa2,b2(k2+2)(iy)+(1)k2+1Fa2,b2(k2+2)(iy))ysdyyabsentsuperscriptsubscript0subscriptsuperscript𝐹subscript𝑘22subscript𝑎2subscript𝑏2𝑖𝑦superscript1subscript𝑘21subscriptsuperscript𝐹subscript𝑘22subscript𝑎2subscript𝑏2𝑖𝑦superscript𝑦𝑠d𝑦𝑦\displaystyle=\int_{0}^{\infty}\left(F^{(k_{2}+2)}_{-a_{2},-b_{2}}(\frac{i}{y})+(-1)^{k_{2}+1}F^{(k_{2}+2)}_{-a_{2},b_{2}}(\frac{i}{y})\right)y^{-s}\frac{\mathrm{d}y}{y}
=0((iy)k2+2Fb2,a2(k2+2)(iy)+(1)k2+1(iy)k2+2Fb2,a2(k2+2)(iy))ysdyyabsentsuperscriptsubscript0superscript𝑖𝑦subscript𝑘22subscriptsuperscript𝐹subscript𝑘22subscript𝑏2subscript𝑎2𝑖𝑦superscript1subscript𝑘21superscript𝑖𝑦subscript𝑘22subscriptsuperscript𝐹subscript𝑘22subscript𝑏2subscript𝑎2𝑖𝑦superscript𝑦𝑠d𝑦𝑦\displaystyle=\int_{0}^{\infty}\left((iy)^{k_{2}+2}F^{(k_{2}+2)}_{-b_{2},a_{2}}(iy)+(-1)^{k_{2}+1}(iy)^{k_{2}+2}F^{(k_{2}+2)}_{b_{2},a_{2}}(iy)\right)y^{-s}\frac{\mathrm{d}y}{y}
=ik2+20(Fb2,a2(k2+2)(iy)+(1)k2+1Fb2,a2(k2+2)(iy))ys+k2+2dyyabsentsuperscript𝑖subscript𝑘22superscriptsubscript0subscriptsuperscript𝐹subscript𝑘22subscript𝑏2subscript𝑎2𝑖𝑦superscript1subscript𝑘21subscriptsuperscript𝐹subscript𝑘22subscript𝑏2subscript𝑎2𝑖𝑦superscript𝑦𝑠subscript𝑘22d𝑦𝑦\displaystyle=i^{k_{2}+2}\int_{0}^{\infty}\left(F^{(k_{2}+2)}_{-b_{2},a_{2}}(iy)+(-1)^{k_{2}+1}F^{(k_{2}+2)}_{b_{2},a_{2}}(iy)\right)y^{-s+k_{2}+2}\frac{\mathrm{d}y}{y}

Le terme constant de la série d’Eisenstein Fb2,a2(k2+2)+(1)k2+1Fb2,a2(k2+2)subscriptsuperscript𝐹subscript𝑘22subscript𝑏2subscript𝑎2superscript1subscript𝑘21subscriptsuperscript𝐹subscript𝑘22subscript𝑏2subscript𝑎2F^{(k_{2}+2)}_{-b_{2},a_{2}}+(-1)^{k_{2}+1}F^{(k_{2}+2)}_{b_{2},a_{2}} est nul, de sorte que l’intégrale de départ est convergente pour (s)<0𝑠0\Re(s)<0. D’après le lemme 3.3, on a

Fb2,a2(k2+2)(iy)+(1)k2+1Fb2,a2(k2+2)(iy)subscriptsuperscript𝐹subscript𝑘22subscript𝑏2subscript𝑎2𝑖𝑦superscript1subscript𝑘21subscriptsuperscript𝐹subscript𝑘22subscript𝑏2subscript𝑎2𝑖𝑦\displaystyle F^{(k_{2}+2)}_{-b_{2},a_{2}}(iy)+(-1)^{k_{2}+1}F^{(k_{2}+2)}_{b_{2},a_{2}}(iy)
=Nk21(Sδ^a2,δb20,k2+1(iy)+(1)k2Sδ^a2,δb20,k2+1(iy)+(1)k2+1Sδ^a2,δb20,k2+1(iy)Sδ^a2,δb20,k2+1(iy))absentsuperscript𝑁subscript𝑘21subscriptsuperscript𝑆0subscript𝑘21subscript^𝛿subscript𝑎2subscript𝛿subscript𝑏2𝑖𝑦superscript1subscript𝑘2subscriptsuperscript𝑆0subscript𝑘21subscript^𝛿subscript𝑎2subscript𝛿subscript𝑏2𝑖𝑦superscript1subscript𝑘21subscriptsuperscript𝑆0subscript𝑘21subscript^𝛿subscript𝑎2subscript𝛿subscript𝑏2𝑖𝑦subscriptsuperscript𝑆0subscript𝑘21subscript^𝛿subscript𝑎2subscript𝛿subscript𝑏2𝑖𝑦\displaystyle=N^{-k_{2}-1}\left(S^{0,k_{2}+1}_{\hat{\delta}_{-a_{2}},\delta_{-b_{2}}}(iy)+(-1)^{k_{2}}S^{0,k_{2}+1}_{\hat{\delta}_{a_{2}},\delta_{b_{2}}}(iy)+(-1)^{k_{2}+1}S^{0,k_{2}+1}_{\hat{\delta}_{-a_{2}},\delta_{b_{2}}}(iy)-S^{0,k_{2}+1}_{\hat{\delta}_{a_{2}},\delta_{-b_{2}}}(iy)\right)
=Nk21Sδ^a2δ^a2,δb2+(1)k2+1δb20,k2+1(iy).absentsuperscript𝑁subscript𝑘21subscriptsuperscript𝑆0subscript𝑘21subscript^𝛿subscript𝑎2subscript^𝛿subscript𝑎2subscript𝛿subscript𝑏2superscript1subscript𝑘21subscript𝛿subscript𝑏2𝑖𝑦\displaystyle=N^{-k_{2}-1}S^{0,k_{2}+1}_{\hat{\delta}_{-a_{2}}-\hat{\delta}_{a_{2}},\delta_{-b_{2}}+(-1)^{k_{2}+1}\delta_{b_{2}}}(iy).

Grâce au lemme 7.2, on en déduit

ik2+20(Fb2,a2(k2+2)(iy)+(1)k2+1Fb2,a2(k2+2)(iy))ys+k2+2dyysuperscript𝑖subscript𝑘22superscriptsubscript0subscriptsuperscript𝐹subscript𝑘22subscript𝑏2subscript𝑎2𝑖𝑦superscript1subscript𝑘21subscriptsuperscript𝐹subscript𝑘22subscript𝑏2subscript𝑎2𝑖𝑦superscript𝑦𝑠subscript𝑘22d𝑦𝑦\displaystyle i^{k_{2}+2}\int_{0}^{\infty}\left(F^{(k_{2}+2)}_{-b_{2},a_{2}}(iy)+(-1)^{k_{2}+1}F^{(k_{2}+2)}_{b_{2},a_{2}}(iy)\right)y^{-s+k_{2}+2}\frac{\mathrm{d}y}{y}
=ik2+2Nk2+10Sδ^a2δ^a2,δb2+(1)k2+1δb20,k2+1(iy)ys+k2+2dyyabsentsuperscript𝑖subscript𝑘22superscript𝑁subscript𝑘21superscriptsubscript0subscriptsuperscript𝑆0subscript𝑘21subscript^𝛿subscript𝑎2subscript^𝛿subscript𝑎2subscript𝛿subscript𝑏2superscript1subscript𝑘21subscript𝛿subscript𝑏2𝑖𝑦superscript𝑦𝑠subscript𝑘22d𝑦𝑦\displaystyle=\frac{i^{k_{2}+2}}{N^{k_{2}+1}}\int_{0}^{\infty}S^{0,k_{2}+1}_{\hat{\delta}_{-a_{2}}-\hat{\delta}_{a_{2}},\delta_{-b_{2}}+(-1)^{k_{2}+1}\delta_{b_{2}}}(iy)y^{-s+k_{2}+2}\frac{\mathrm{d}y}{y}
=ik2+2Nk2+1(2πN)sk22Γ(sk2+2)L(δ^a2δ^a2,s+k2+2)L(δb2+(1)k2+1δb2,s+1)absentsuperscript𝑖subscript𝑘22superscript𝑁subscript𝑘21superscript2𝜋𝑁𝑠subscript𝑘22Γ𝑠subscript𝑘22𝐿subscript^𝛿subscript𝑎2subscript^𝛿subscript𝑎2𝑠subscript𝑘22𝐿subscript𝛿subscript𝑏2superscript1subscript𝑘21subscript𝛿subscript𝑏2𝑠1\displaystyle=\frac{i^{k_{2}+2}}{N^{k_{2}+1}}(\frac{2\pi}{N})^{s-k_{2}-2}\Gamma(s-k_{2}+2)L(\hat{\delta}_{-a_{2}}-\hat{\delta}_{a_{2}},-s+k_{2}+2)L(\delta_{-b_{2}}+(-1)^{k_{2}+1}\delta_{b_{2}},-s+1)
=ik2+2(2π)sk22Γ(s+k2+2)(ζ^(a2N,s+k2+2)ζ^(a2N,s+k2+2))\displaystyle=i^{k_{2}+2}(2\pi)^{s-k_{2}-2}\Gamma(-s+k_{2}+2)\left(\hat{\zeta}(\frac{a_{2}}{N},-s+k_{2}+2)-\hat{\zeta}(-\frac{a_{2}}{N},-s+k_{2}+2)\right)\cdot
(ζ(b2N,s+1)+(1)k2+1ζ(b2N,s+1)).absent𝜁subscript𝑏2𝑁𝑠1superscript1subscript𝑘21𝜁subscript𝑏2𝑁𝑠1\displaystyle\qquad\qquad\cdot\left(\zeta(-\frac{b_{2}}{N},-s+1)+(-1)^{k_{2}+1}\zeta(\frac{b_{2}}{N},-s+1)\right).

Pour (s)0much-less-than𝑠0\Re(s)\ll 0, on en déduit

Xk{0,}ysp1Eis𝒟k1(u1)πk2+1(p2Eisholk2(u2))subscriptsuperscript𝑋𝑘0superscript𝑦𝑠superscriptsubscript𝑝1subscriptsuperscriptEissubscript𝑘1𝒟subscript𝑢1subscript𝜋subscript𝑘21superscriptsubscript𝑝2subscriptsuperscriptEissubscript𝑘2holsubscript𝑢2\displaystyle\int_{X^{k}\{0,\infty\}}y^{s}p_{1}^{*}\operatorname{Eis}^{k_{1}}_{\mathcal{D}}(u_{1})\wedge\pi_{k_{2}+1}(p_{2}^{*}\operatorname{Eis}^{k_{2}}_{\mathrm{hol}}(u_{2}))
=(1)k1+1k1!(k1+2)(k2+2)2N2(2π)k20(Fu2(k2+2)(iy)+(1)k2+1F¯u2(k2+2)(iy))\displaystyle=(-1)^{k_{1}+1}k_{1}!\frac{(k_{1}+2)(k_{2}+2)}{2N^{2}}(2\pi)^{k_{2}}\int_{0}^{\infty}\left(F^{(k_{2}+2)}_{-u_{2}}(iy)+(-1)^{k_{2}+1}\overline{F}^{(k_{2}+2)}_{-u_{2}}(iy)\right)\cdot
((k1+1)α1yk21+δk1=0β1yk2)ysdyabsentsubscript𝑘11subscript𝛼1superscript𝑦subscript𝑘21subscript𝛿subscript𝑘10subscript𝛽1superscript𝑦subscript𝑘2superscript𝑦𝑠d𝑦\displaystyle\qquad\qquad\cdot\left((k_{1}+1)\alpha_{1}y^{k_{2}-1}+\delta_{k_{1}=0}\beta_{1}y^{k_{2}}\right)y^{s}\mathrm{d}y
ik1(k1+2)(k2+2)4Nk1+2(2π)k1+k2+10Sδ^a1+δ^a1,δb1+(1)k1δb11,k1(iy)\displaystyle\quad-i^{k_{1}}\frac{(k_{1}+2)(k_{2}+2)}{4N^{k_{1}+2}}(2\pi)^{k_{1}+k_{2}+1}\int_{0}^{\infty}S^{-1,k_{1}}_{\hat{\delta}_{a_{1}}+\hat{\delta}_{-a_{1}},\delta_{b_{1}}+(-1)^{k_{1}}\delta_{-b_{1}}}(\frac{i}{y})\cdot
((1+(1)k2+1)ζ(a2N,k21)+Nk21Sδ^b2+(1)k2+1δ^b2,δa2δa20,k2+1(iy))ys+k2dy.absent1superscript1subscript𝑘21𝜁subscript𝑎2𝑁subscript𝑘21superscript𝑁subscript𝑘21subscriptsuperscript𝑆0subscript𝑘21subscript^𝛿subscript𝑏2superscript1subscript𝑘21subscript^𝛿subscript𝑏2subscript𝛿subscript𝑎2subscript𝛿subscript𝑎2𝑖𝑦superscript𝑦𝑠subscript𝑘2d𝑦\displaystyle\qquad\qquad\cdot\left((1+(-1)^{k_{2}+1})\zeta(-\frac{a_{2}}{N},-k_{2}-1)+N^{-k_{2}-1}S^{0,k_{2}+1}_{\hat{\delta}_{b_{2}}+(-1)^{k_{2}+1}\hat{\delta}_{-b_{2}},\delta_{-a_{2}}-\delta_{a_{2}}}(iy)\right)y^{s+k_{2}}\mathrm{d}y.

En appliquant les lemmes 7.2, 9.3 et la proposition 7.4, on obtient

Xk{0,}ysp1Eis𝒟k1(u1)πk2+1(p2Eisholk2(u2))subscriptsuperscript𝑋𝑘0superscript𝑦𝑠superscriptsubscript𝑝1subscriptsuperscriptEissubscript𝑘1𝒟subscript𝑢1subscript𝜋subscript𝑘21superscriptsubscript𝑝2subscriptsuperscriptEissubscript𝑘2holsubscript𝑢2\displaystyle\int_{X^{k}\{0,\infty\}}y^{s}p_{1}^{*}\operatorname{Eis}^{k_{1}}_{\mathcal{D}}(u_{1})\wedge\pi_{k_{2}+1}(p_{2}^{*}\operatorname{Eis}^{k_{2}}_{\mathrm{hol}}(u_{2}))
=(1)k1(k1+2)!(k2+2)2N2(2iπ)k2α1(2π)s2Γ(s+2)\displaystyle=(-1)^{k_{1}}\frac{(k_{1}+2)!(k_{2}+2)}{2N^{2}}(2i\pi)^{k_{2}}\alpha_{1}(2\pi)^{s-2}\Gamma(-s+2)\cdot
(ζ^(a2N,s+2)ζ^(a2N,s+2))(ζ(b2N,sk2+1)+(1)k2+1ζ(b2N,sk2+1))absent^𝜁subscript𝑎2𝑁𝑠2^𝜁subscript𝑎2𝑁𝑠2𝜁subscript𝑏2𝑁𝑠subscript𝑘21superscript1subscript𝑘21𝜁subscript𝑏2𝑁𝑠subscript𝑘21\displaystyle\qquad\cdot\left(\hat{\zeta}(\frac{a_{2}}{N},-s+2)-\hat{\zeta}(-\frac{a_{2}}{N},-s+2)\right)\left(\zeta(-\frac{b_{2}}{N},-s-k_{2}+1)+(-1)^{k_{2}+1}\zeta(\frac{b_{2}}{N},-s-k_{2}+1)\right)
+δk1=0β1k2+2N2(2iπ)k2(2π)s1Γ(s+1)\displaystyle\quad+\delta_{k_{1}=0}\beta_{1}\frac{k_{2}+2}{N^{2}}(2i\pi)^{k_{2}}(2\pi)^{s-1}\Gamma(-s+1)\cdot
(ζ^(a2N,s+1)ζ^(a2N,s+1))(ζ(b2N,sk2)+(1)k2+1ζ(b2N,sk2))absent^𝜁subscript𝑎2𝑁𝑠1^𝜁subscript𝑎2𝑁𝑠1𝜁subscript𝑏2𝑁𝑠subscript𝑘2superscript1subscript𝑘21𝜁subscript𝑏2𝑁𝑠subscript𝑘2\displaystyle\qquad\cdot\left(\hat{\zeta}(\frac{a_{2}}{N},-s+1)-\hat{\zeta}(-\frac{a_{2}}{N},-s+1)\right)\left(\zeta(-\frac{b_{2}}{N},-s-k_{2})+(-1)^{k_{2}+1}\zeta(\frac{b_{2}}{N},-s-k_{2})\right)
ik1(k1+2)(k2+2)4Nk1+2(2π)k1+k2+1(1+(1)k2+1)ζ(a2N,k21)(2πN)s+k2+1Γ(sk21)\displaystyle\quad-i^{k_{1}}\frac{(k_{1}+2)(k_{2}+2)}{4N^{k_{1}+2}}(2\pi)^{k_{1}+k_{2}+1}(1+(-1)^{k_{2}+1})\zeta(-\frac{a_{2}}{N},-k_{2}-1)(\frac{2\pi}{N})^{s+k_{2}+1}\Gamma(-s-k_{2}-1)\cdot
(ζ^(a1N,sk2)+ζ^(a1N,sk2))Ns+k+1(ζ(b1N,sk1)+(1)k1ζ(b1N,sk1))absent^𝜁subscript𝑎1𝑁𝑠subscript𝑘2^𝜁subscript𝑎1𝑁𝑠subscript𝑘2superscript𝑁𝑠𝑘1𝜁subscript𝑏1𝑁𝑠𝑘1superscript1subscript𝑘1𝜁subscript𝑏1𝑁𝑠𝑘1\displaystyle\qquad\cdot\left(\hat{\zeta}(\frac{a_{1}}{N},-s-k_{2})+\hat{\zeta}(-\frac{a_{1}}{N},-s-k_{2})\right)N^{s+k+1}\left(\zeta(\frac{b_{1}}{N},-s-k-1)+(-1)^{k_{1}}\zeta(-\frac{b_{1}}{N},-s-k-1)\right)
ik1(k1+2)(k2+2)4Nk1+2(2π)k1+k2+1Nk21\displaystyle\quad-i^{k_{1}}\frac{(k_{1}+2)(k_{2}+2)}{4N^{k_{1}+2}}(2\pi)^{k_{1}+k_{2}+1}N^{-k_{2}-1}\cdot
0Sδ^a1+δ^a1,δ^b2+(1)k2+1δ^b2s+k2,0(iy)Sδb1+(1)k1δb1,δa2δa2k1,s(iy)ys+k2dy.\displaystyle\qquad\cdot\int_{0}^{\infty}S^{s+k_{2},0}_{\hat{\delta}_{a_{1}}+\hat{\delta}_{-a_{1}},\hat{\delta}_{b_{2}}+(-1)^{k_{2}+1}\hat{\delta}_{-b_{2}}}(iy)S^{k_{1},-s}_{\delta_{b_{1}}+(-1)^{k_{1}}\delta_{-b_{1}},\delta_{-a_{2}}-\delta_{a_{2}}}(\frac{i}{y})y^{s+k_{2}}\mathrm{d}y. (30)

L’expression précédente est une fonction méromorphe de s𝑠s, et tous les termes qui la composent sont holomorphes au voisinage de s=0𝑠0s=0, excepté les termes suivants :

  1. (1)

    L’expression ζ(±b2N,sk2+1)𝜁plus-or-minussubscript𝑏2𝑁𝑠subscript𝑘21\zeta(\pm\frac{b_{2}}{N},-s-k_{2}+1) a un pôle simple lorsque k2=0subscript𝑘20k_{2}=0. Mais dans ce cas

    ζ(b2N,sk2+1)+(1)k2+1ζ(b2N,sk2+1)=ζ(b2N,s+1)ζ(b2N,s+1)𝜁subscript𝑏2𝑁𝑠subscript𝑘21superscript1subscript𝑘21𝜁subscript𝑏2𝑁𝑠subscript𝑘21𝜁subscript𝑏2𝑁𝑠1𝜁subscript𝑏2𝑁𝑠1\zeta(-\frac{b_{2}}{N},-s-k_{2}+1)+(-1)^{k_{2}+1}\zeta(\frac{b_{2}}{N},-s-k_{2}+1)=\zeta(-\frac{b_{2}}{N},-s+1)-\zeta(\frac{b_{2}}{N},-s+1)

    est holomorphe en s=0𝑠0s=0 ; sa valeur est ζ(b2N,1)ζ(b2N,1)superscript𝜁subscript𝑏2𝑁.1superscript𝜁subscript𝑏2𝑁.1\zeta^{*}(-\frac{b_{2}}{N},1)-\zeta^{*}(\frac{b_{2}}{N},1).

  2. (2)

    Le facteur Γ(sk21)Γ𝑠subscript𝑘21\Gamma(-s-k_{2}-1) a un pôle simple. Mais ce terme n’intervient que si k2subscript𝑘2k_{2} est impair, et dans ce cas on a

    ζ(b1N,k1)+(1)k1ζ(b1N,k1)=Bk+2({b1N})k+2+(1)kBk+2({b1N})k+2=0.𝜁subscript𝑏1𝑁𝑘1superscript1subscript𝑘1𝜁subscript𝑏1𝑁𝑘1subscript𝐵𝑘2subscript𝑏1𝑁𝑘2superscript1𝑘subscript𝐵𝑘2subscript𝑏1𝑁𝑘20\zeta(\frac{b_{1}}{N},-k-1)+(-1)^{k_{1}}\zeta(-\frac{b_{1}}{N},-k-1)=-\frac{B_{k+2}(\{\frac{b_{1}}{N}\})}{k+2}+(-1)^{k}\frac{B_{k+2}(\{-\frac{b_{1}}{N}\})}{k+2}=0.

L’expression précédente est donc holomorphe en s=0𝑠0s=0. Nous allons calculer l’intégrale (30) pour s=0𝑠0s=0, soit

I:=0Sδ^a1+δ^a1,δ^b2+(1)k2+1δ^b2k2,0(iy)Sδb1+(1)k1δb1,δa2δa2k1,0(iy)yk2dy.assign𝐼superscriptsubscript0subscriptsuperscript𝑆subscript𝑘2.0subscript^𝛿subscript𝑎1subscript^𝛿subscript𝑎1subscript^𝛿subscript𝑏2superscript1subscript𝑘21subscript^𝛿subscript𝑏2𝑖𝑦subscriptsuperscript𝑆subscript𝑘1.0subscript𝛿subscript𝑏1superscript1subscript𝑘1subscript𝛿subscript𝑏1subscript𝛿subscript𝑎2subscript𝛿subscript𝑎2𝑖𝑦superscript𝑦subscript𝑘2differential-d𝑦I:=\int_{0}^{\infty}S^{k_{2},0}_{\hat{\delta}_{a_{1}}+\hat{\delta}_{-a_{1}},\hat{\delta}_{b_{2}}+(-1)^{k_{2}+1}\hat{\delta}_{-b_{2}}}(iy)S^{k_{1},0}_{\delta_{b_{1}}+(-1)^{k_{1}}\delta_{-b_{1}},\delta_{-a_{2}}-\delta_{a_{2}}}(\frac{i}{y})y^{k_{2}}\mathrm{d}y.

Pour cela, nous aurons besoin du lemme suivant [2, Lemmas 8 and 9].

Lemme 9.4.

Soit f=n=0anqnMk(Γ1(N))𝑓superscriptsubscript𝑛0subscript𝑎𝑛superscript𝑞𝑛subscript𝑀𝑘subscriptΓ1𝑁f=\sum_{n=0}^{\infty}a_{n}q^{n}\in M_{k}(\Gamma_{1}(N)) et g=n=0bnqnM(Γ1(N))𝑔superscriptsubscript𝑛0subscript𝑏𝑛superscript𝑞𝑛subscript𝑀subscriptΓ1𝑁g=\sum_{n=0}^{\infty}b_{n}q^{n}\in M_{\ell}(\Gamma_{1}(N)) avec k,1𝑘1k,\ell\geq 1. Soit h=WN(g)subscript𝑊𝑁𝑔h=W_{N}(g). Alors on a

Ns/20f(iy)g(iNy)ysdyy=Λ(fh,s+)a0Λ(h,s+)b0Λ(f,s).superscript𝑁𝑠2superscriptsubscript0superscript𝑓𝑖𝑦superscript𝑔𝑖𝑁𝑦superscript𝑦𝑠d𝑦𝑦Λ𝑓𝑠subscript𝑎0Λ𝑠subscript𝑏0Λ𝑓𝑠N^{s/2}\int_{0}^{\infty}f^{*}(iy)g^{*}\bigl{(}\frac{i}{Ny}\bigr{)}y^{s}\frac{\mathrm{d}y}{y}=\Lambda(fh,s+\ell)-a_{0}\Lambda(h,s+\ell)-b_{0}\Lambda(f,s). (31)

En particulier, on a

Nk/20f(iy)g(iNy)ykdyy=Λ(fh,k+)a0Λ(h,k+)b0Λ(f,k).superscript𝑁𝑘2superscriptsubscript0superscript𝑓𝑖𝑦superscript𝑔𝑖𝑁𝑦superscript𝑦𝑘d𝑦𝑦superscriptΛ𝑓𝑘subscript𝑎0Λ𝑘subscript𝑏0superscriptΛ𝑓𝑘N^{k/2}\int_{0}^{\infty}f^{*}(iy)g^{*}\bigl{(}\frac{i}{Ny}\bigr{)}y^{k}\frac{\mathrm{d}y}{y}=\Lambda^{*}(fh,k+\ell)-a_{0}\Lambda(h,k+\ell)-b_{0}\Lambda^{*}(f,k). (32)

En faisant le changement de variables yNy𝑦𝑁𝑦y\to Ny dans I𝐼I, on a

I=Nk2+10Sδ^a1+δ^a1,δ^b2+(1)k2+1δ^b2k2,0(iNy)Sδb1+(1)k1δb1,δa2δa2k1,0(iNy)yk2dy.𝐼superscript𝑁subscript𝑘21superscriptsubscript0subscriptsuperscript𝑆subscript𝑘2.0subscript^𝛿subscript𝑎1subscript^𝛿subscript𝑎1subscript^𝛿subscript𝑏2superscript1subscript𝑘21subscript^𝛿subscript𝑏2𝑖𝑁𝑦subscriptsuperscript𝑆subscript𝑘1.0subscript𝛿subscript𝑏1superscript1subscript𝑘1subscript𝛿subscript𝑏1subscript𝛿subscript𝑎2subscript𝛿subscript𝑎2𝑖𝑁𝑦superscript𝑦subscript𝑘2differential-d𝑦I=N^{k_{2}+1}\int_{0}^{\infty}S^{k_{2},0}_{\hat{\delta}_{a_{1}}+\hat{\delta}_{-a_{1}},\hat{\delta}_{b_{2}}+(-1)^{k_{2}+1}\hat{\delta}_{-b_{2}}}(iNy)S^{k_{1},0}_{\delta_{b_{1}}+(-1)^{k_{1}}\delta_{-b_{1}},\delta_{-a_{2}}-\delta_{a_{2}}}(\frac{i}{Ny})y^{k_{2}}\mathrm{d}y.

Par définition, on a

Sδ^a1+δ^a1,δ^b2+(1)k2+1δ^b2k2,0(iNy)subscriptsuperscript𝑆subscript𝑘2.0subscript^𝛿subscript𝑎1subscript^𝛿subscript𝑎1subscript^𝛿subscript𝑏2superscript1subscript𝑘21subscript^𝛿subscript𝑏2𝑖𝑁𝑦\displaystyle S^{k_{2},0}_{\hat{\delta}_{a_{1}}+\hat{\delta}_{-a_{1}},\hat{\delta}_{b_{2}}+(-1)^{k_{2}+1}\hat{\delta}_{-b_{2}}}(iNy) =Hb2,a1(k2+1),(iy)+Hb2,a1(k2+1),(iy)absentsubscriptsuperscript𝐻subscript𝑘21subscript𝑏2subscript𝑎1𝑖𝑦subscriptsuperscript𝐻subscript𝑘21subscript𝑏2subscript𝑎1𝑖𝑦\displaystyle=H^{(k_{2}+1),*}_{b_{2},a_{1}}(iy)+H^{(k_{2}+1),*}_{b_{2},-a_{1}}(iy)
Sδb1+(1)k1δb1,δa2δa2k1,0(iNy)subscriptsuperscript𝑆subscript𝑘1.0subscript𝛿subscript𝑏1superscript1subscript𝑘1subscript𝛿subscript𝑏1subscript𝛿subscript𝑎2subscript𝛿subscript𝑎2𝑖𝑁𝑦\displaystyle S^{k_{1},0}_{\delta_{b_{1}}+(-1)^{k_{1}}\delta_{-b_{1}},\delta_{-a_{2}}-\delta_{a_{2}}}(\frac{i}{Ny}) =Gb1,a2(k1+1),(iN2y)Gb1,a2(k1+1),(iN2y).absentsubscriptsuperscript𝐺subscript𝑘11subscript𝑏1subscript𝑎2𝑖superscript𝑁2𝑦subscriptsuperscript𝐺subscript𝑘11subscript𝑏1subscript𝑎2𝑖superscript𝑁2𝑦\displaystyle=G^{(k_{1}+1),*}_{b_{1},-a_{2}}(\frac{i}{N^{2}y})-G^{(k_{1}+1),*}_{b_{1},a_{2}}(\frac{i}{N^{2}y}).

En utilisant le lemme 9.4 avec f=Hb2,a1(k2+1)+Hb2,a1(k2+1)𝑓subscriptsuperscript𝐻subscript𝑘21subscript𝑏2subscript𝑎1subscriptsuperscript𝐻subscript𝑘21subscript𝑏2subscript𝑎1f=H^{(k_{2}+1)}_{b_{2},a_{1}}+H^{(k_{2}+1)}_{b_{2},-a_{1}} et g=Gb1,a2(k1+1)Gb1,a2(k1+1)𝑔subscriptsuperscript𝐺subscript𝑘11subscript𝑏1subscript𝑎2subscriptsuperscript𝐺subscript𝑘11subscript𝑏1subscript𝑎2g=G^{(k_{1}+1)}_{b_{1},-a_{2}}-G^{(k_{1}+1)}_{b_{1},a_{2}}, il vient

I=I1+I2+I3𝐼subscript𝐼1subscript𝐼2subscript𝐼3I=I_{1}+I_{2}+I_{3}

avec

I1subscript𝐼1\displaystyle I_{1} =Λ(fWN2(g),k+2)absentsuperscriptΛ𝑓subscript𝑊superscript𝑁2𝑔𝑘2\displaystyle=\Lambda^{*}(f\cdot W_{N^{2}}(g),k+2)
=Λ(WN2(f)g,0)absentsuperscriptΛsubscript𝑊superscript𝑁2𝑓𝑔.0\displaystyle=\Lambda^{*}(W_{N^{2}}(f)\cdot g,0)
=ik21NΛ((Gb2,a1(k2+1)+Gb2,a1(k2+1))(Gb1,a2(k1+1)Gb1,a2(k1+1)),0)absentsuperscript𝑖subscript𝑘21𝑁superscriptΛsubscriptsuperscript𝐺subscript𝑘21subscript𝑏2subscript𝑎1subscriptsuperscript𝐺subscript𝑘21subscript𝑏2subscript𝑎1subscriptsuperscript𝐺subscript𝑘11subscript𝑏1subscript𝑎2subscriptsuperscript𝐺subscript𝑘11subscript𝑏1subscript𝑎2.0\displaystyle=i^{-k_{2}-1}N\Lambda^{*}((G^{(k_{2}+1)}_{b_{2},a_{1}}+G^{(k_{2}+1)}_{b_{2},-a_{1}})(G^{(k_{1}+1)}_{b_{1},-a_{2}}-G^{(k_{1}+1)}_{b_{1},a_{2}}),0)
I2subscript𝐼2\displaystyle I_{2} =a0(f)Λ(WN2(g),k+2)absentsubscript𝑎0𝑓Λsubscript𝑊superscript𝑁2𝑔𝑘2\displaystyle=-a_{0}(f)\Lambda(W_{N^{2}}(g),k+2)
I3subscript𝐼3\displaystyle I_{3} =a0(g)Λ(f,k2+1).absentsubscript𝑎0𝑔superscriptΛ𝑓subscript𝑘21\displaystyle=-a_{0}(g)\Lambda^{*}(f,k_{2}+1).

Calcul de I2subscript𝐼2I_{2}. Grâce aux lemmes 3.10 et 3.13, on a

Λ(WN2(g),k+2)Λsubscript𝑊superscript𝑁2𝑔𝑘2\displaystyle\Lambda(W_{N^{2}}(g),k+2) =ik1+1NΛ(Hb1,a2(k1+1)Hb1,a2(k1+1),k+2)absentsuperscript𝑖subscript𝑘11𝑁Λsubscriptsuperscript𝐻subscript𝑘11subscript𝑏1subscript𝑎2subscriptsuperscript𝐻subscript𝑘11subscript𝑏1subscript𝑎2𝑘2\displaystyle=\frac{i^{k_{1}+1}}{N}\Lambda(H^{(k_{1}+1)}_{b_{1},-a_{2}}-H^{(k_{1}+1)}_{b_{1},a_{2}},k+2)
=ik1+1NNk+2(2π)k2Γ(k+2)\displaystyle=\frac{i^{k_{1}+1}}{N}N^{k+2}(2\pi)^{-k-2}\Gamma(k+2)\cdot
(ζ^(b1N,k+2)ζ^(a2N,k2+2)+(1)k1+1ζ^(b1N,k+2)ζ^(a2N,k2+2)\displaystyle\quad\left(\hat{\zeta}(-\frac{b_{1}}{N},k+2)\hat{\zeta}(\frac{a_{2}}{N},k_{2}+2)+(-1)^{k_{1}+1}\hat{\zeta}(\frac{b_{1}}{N},k+2)\hat{\zeta}(-\frac{a_{2}}{N},k_{2}+2)\right.
ζ^(b1N,k+2)ζ^(a2N,k2+2)+(1)k1ζ^(b1N,k+2)ζ^(a2N,k2+2))\displaystyle\qquad\left.-\hat{\zeta}(-\frac{b_{1}}{N},k+2)\hat{\zeta}(-\frac{a_{2}}{N},k_{2}+2)+(-1)^{k_{1}}\hat{\zeta}(\frac{b_{1}}{N},k+2)\hat{\zeta}(\frac{a_{2}}{N},k_{2}+2)\right)
=ik1+1Nk+1(2π)k2(k+1)!(ζ^(b1N,k+2)+(1)k1ζ^(b1N,k+2))absentsuperscript𝑖subscript𝑘11superscript𝑁𝑘1superscript2𝜋𝑘2𝑘1^𝜁subscript𝑏1𝑁𝑘2superscript1subscript𝑘1^𝜁subscript𝑏1𝑁𝑘2\displaystyle=i^{k_{1}+1}N^{k+1}(2\pi)^{-k-2}(k+1)!\left(\hat{\zeta}(-\frac{b_{1}}{N},k+2)+(-1)^{k_{1}}\hat{\zeta}(\frac{b_{1}}{N},k+2)\right)
(ζ^(a2N,k2+2)ζ^(a2N,k2+2)).^𝜁subscript𝑎2𝑁subscript𝑘22^𝜁subscript𝑎2𝑁subscript𝑘22\displaystyle\qquad\left(\hat{\zeta}(\frac{a_{2}}{N},k_{2}+2)-\hat{\zeta}(-\frac{a_{2}}{N},k_{2}+2)\right).

On obtient donc

I2subscript𝐼2\displaystyle I_{2} =ik1+1Nk+1(2π)k2(k+1)!a0(Hb2,a1(k2+1)+Hb2,a1(k2+1))\displaystyle=-i^{k_{1}+1}N^{k+1}(2\pi)^{-k-2}(k+1)!a_{0}(H^{(k_{2}+1)}_{b_{2},a_{1}}+H^{(k_{2}+1)}_{b_{2},-a_{1}})\cdot
(ζ^(b1N,k+2)+(1)k1ζ^(b1N,k+2))(ζ^(a2N,k2+2)ζ^(a2N,k2+2)).^𝜁subscript𝑏1𝑁𝑘2superscript1subscript𝑘1^𝜁subscript𝑏1𝑁𝑘2^𝜁subscript𝑎2𝑁subscript𝑘22^𝜁subscript𝑎2𝑁subscript𝑘22\displaystyle\qquad\left(\hat{\zeta}(-\frac{b_{1}}{N},k+2)+(-1)^{k_{1}}\hat{\zeta}(\frac{b_{1}}{N},k+2)\right)\left(\hat{\zeta}(\frac{a_{2}}{N},k_{2}+2)-\hat{\zeta}(-\frac{a_{2}}{N},k_{2}+2)\right).

Calcul de I3subscript𝐼3I_{3}. Si k11subscript𝑘11k_{1}\geq 1 et a20subscript𝑎20a_{2}\neq 0, alors a0(g)=0subscript𝑎0𝑔0a_{0}(g)=0. Si a2=0subscript𝑎20a_{2}=0, alors g=0𝑔0g=0. On peut donc supposer k1=0subscript𝑘10k_{1}=0 et a20subscript𝑎20a_{2}\neq 0. Si b10subscript𝑏10b_{1}\neq 0, alors a0(g)=0subscript𝑎0𝑔0a_{0}(g)=0. On peut donc supposer b1=0subscript𝑏10b_{1}=0. Alors

a0(g)=(12{a2N})(12{a2N})={a2N}{a2N}=2{a2N}1.subscript𝑎0𝑔12subscript𝑎2𝑁12subscript𝑎2𝑁subscript𝑎2𝑁subscript𝑎2𝑁2subscript𝑎2𝑁1a_{0}(g)=\left(\frac{1}{2}-\left\{\frac{-a_{2}}{N}\right\}\right)-\left(\frac{1}{2}-\left\{\frac{a_{2}}{N}\right\}\right)=\left\{\frac{a_{2}}{N}\right\}-\left\{-\frac{a_{2}}{N}\right\}=2\left\{\frac{a_{2}}{N}\right\}-1.

De plus

Λ(f,s)Λ𝑓𝑠\displaystyle\Lambda(f,s) =Ns(2π)sΓ(s)(ζ^(b2N,s)ζ^(a1N,sk2)+(1)k2+1ζ^(b2N,s)ζ^(a1N,sk2)\displaystyle=N^{s}(2\pi)^{-s}\Gamma(s)\left(\hat{\zeta}(-\frac{b_{2}}{N},s)\hat{\zeta}(-\frac{a_{1}}{N},s-k_{2})+(-1)^{k_{2}+1}\hat{\zeta}(\frac{b_{2}}{N},s)\hat{\zeta}(\frac{a_{1}}{N},s-k_{2})\right.
+ζ^(b2N,s)ζ^(a1N,sk2)+(1)k2+1ζ^(b2N,s)ζ^(a1N,sk2))\displaystyle\qquad\qquad\qquad\qquad\left.+\hat{\zeta}(-\frac{b_{2}}{N},s)\hat{\zeta}(\frac{a_{1}}{N},s-k_{2})+(-1)^{k_{2}+1}\hat{\zeta}(\frac{b_{2}}{N},s)\hat{\zeta}(-\frac{a_{1}}{N},s-k_{2})\right)
=Ns(2π)sΓ(s)(ζ^(b2N,s)+(1)k2+1ζ^(b2N,s))(ζ^(a1N,sk2)+ζ^(a1N,sk2)).absentsuperscript𝑁𝑠superscript2𝜋𝑠Γ𝑠^𝜁subscript𝑏2𝑁𝑠superscript1subscript𝑘21^𝜁subscript𝑏2𝑁𝑠^𝜁subscript𝑎1𝑁𝑠subscript𝑘2^𝜁subscript𝑎1𝑁𝑠subscript𝑘2\displaystyle=N^{s}(2\pi)^{-s}\Gamma(s)\left(\hat{\zeta}(-\frac{b_{2}}{N},s)+(-1)^{k_{2}+1}\hat{\zeta}(\frac{b_{2}}{N},s)\right)\left(\hat{\zeta}(-\frac{a_{1}}{N},s-k_{2})+\hat{\zeta}(\frac{a_{1}}{N},s-k_{2})\right).

Comme a10subscript𝑎10a_{1}\neq 0, les fonctions ζ^(a1N,s)^𝜁subscript𝑎1𝑁𝑠\hat{\zeta}(\frac{a_{1}}{N},s) et ζ^(a1N,s)^𝜁subscript𝑎1𝑁𝑠\hat{\zeta}(-\frac{a_{1}}{N},s) sont holomorphes sur 𝐂𝐂\mathbf{C}, d’où

Λ(f,k2+1)=Λ(f,k2+1)=Nk2+1(2π)k21k2!superscriptΛ𝑓subscript𝑘21Λ𝑓subscript𝑘21superscript𝑁subscript𝑘21superscript2𝜋subscript𝑘21subscript𝑘2\displaystyle\Lambda^{*}(f,k_{2}+1)=\Lambda(f,k_{2}+1)=N^{k_{2}+1}(2\pi)^{-k_{2}-1}k_{2}! (ζ^(b2N,k2+1)+(1)k2+1ζ^(b2N,k2+1))\displaystyle\left(\hat{\zeta}(-\frac{b_{2}}{N},k_{2}+1)+(-1)^{k_{2}+1}\hat{\zeta}(\frac{b_{2}}{N},k_{2}+1)\right)\cdot
(ζ^(a1N,1)+ζ^(a1N,1)).absent^𝜁subscript𝑎1𝑁.1^𝜁subscript𝑎1𝑁.1\displaystyle\qquad\cdot\left(\hat{\zeta}(\frac{a_{1}}{N},1)+\hat{\zeta}(-\frac{a_{1}}{N},1)\right).

On a alors

I3subscript𝐼3\displaystyle I_{3} =δk1=0δa20δb1=0Nk2+1(2π)k21k2!(12{a2N})\displaystyle=\delta_{k_{1}=0}\delta_{a_{2}\neq 0}\delta_{b_{1}=0}N^{k_{2}+1}(2\pi)^{-k_{2}-1}k_{2}!\left(1-2\left\{\frac{a_{2}}{N}\right\}\right)\cdot
(ζ^(b2N,k2+1)+(1)k2+1ζ^(b2N,k2+1))(ζ^(a1N,1)+ζ^(a1N,1))absent^𝜁subscript𝑏2𝑁subscript𝑘21superscript1subscript𝑘21^𝜁subscript𝑏2𝑁subscript𝑘21^𝜁subscript𝑎1𝑁.1^𝜁subscript𝑎1𝑁.1\displaystyle\qquad\cdot\left(\hat{\zeta}(-\frac{b_{2}}{N},k_{2}+1)+(-1)^{k_{2}+1}\hat{\zeta}(\frac{b_{2}}{N},k_{2}+1)\right)\left(\hat{\zeta}(\frac{a_{1}}{N},1)+\hat{\zeta}(-\frac{a_{1}}{N},1)\right)

Alors l’intégrale régularisée de p1Eis𝒟k1(u1)πk2+1(p2Eisholk2(u2))superscriptsubscript𝑝1subscriptsuperscriptEissubscript𝑘1𝒟subscript𝑢1subscript𝜋subscript𝑘21superscriptsubscript𝑝2subscriptsuperscriptEissubscript𝑘2holsubscript𝑢2p_{1}^{*}\operatorname{Eis}^{k_{1}}_{\mathcal{D}}(u_{1})\wedge\pi_{k_{2}+1}(p_{2}^{*}\operatorname{Eis}^{k_{2}}_{\mathrm{hol}}(u_{2})) le long de Xk{0,}superscript𝑋𝑘0X^{k}\{0,\infty\} est donnée par

Xk{0,}p1Eis𝒟k1(u1)πk2+1(p2Eisholk2(u2))=A+B+C+D+E+Fsuperscriptsubscriptsuperscript𝑋𝑘0superscriptsubscript𝑝1subscriptsuperscriptEissubscript𝑘1𝒟subscript𝑢1subscript𝜋subscript𝑘21superscriptsubscript𝑝2subscriptsuperscriptEissubscript𝑘2holsubscript𝑢2𝐴𝐵𝐶𝐷𝐸𝐹\int_{X^{k}\{0,\infty\}}^{*}p_{1}^{*}\operatorname{Eis}^{k_{1}}_{\mathcal{D}}(u_{1})\wedge\pi_{k_{2}+1}(p_{2}^{*}\operatorname{Eis}^{k_{2}}_{\mathrm{hol}}(u_{2}))=A+B+C+D+E+F (33)

avec

A𝐴\displaystyle A =Ak1,k2(u1,u2)absentsuperscript𝐴subscript𝑘1subscript𝑘2subscript𝑢1subscript𝑢2\displaystyle=A^{k_{1},k_{2}}(u_{1},u_{2})
=ik1k2+1(k1+2)(k2+2)4Nk1+k2+2(2π)k1+k2+1Λ((Gb2,a1(k2+1)+Gb2,a1(k2+1))(Gb1,a2(k1+1)Gb1,a2(k1+1)),0)absentsuperscript𝑖subscript𝑘1subscript𝑘21subscript𝑘12subscript𝑘224superscript𝑁subscript𝑘1subscript𝑘22superscript2𝜋subscript𝑘1subscript𝑘21superscriptΛsubscriptsuperscript𝐺subscript𝑘21subscript𝑏2subscript𝑎1subscriptsuperscript𝐺subscript𝑘21subscript𝑏2subscript𝑎1subscriptsuperscript𝐺subscript𝑘11subscript𝑏1subscript𝑎2subscriptsuperscript𝐺subscript𝑘11subscript𝑏1subscript𝑎2.0\displaystyle=i^{k_{1}-k_{2}+1}\frac{(k_{1}+2)(k_{2}+2)}{4N^{k_{1}+k_{2}+2}}(2\pi)^{k_{1}+k_{2}+1}\Lambda^{*}((G^{(k_{2}+1)}_{b_{2},a_{1}}+G^{(k_{2}+1)}_{b_{2},-a_{1}})(G^{(k_{1}+1)}_{b_{1},-a_{2}}-G^{(k_{1}+1)}_{b_{1},a_{2}}),0)
B𝐵\displaystyle B =Bk1,k2(u1,u2)absentsuperscript𝐵subscript𝑘1subscript𝑘2subscript𝑢1subscript𝑢2\displaystyle=B^{k_{1},k_{2}}(u_{1},u_{2})
=(1)k1(k1+2)!(k2+2)8π2N2(2iπ)k2(ζ^(b1N,k1+2)+(1)k1ζ^(b1N,k1+2))\displaystyle=(-1)^{k_{1}}\frac{(k_{1}+2)!(k_{2}+2)}{8\pi^{2}N^{2}}(2i\pi)^{k_{2}}\left(\hat{\zeta}(-\frac{b_{1}}{N},k_{1}+2)+(-1)^{k_{1}}\hat{\zeta}(\frac{b_{1}}{N},k_{1}+2)\right)\cdot
(ζ^(a2N,2)ζ^(a2N,2))(ζ()(b2N,k2+1)+(1)k2+1ζ()(b2N,k2+1))absent^𝜁subscript𝑎2𝑁.2^𝜁subscript𝑎2𝑁.2superscript𝜁subscript𝑏2𝑁subscript𝑘21superscript1subscript𝑘21superscript𝜁subscript𝑏2𝑁subscript𝑘21\displaystyle\qquad\cdot\left(\hat{\zeta}(\frac{a_{2}}{N},2)-\hat{\zeta}(-\frac{a_{2}}{N},2)\right)\left(\zeta^{(*)}(-\frac{b_{2}}{N},-k_{2}+1)+(-1)^{k_{2}+1}\zeta^{(*)}(\frac{b_{2}}{N},-k_{2}+1)\right)
C𝐶\displaystyle C =Ck1,k2(u1,u2)absentsuperscript𝐶subscript𝑘1subscript𝑘2subscript𝑢1subscript𝑢2\displaystyle=C^{k_{1},k_{2}}(u_{1},u_{2})
=δk1=0δb1=0δa20k2+22N2(2iπ)k2(ζ^(a1N,1)+ζ^(a1N,1))\displaystyle=\delta_{k_{1}=0}\delta_{b_{1}=0}\delta_{a_{2}\neq 0}\frac{k_{2}+2}{2N^{2}}(2i\pi)^{k_{2}}\left(\hat{\zeta}(\frac{a_{1}}{N},1)+\hat{\zeta}(-\frac{a_{1}}{N},1)\right)\cdot
(ζ^(a2N,1)ζ^(a2N,1))(ζ(b2N,k2)+(1)k2+1ζ(b2N,k2))absent^𝜁subscript𝑎2𝑁.1^𝜁subscript𝑎2𝑁.1𝜁subscript𝑏2𝑁subscript𝑘2superscript1subscript𝑘21𝜁subscript𝑏2𝑁subscript𝑘2\displaystyle\qquad\cdot\left(\hat{\zeta}(\frac{a_{2}}{N},1)-\hat{\zeta}(-\frac{a_{2}}{N},1)\right)\left(\zeta(-\frac{b_{2}}{N},-k_{2})+(-1)^{k_{2}+1}\zeta(\frac{b_{2}}{N},-k_{2})\right)
D𝐷\displaystyle D =Dk1,k2(u1,u2)absentsuperscript𝐷subscript𝑘1subscript𝑘2subscript𝑢1subscript𝑢2\displaystyle=D^{k_{1},k_{2}}(u_{1},u_{2})
=δk21(2)ik1(k1+2)(k2+2)2N2(2π)k1+2k2+2(ζ^(a1N,k2)+ζ^(a1N,k2))\displaystyle=-\delta_{k_{2}\equiv 1(2)}i^{k_{1}}\frac{(k_{1}+2)(k_{2}+2)}{2N^{2}}(2\pi)^{k_{1}+2k_{2}+2}\left(\hat{\zeta}(\frac{a_{1}}{N},-k_{2})+\hat{\zeta}(-\frac{a_{1}}{N},-k_{2})\right)\cdot
ζ(a2N,k21)lims0(Γ(sk21)(ζ(b1N,sk1)+(1)k1ζ(b1N,sk1)))absent𝜁subscript𝑎2𝑁subscript𝑘21subscript𝑠0Γ𝑠subscript𝑘21𝜁subscript𝑏1𝑁𝑠𝑘1superscript1subscript𝑘1𝜁subscript𝑏1𝑁𝑠𝑘1\displaystyle\qquad\cdot\zeta(-\frac{a_{2}}{N},-k_{2}-1)\cdot\lim_{s\to 0}\left(\Gamma(s-k_{2}-1)\left(\zeta(\frac{b_{1}}{N},s-k-1)+(-1)^{k_{1}}\zeta(-\frac{b_{1}}{N},s-k-1)\right)\right)
E𝐸\displaystyle E =Ek1,k2(u1,u2)absentsuperscript𝐸subscript𝑘1subscript𝑘2subscript𝑢1subscript𝑢2\displaystyle=E^{k_{1},k_{2}}(u_{1},u_{2})
=ik1(k1+2)(k2+2)4Nk1+2(2π)k1+k2+1Nk21I2absentsuperscript𝑖subscript𝑘1subscript𝑘12subscript𝑘224superscript𝑁subscript𝑘12superscript2𝜋subscript𝑘1subscript𝑘21superscript𝑁subscript𝑘21subscript𝐼2\displaystyle=-i^{k_{1}}\frac{(k_{1}+2)(k_{2}+2)}{4N^{k_{1}+2}}(2\pi)^{k_{1}+k_{2}+1}N^{-k_{2}-1}I_{2}
=(1)k1i(k1+2)(k2+2)(k+1)!8πN2a0(Hb2,a1(k2+1)+Hb2,a1(k2+1))\displaystyle=(-1)^{k_{1}}i\frac{(k_{1}+2)(k_{2}+2)(k+1)!}{8\pi N^{2}}a_{0}(H^{(k_{2}+1)}_{b_{2},a_{1}}+H^{(k_{2}+1)}_{b_{2},-a_{1}})\cdot
(ζ^(b1N,k+2)+(1)k1ζ^(b1N,k+2))(ζ^(a2N,k2+2)ζ^(a2N,k2+2))absent^𝜁subscript𝑏1𝑁𝑘2superscript1subscript𝑘1^𝜁subscript𝑏1𝑁𝑘2^𝜁subscript𝑎2𝑁subscript𝑘22^𝜁subscript𝑎2𝑁subscript𝑘22\displaystyle\qquad\cdot\left(\hat{\zeta}(-\frac{b_{1}}{N},k+2)+(-1)^{k_{1}}\hat{\zeta}(\frac{b_{1}}{N},k+2)\right)\left(\hat{\zeta}(\frac{a_{2}}{N},k_{2}+2)-\hat{\zeta}(-\frac{a_{2}}{N},k_{2}+2)\right)
F𝐹\displaystyle F =Fk1,k2(u1,u2)absentsuperscript𝐹subscript𝑘1subscript𝑘2subscript𝑢1subscript𝑢2\displaystyle=F^{k_{1},k_{2}}(u_{1},u_{2})
=ik1(k1+2)(k2+2)4Nk1+2(2π)k1+k2+1Nk21I3absentsuperscript𝑖subscript𝑘1subscript𝑘12subscript𝑘224superscript𝑁subscript𝑘12superscript2𝜋subscript𝑘1subscript𝑘21superscript𝑁subscript𝑘21subscript𝐼3\displaystyle=-i^{k_{1}}\frac{(k_{1}+2)(k_{2}+2)}{4N^{k_{1}+2}}(2\pi)^{k_{1}+k_{2}+1}N^{-k_{2}-1}I_{3}
=δk1=0δb1=0δa20k2!(k2+2)2N2(2{a2N}1)\displaystyle=\delta_{k_{1}=0}\delta_{b_{1}=0}\delta_{a_{2}\neq 0}\frac{k_{2}!(k_{2}+2)}{2N^{2}}\left(2\left\{\frac{a_{2}}{N}\right\}-1\right)\cdot
(ζ^(b2N,k2+1)+(1)k2+1ζ^(b2N,k2+1))(ζ^(a1N,1)+ζ^(a1N,1)).absent^𝜁subscript𝑏2𝑁subscript𝑘21superscript1subscript𝑘21^𝜁subscript𝑏2𝑁subscript𝑘21^𝜁subscript𝑎1𝑁.1^𝜁subscript𝑎1𝑁.1\displaystyle\qquad\cdot\left(\hat{\zeta}(-\frac{b_{2}}{N},k_{2}+1)+(-1)^{k_{2}+1}\hat{\zeta}(\frac{b_{2}}{N},k_{2}+1)\right)\left(\hat{\zeta}(\frac{a_{1}}{N},1)+\hat{\zeta}(-\frac{a_{1}}{N},1)\right).

Dans la formule pour B𝐵B, le symbole ζ()superscript𝜁\zeta^{(*)} indique que l’on prend la valeur régularisée lorsque k2=0subscript𝑘20k_{2}=0.

Montrons maintenant que les termes C𝐶C et F𝐹F se simplifient. D’après la formule (8), on a

ζ^(a2N,1)ζ^(a2N,1)=2iπ(12{a2N}).^𝜁subscript𝑎2𝑁.1^𝜁subscript𝑎2𝑁.12𝑖𝜋12subscript𝑎2𝑁\hat{\zeta}(\frac{a_{2}}{N},1)-\hat{\zeta}(-\frac{a_{2}}{N},1)=2i\pi\left(\frac{1}{2}-\left\{\frac{a_{2}}{N}\right\}\right). (34)

D’autre part, en appliquant la formule de Hurwitz (6) en s=k2+1𝑠subscript𝑘21s=k_{2}+1, il vient

ζ(b2N,k2)𝜁subscript𝑏2𝑁subscript𝑘2\displaystyle\zeta(-\frac{b_{2}}{N},-k_{2}) =k2!(2π)k2+1((i)k2+1ζ^(b2N,k2+1)+ik2+1ζ^(b2N,k2+1))absentsubscript𝑘2superscript2𝜋subscript𝑘21superscript𝑖subscript𝑘21^𝜁subscript𝑏2𝑁subscript𝑘21superscript𝑖subscript𝑘21^𝜁subscript𝑏2𝑁subscript𝑘21\displaystyle=\frac{k_{2}!}{(2\pi)^{k_{2}+1}}\left((-i)^{k_{2}+1}\hat{\zeta}(-\frac{b_{2}}{N},k_{2}+1)+i^{k_{2}+1}\hat{\zeta}(\frac{b_{2}}{N},k_{2}+1)\right)
=(i)k2+1k2!(2π)k2+1(ζ^(b2N,k2+1)+(1)k2+1ζ^(b2N,k2+1)).absentsuperscript𝑖subscript𝑘21subscript𝑘2superscript2𝜋subscript𝑘21^𝜁subscript𝑏2𝑁subscript𝑘21superscript1subscript𝑘21^𝜁subscript𝑏2𝑁subscript𝑘21\displaystyle=(-i)^{k_{2}+1}\frac{k_{2}!}{(2\pi)^{k_{2}+1}}\left(\hat{\zeta}(-\frac{b_{2}}{N},k_{2}+1)+(-1)^{k_{2}+1}\hat{\zeta}(\frac{b_{2}}{N},k_{2}+1)\right).

De même, on a

ζ(b2N,k2)=(i)k2+1k2!(2π)k2+1(ζ^(b2N,k2+1)+(1)k2+1ζ^(b2N,k2+1)).𝜁subscript𝑏2𝑁subscript𝑘2superscript𝑖subscript𝑘21subscript𝑘2superscript2𝜋subscript𝑘21^𝜁subscript𝑏2𝑁subscript𝑘21superscript1subscript𝑘21^𝜁subscript𝑏2𝑁subscript𝑘21\zeta(\frac{b_{2}}{N},-k_{2})=(-i)^{k_{2}+1}\frac{k_{2}!}{(2\pi)^{k_{2}+1}}\left(\hat{\zeta}(\frac{b_{2}}{N},k_{2}+1)+(-1)^{k_{2}+1}\hat{\zeta}(-\frac{b_{2}}{N},k_{2}+1)\right).

On en déduit

ζ(b2N,k2)+(1)k2+1ζ(b2N,k2)=2(i)k2+1k2!(2π)k2+1(ζ^(b2N,k2+1)+(1)k2+1ζ^(b2N,k2+1)).𝜁subscript𝑏2𝑁subscript𝑘2superscript1subscript𝑘21𝜁subscript𝑏2𝑁subscript𝑘22superscript𝑖subscript𝑘21subscript𝑘2superscript2𝜋subscript𝑘21^𝜁subscript𝑏2𝑁subscript𝑘21superscript1subscript𝑘21^𝜁subscript𝑏2𝑁subscript𝑘21\zeta(-\frac{b_{2}}{N},-k_{2})+(-1)^{k_{2}+1}\zeta(\frac{b_{2}}{N},-k_{2})=2\frac{(-i)^{k_{2}+1}k_{2}!}{(2\pi)^{k_{2}+1}}\left(\hat{\zeta}(-\frac{b_{2}}{N},k_{2}+1)+(-1)^{k_{2}+1}\hat{\zeta}(\frac{b_{2}}{N},k_{2}+1)\right). (35)

En reportant (34) et (35) dans le terme C𝐶C, on obtient

C𝐶\displaystyle C =δk1=0δb1=0δa20k2+22N2(2iπ)k2(ζ^(a1N,1)+ζ^(a1N,1))\displaystyle=\delta_{k_{1}=0}\delta_{b_{1}=0}\delta_{a_{2}\neq 0}\frac{k_{2}+2}{2N^{2}}(2i\pi)^{k_{2}}\left(\hat{\zeta}(\frac{a_{1}}{N},1)+\hat{\zeta}(-\frac{a_{1}}{N},1)\right)\cdot
2iπ(12{a2N})2(i)k2+1k2!(2π)k2+1(ζ^(b2N,k2+1)+(1)k2+1ζ^(b2N,k2+1))absent2𝑖𝜋12subscript𝑎2𝑁2superscript𝑖subscript𝑘21subscript𝑘2superscript2𝜋subscript𝑘21^𝜁subscript𝑏2𝑁subscript𝑘21superscript1subscript𝑘21^𝜁subscript𝑏2𝑁subscript𝑘21\displaystyle\qquad\cdot 2i\pi\left(\frac{1}{2}-\left\{\frac{a_{2}}{N}\right\}\right)2\frac{(-i)^{k_{2}+1}k_{2}!}{(2\pi)^{k_{2}+1}}\left(\hat{\zeta}(-\frac{b_{2}}{N},k_{2}+1)+(-1)^{k_{2}+1}\hat{\zeta}(\frac{b_{2}}{N},k_{2}+1)\right)
=δk1=0δb1=0δa20k2!(k2+2)2N2(ζ^(a1N,1)+ζ^(a1N,1))\displaystyle=\delta_{k_{1}=0}\delta_{b_{1}=0}\delta_{a_{2}\neq 0}\frac{k_{2}!(k_{2}+2)}{2N^{2}}\left(\hat{\zeta}(\frac{a_{1}}{N},1)+\hat{\zeta}(-\frac{a_{1}}{N},1)\right)\cdot
(12{a2N})(ζ^(b2N,k2+1)+(1)k2+1ζ^(b2N,k2+1))absent12subscript𝑎2𝑁^𝜁subscript𝑏2𝑁subscript𝑘21superscript1subscript𝑘21^𝜁subscript𝑏2𝑁subscript𝑘21\displaystyle\qquad\cdot\left(1-2\left\{\frac{a_{2}}{N}\right\}\right)\left(\hat{\zeta}(-\frac{b_{2}}{N},k_{2}+1)+(-1)^{k_{2}+1}\hat{\zeta}(\frac{b_{2}}{N},k_{2}+1)\right)
=F.absent𝐹\displaystyle=-F.

Nous allons maintenant simplifier d’autres termes, en distinguant les cas suivant k2subscript𝑘2k_{2}.

Premier cas : k2=0subscript𝑘20k_{2}=0.

On a alors D=0𝐷0D=0. Nous allons montrer que B+E=0𝐵𝐸0B+E=0. On a

B𝐵\displaystyle B =(1)k1(k1+2)!4π2N2(ζ^(b1N,k1+2)+(1)k1ζ^(b1N,k1+2))\displaystyle=(-1)^{k_{1}}\frac{(k_{1}+2)!}{4\pi^{2}N^{2}}\left(\hat{\zeta}(-\frac{b_{1}}{N},k_{1}+2)+(-1)^{k_{1}}\hat{\zeta}(\frac{b_{1}}{N},k_{1}+2)\right)\cdot
(ζ^(a2N,2)ζ^(a2N,2))(ζ(b2N,1)ζ(b2N,1))absent^𝜁subscript𝑎2𝑁.2^𝜁subscript𝑎2𝑁.2superscript𝜁subscript𝑏2𝑁.1superscript𝜁subscript𝑏2𝑁.1\displaystyle\qquad\cdot\left(\hat{\zeta}(\frac{a_{2}}{N},2)-\hat{\zeta}(-\frac{a_{2}}{N},2)\right)\left(\zeta^{*}(-\frac{b_{2}}{N},1)-\zeta^{*}(\frac{b_{2}}{N},1)\right)

et

E𝐸\displaystyle E =(1)k1i(k1+2)!4πN2a0(Hb2,a1(1)+Hb2,a1(1))\displaystyle=(-1)^{k_{1}}i\frac{(k_{1}+2)!}{4\pi N^{2}}a_{0}(H^{(1)}_{b_{2},a_{1}}+H^{(1)}_{b_{2},-a_{1}})\cdot
(ζ^(b1N,k1+2)+(1)k1ζ^(b1N,k1+2))(ζ^(a2N,2)ζ^(a2N,2)).absent^𝜁subscript𝑏1𝑁subscript𝑘12superscript1subscript𝑘1^𝜁subscript𝑏1𝑁subscript𝑘12^𝜁subscript𝑎2𝑁.2^𝜁subscript𝑎2𝑁.2\displaystyle\qquad\cdot\left(\hat{\zeta}(-\frac{b_{1}}{N},k_{1}+2)+(-1)^{k_{1}}\hat{\zeta}(\frac{b_{1}}{N},k_{1}+2)\right)\left(\hat{\zeta}(\frac{a_{2}}{N},2)-\hat{\zeta}(-\frac{a_{2}}{N},2)\right).

Si b2=0subscript𝑏20b_{2}=0, alors H0,a1(1)+H0,a1(1)=0subscriptsuperscript𝐻10subscript𝑎1subscriptsuperscript𝐻10subscript𝑎10H^{(1)}_{0,a_{1}}+H^{(1)}_{0,-a_{1}}=0 et donc B=E=0𝐵𝐸0B=E=0. Nous pouvons donc supposer b20subscript𝑏20b_{2}\neq 0. D’après la formule (9), on a

ζ(b2N,1)ζ(b2N,1)=iπζNb2+1ζNb21=iπ1+ζNb21ζNb2.superscript𝜁subscript𝑏2𝑁.1superscript𝜁subscript𝑏2𝑁.1𝑖𝜋superscriptsubscript𝜁𝑁subscript𝑏21superscriptsubscript𝜁𝑁subscript𝑏21𝑖𝜋1superscriptsubscript𝜁𝑁subscript𝑏21superscriptsubscript𝜁𝑁subscript𝑏2\zeta^{*}(-\frac{b_{2}}{N},1)-\zeta^{*}(\frac{b_{2}}{N},1)=i\pi\frac{\zeta_{N}^{-b_{2}}+1}{\zeta_{N}^{-b_{2}}-1}=i\pi\frac{1+\zeta_{N}^{b_{2}}}{1-\zeta_{N}^{b_{2}}}.

D’après la définition 3.9 et en utilisant l’identité

1+ζNa1ζNa+1+ζNa1ζNa=0(a𝐙/N𝐙{0}),1superscriptsubscript𝜁𝑁𝑎1superscriptsubscript𝜁𝑁𝑎1superscriptsubscript𝜁𝑁𝑎1superscriptsubscript𝜁𝑁𝑎0𝑎𝐙𝑁𝐙0\frac{1+\zeta_{N}^{a}}{1-\zeta_{N}^{a}}+\frac{1+\zeta_{N}^{-a}}{1-\zeta_{N}^{-a}}=0\qquad(a\in\mathbf{Z}/N\mathbf{Z}-\{0\}),

il vient

a0(Hb2,a1(1)+Hb2,a1(1))=1+ζNb21ζNb2.subscript𝑎0subscriptsuperscript𝐻1subscript𝑏2subscript𝑎1subscriptsuperscript𝐻1subscript𝑏2subscript𝑎11superscriptsubscript𝜁𝑁subscript𝑏21superscriptsubscript𝜁𝑁subscript𝑏2a_{0}(H^{(1)}_{b_{2},a_{1}}+H^{(1)}_{b_{2},-a_{1}})=-\frac{1+\zeta_{N}^{b_{2}}}{1-\zeta_{N}^{b_{2}}}.

En reportant dans B𝐵B et E𝐸E, on obtient B+E=0𝐵𝐸0B+E=0. Au final, on a donc dans ce cas

Xk{0,}p1Eis𝒟k1(u1)πk2+1(p2Eisholk2(u2))=Asuperscriptsubscriptsuperscript𝑋𝑘0superscriptsubscript𝑝1subscriptsuperscriptEissubscript𝑘1𝒟subscript𝑢1subscript𝜋subscript𝑘21superscriptsubscript𝑝2subscriptsuperscriptEissubscript𝑘2holsubscript𝑢2𝐴\displaystyle\int_{X^{k}\{0,\infty\}}^{*}p_{1}^{*}\operatorname{Eis}^{k_{1}}_{\mathcal{D}}(u_{1})\wedge\pi_{k_{2}+1}(p_{2}^{*}\operatorname{Eis}^{k_{2}}_{\mathrm{hol}}(u_{2}))=A
=ik1+1(k1+2)2Nk1+2(2π)k1+1Λ((Gb2,a1(1)+Gb2,a1(1))(Gb1,a2(k1+1)Gb1,a2(k1+1)),0)absentsuperscript𝑖subscript𝑘11subscript𝑘122superscript𝑁subscript𝑘12superscript2𝜋subscript𝑘11superscriptΛsubscriptsuperscript𝐺1subscript𝑏2subscript𝑎1subscriptsuperscript𝐺1subscript𝑏2subscript𝑎1subscriptsuperscript𝐺subscript𝑘11subscript𝑏1subscript𝑎2subscriptsuperscript𝐺subscript𝑘11subscript𝑏1subscript𝑎2.0\displaystyle=i^{k_{1}+1}\frac{(k_{1}+2)}{2N^{k_{1}+2}}(2\pi)^{k_{1}+1}\Lambda^{*}((G^{(1)}_{b_{2},a_{1}}+G^{(1)}_{b_{2},-a_{1}})(G^{(k_{1}+1)}_{b_{1},-a_{2}}-G^{(k_{1}+1)}_{b_{1},a_{2}}),0)

Second cas : k21subscript𝑘21k_{2}\geq 1.

Puisque ζ(b2N,k2+1)=(1)k2ζ(b2N,k2+1)𝜁subscript𝑏2𝑁subscript𝑘21superscript1subscript𝑘2𝜁subscript𝑏2𝑁subscript𝑘21\zeta(-\frac{b_{2}}{N},-k_{2}+1)=(-1)^{k_{2}}\zeta(\frac{b_{2}}{N},-k_{2}+1), on a B=0𝐵0B=0.

Comparons les termes D𝐷D et E𝐸E. On a

E𝐸\displaystyle E =(1)k1i(k1+2)(k2+2)(k+1)!8πN2(ζ^(a1N,k2)+ζ^(a1N,k2))\displaystyle=(-1)^{k_{1}}i\frac{(k_{1}+2)(k_{2}+2)(k+1)!}{8\pi N^{2}}\left(\hat{\zeta}(-\frac{a_{1}}{N},-k_{2})+\hat{\zeta}(\frac{a_{1}}{N},-k_{2})\right)\cdot
(ζ^(b1N,k+2)+(1)k1ζ^(b1N,k+2))(ζ^(a2N,k2+2)ζ^(a2N,k2+2))absent^𝜁subscript𝑏1𝑁𝑘2superscript1subscript𝑘1^𝜁subscript𝑏1𝑁𝑘2^𝜁subscript𝑎2𝑁subscript𝑘22^𝜁subscript𝑎2𝑁subscript𝑘22\displaystyle\qquad\cdot\left(\hat{\zeta}(-\frac{b_{1}}{N},k+2)+(-1)^{k_{1}}\hat{\zeta}(\frac{b_{1}}{N},k+2)\right)\left(\hat{\zeta}(\frac{a_{2}}{N},k_{2}+2)-\hat{\zeta}(-\frac{a_{2}}{N},k_{2}+2)\right)

D’après (11), on a ζ^(a1N,k2)+ζ^(a1N,k2)=0^𝜁subscript𝑎1𝑁subscript𝑘2^𝜁subscript𝑎1𝑁subscript𝑘20\hat{\zeta}(-\frac{a_{1}}{N},-k_{2})+\hat{\zeta}(\frac{a_{1}}{N},-k_{2})=0 si k2subscript𝑘2k_{2} est pair. Donc E𝐸E est nul dès que k2subscript𝑘2k_{2} est pair, et nous supposons désormais k2subscript𝑘2k_{2} impair. Par la formule d’Hurwitz en s=k2+2𝑠subscript𝑘22s=k_{2}+2, on obtient

ζ(a2N,k21)𝜁subscript𝑎2𝑁subscript𝑘21\displaystyle\zeta(-\frac{a_{2}}{N},-k_{2}-1) =(k2+1)!(2π)k2+2((i)k2+2ζ^(a2N,k2+2)+ik2+2ζ^(a2N,k2+2))absentsubscript𝑘21superscript2𝜋subscript𝑘22superscript𝑖subscript𝑘22^𝜁subscript𝑎2𝑁subscript𝑘22superscript𝑖subscript𝑘22^𝜁subscript𝑎2𝑁subscript𝑘22\displaystyle=\frac{(k_{2}+1)!}{(2\pi)^{k_{2}+2}}\left((-i)^{k_{2}+2}\hat{\zeta}(-\frac{a_{2}}{N},k_{2}+2)+i^{k_{2}+2}\hat{\zeta}(\frac{a_{2}}{N},k_{2}+2)\right)
=ik2+2(k2+1)!(2π)k2+2(ζ^(a2N,k2+2)ζ^(a2N,k2+2)).absentsuperscript𝑖subscript𝑘22subscript𝑘21superscript2𝜋subscript𝑘22^𝜁subscript𝑎2𝑁subscript𝑘22^𝜁subscript𝑎2𝑁subscript𝑘22\displaystyle=\frac{i^{k_{2}+2}(k_{2}+1)!}{(2\pi)^{k_{2}+2}}\left(\hat{\zeta}(\frac{a_{2}}{N},k_{2}+2)-\hat{\zeta}(-\frac{a_{2}}{N},k_{2}+2)\right).

Appliquons maintenant la formule d’Hurwitz aux termes à l’intérieur de la limite dans D𝐷D. Il vient

ζ(b1N,sk1)𝜁subscript𝑏1𝑁𝑠𝑘1\displaystyle\zeta(\frac{b_{1}}{N},s-k-1) =Γ(k+2s)(2π)k+2s(eiπ2(k+2s)ζ^(b1N,k+2s)+eiπ2(k+2s)ζ^(b1N,k+2s))absentΓ𝑘2𝑠superscript2𝜋𝑘2𝑠superscript𝑒𝑖𝜋2𝑘2𝑠^𝜁subscript𝑏1𝑁𝑘2𝑠superscript𝑒𝑖𝜋2𝑘2𝑠^𝜁subscript𝑏1𝑁𝑘2𝑠\displaystyle=\frac{\Gamma(k+2-s)}{(2\pi)^{k+2-s}}\left(e^{-\frac{i\pi}{2}(k+2-s)}\hat{\zeta}(\frac{b_{1}}{N},k+2-s)+e^{\frac{i\pi}{2}(k+2-s)}\hat{\zeta}(-\frac{b_{1}}{N},k+2-s)\right)
ζ(b1N,sk1)𝜁subscript𝑏1𝑁𝑠𝑘1\displaystyle\zeta(-\frac{b_{1}}{N},s-k-1) =Γ(k+2s)(2π)k+2s(eiπ2(k+2s)ζ^(b1N,k+2s)+eiπ2(k+2s)ζ^(b1N,k+2s))absentΓ𝑘2𝑠superscript2𝜋𝑘2𝑠superscript𝑒𝑖𝜋2𝑘2𝑠^𝜁subscript𝑏1𝑁𝑘2𝑠superscript𝑒𝑖𝜋2𝑘2𝑠^𝜁subscript𝑏1𝑁𝑘2𝑠\displaystyle=\frac{\Gamma(k+2-s)}{(2\pi)^{k+2-s}}\left(e^{-\frac{i\pi}{2}(k+2-s)}\hat{\zeta}(-\frac{b_{1}}{N},k+2-s)+e^{\frac{i\pi}{2}(k+2-s)}\hat{\zeta}(\frac{b_{1}}{N},k+2-s)\right)

d’où l’on déduit

ζ(b1N,sk1)+(1)k1ζ(b1N,sk1)𝜁subscript𝑏1𝑁𝑠𝑘1superscript1subscript𝑘1𝜁subscript𝑏1𝑁𝑠𝑘1\displaystyle\zeta(\frac{b_{1}}{N},s-k-1)+(-1)^{k_{1}}\zeta(-\frac{b_{1}}{N},s-k-1)
=Γ(k+2s)(2π)k+2s(eiπ2(k+2s)(1eiπs)ζ^(b1N,k+2s)+eiπ2(k+2s)(1eiπs)ζ^(b1N,k+2s))absentΓ𝑘2𝑠superscript2𝜋𝑘2𝑠superscript𝑒𝑖𝜋2𝑘2𝑠1superscript𝑒𝑖𝜋𝑠^𝜁subscript𝑏1𝑁𝑘2𝑠superscript𝑒𝑖𝜋2𝑘2𝑠1superscript𝑒𝑖𝜋𝑠^𝜁subscript𝑏1𝑁𝑘2𝑠\displaystyle=\frac{\Gamma(k+2-s)}{(2\pi)^{k+2-s}}\left(e^{-\frac{i\pi}{2}(k+2-s)}(1-e^{-i\pi s})\hat{\zeta}(\frac{b_{1}}{N},k+2-s)+e^{\frac{i\pi}{2}(k+2-s)}(1-e^{i\pi s})\hat{\zeta}(-\frac{b_{1}}{N},k+2-s)\right)

Lorsque s0𝑠0s\to 0, on a Γ(sk21)1(k2+1)!s1similar-toΓ𝑠subscript𝑘211subscript𝑘21superscript𝑠1\Gamma(s-k_{2}-1)\sim\frac{1}{(k_{2}+1)!}s^{-1} et 1e±iπsiπssimilar-to1superscript𝑒plus-or-minus𝑖𝜋𝑠minus-or-plus𝑖𝜋𝑠1-e^{\pm i\pi s}\sim\mp i\pi s d’où

lims0(Γ(sk21)(ζ(b1N,sk1)+(1)k1ζ(b1N,sk1)))subscript𝑠0Γ𝑠subscript𝑘21𝜁subscript𝑏1𝑁𝑠𝑘1superscript1subscript𝑘1𝜁subscript𝑏1𝑁𝑠𝑘1\displaystyle\lim_{s\to 0}\left(\Gamma(s-k_{2}-1)\left(\zeta(\frac{b_{1}}{N},s-k-1)+(-1)^{k_{1}}\zeta(-\frac{b_{1}}{N},s-k-1)\right)\right)
=(k+1)!(k2+1)!(2π)k+2((i)k+2iπζ^(b1N,k+2)+ik+2(iπ)ζ^(b1N,k+2))absent𝑘1subscript𝑘21superscript2𝜋𝑘2superscript𝑖𝑘2𝑖𝜋^𝜁subscript𝑏1𝑁𝑘2superscript𝑖𝑘2𝑖𝜋^𝜁subscript𝑏1𝑁𝑘2\displaystyle=\frac{(k+1)!}{(k_{2}+1)!(2\pi)^{k+2}}\left((-i)^{k+2}i\pi\hat{\zeta}(\frac{b_{1}}{N},k+2)+i^{k+2}(-i\pi)\hat{\zeta}(-\frac{b_{1}}{N},k+2)\right)
=(k+1)!(i)k+2iπ(k2+1)!(2π)k+2(ζ^(b1N,k+2)+(1)k1ζ^(b1N,k+2)).absent𝑘1superscript𝑖𝑘2𝑖𝜋subscript𝑘21superscript2𝜋𝑘2^𝜁subscript𝑏1𝑁𝑘2superscript1subscript𝑘1^𝜁subscript𝑏1𝑁𝑘2\displaystyle=\frac{(k+1)!(-i)^{k+2}i\pi}{(k_{2}+1)!(2\pi)^{k+2}}\left(\hat{\zeta}(\frac{b_{1}}{N},k+2)+(-1)^{k_{1}}\hat{\zeta}(-\frac{b_{1}}{N},k+2)\right).

En reportant dans D𝐷D, on obtient

D𝐷\displaystyle D =ik1(k1+2)(k2+2)2N2(2π)k1+2k2+2(ζ^(a1N,k2)+ζ^(a1N,k2))\displaystyle=-i^{k_{1}}\frac{(k_{1}+2)(k_{2}+2)}{2N^{2}}(2\pi)^{k_{1}+2k_{2}+2}\left(\hat{\zeta}(\frac{a_{1}}{N},-k_{2})+\hat{\zeta}(-\frac{a_{1}}{N},-k_{2})\right)\cdot
ik2+2(k2+1)!(2π)k2+2(ζ^(a2N,k2+2)ζ^(a2N,k2+2))\displaystyle\qquad\cdot\frac{i^{k_{2}+2}(k_{2}+1)!}{(2\pi)^{k_{2}+2}}\left(\hat{\zeta}(\frac{a_{2}}{N},k_{2}+2)-\hat{\zeta}(-\frac{a_{2}}{N},k_{2}+2)\right)\cdot
(k+1)!(i)k+2iπ(k2+1)!(2π)k+2(ζ^(b1N,k+2)+(1)k1ζ^(b1N,k+2))absent𝑘1superscript𝑖𝑘2𝑖𝜋subscript𝑘21superscript2𝜋𝑘2^𝜁subscript𝑏1𝑁𝑘2superscript1subscript𝑘1^𝜁subscript𝑏1𝑁𝑘2\displaystyle\qquad\cdot\frac{(k+1)!(-i)^{k+2}i\pi}{(k_{2}+1)!(2\pi)^{k+2}}\left(\hat{\zeta}(\frac{b_{1}}{N},k+2)+(-1)^{k_{1}}\hat{\zeta}(-\frac{b_{1}}{N},k+2)\right)
=i(k1+2)(k2+2)(k+1)!8πN2(ζ^(a1N,k2)+ζ^(a1N,k2))\displaystyle=-i\frac{(k_{1}+2)(k_{2}+2)(k+1)!}{8\pi N^{2}}\left(\hat{\zeta}(\frac{a_{1}}{N},-k_{2})+\hat{\zeta}(-\frac{a_{1}}{N},-k_{2})\right)\cdot
(ζ^(a2N,k2+2)ζ^(a2N,k2+2))\displaystyle\qquad\cdot\left(\hat{\zeta}(\frac{a_{2}}{N},k_{2}+2)-\hat{\zeta}(-\frac{a_{2}}{N},k_{2}+2)\right)\cdot
(ζ^(b1N,k+2)+(1)k1ζ^(b1N,k+2))absent^𝜁subscript𝑏1𝑁𝑘2superscript1subscript𝑘1^𝜁subscript𝑏1𝑁𝑘2\displaystyle\qquad\cdot\left(\hat{\zeta}(\frac{b_{1}}{N},k+2)+(-1)^{k_{1}}\hat{\zeta}(-\frac{b_{1}}{N},k+2)\right)
=E.absent𝐸\displaystyle=-E.

Au final, on a donc dans ce cas

Xk{0,}p1Eis𝒟k1(u1)πk2+1(p2Eisholk2(u2))=A.superscriptsubscriptsuperscript𝑋𝑘0superscriptsubscript𝑝1subscriptsuperscriptEissubscript𝑘1𝒟subscript𝑢1subscript𝜋subscript𝑘21superscriptsubscript𝑝2subscriptsuperscriptEissubscript𝑘2holsubscript𝑢2𝐴\int_{X^{k}\{0,\infty\}}^{*}p_{1}^{*}\operatorname{Eis}^{k_{1}}_{\mathcal{D}}(u_{1})\wedge\pi_{k_{2}+1}(p_{2}^{*}\operatorname{Eis}^{k_{2}}_{\mathrm{hol}}(u_{2}))=A.

Dans tous les cas, on a donc

Xk{0,}p1Eis𝒟k1(u1)πk2+1(p2Eisholk2(u2))=Ak1,k2(u1,u2).superscriptsubscriptsuperscript𝑋𝑘0superscriptsubscript𝑝1subscriptsuperscriptEissubscript𝑘1𝒟subscript𝑢1subscript𝜋subscript𝑘21superscriptsubscript𝑝2subscriptsuperscriptEissubscript𝑘2holsubscript𝑢2superscript𝐴subscript𝑘1subscript𝑘2subscript𝑢1subscript𝑢2\int_{X^{k}\{0,\infty\}}^{*}p_{1}^{*}\operatorname{Eis}^{k_{1}}_{\mathcal{D}}(u_{1})\wedge\pi_{k_{2}+1}(p_{2}^{*}\operatorname{Eis}^{k_{2}}_{\mathrm{hol}}(u_{2}))=A^{k_{1},k_{2}}(u_{1},u_{2}).
Démonstration du théorème 1.1.

Rappelons que la forme différentielle Eis𝒟k1,k2(u1,u2)superscriptsubscriptEis𝒟subscript𝑘1subscript𝑘2subscript𝑢1subscript𝑢2\operatorname{Eis}_{\mathcal{D}}^{k_{1},k_{2}}(u_{1},u_{2}) est donnée par

Eis𝒟k1,k2(u1,u2)superscriptsubscriptEis𝒟subscript𝑘1subscript𝑘2subscript𝑢1subscript𝑢2\displaystyle\operatorname{Eis}_{\mathcal{D}}^{k_{1},k_{2}}(u_{1},u_{2}) =p1Eis𝒟k1(u1)πk2+1(p2Eisholk2(u2))absentsuperscriptsubscript𝑝1subscriptsuperscriptEissubscript𝑘1𝒟subscript𝑢1subscript𝜋subscript𝑘21superscriptsubscript𝑝2subscriptsuperscriptEissubscript𝑘2holsubscript𝑢2\displaystyle=p_{1}^{*}\operatorname{Eis}^{k_{1}}_{\mathcal{D}}(u_{1})\wedge\pi_{k_{2}+1}(p_{2}^{*}\operatorname{Eis}^{k_{2}}_{\mathrm{hol}}(u_{2}))
+(1)k1+1πk1+1(p1Eisholk1(u1))p2Eis𝒟k2(u2)superscript1subscript𝑘11subscript𝜋subscript𝑘11superscriptsubscript𝑝1subscriptsuperscriptEissubscript𝑘1holsubscript𝑢1superscriptsubscript𝑝2subscriptsuperscriptEissubscript𝑘2𝒟subscript𝑢2\displaystyle\qquad+(-1)^{k_{1}+1}\pi_{k_{1}+1}(p_{1}^{*}\operatorname{Eis}^{k_{1}}_{\mathrm{hol}}(u_{1}))\wedge p_{2}^{*}\operatorname{Eis}^{k_{2}}_{\mathcal{D}}(u_{2})
=p1Eis𝒟k1(u1)πk2+1(p2Eisholk2(u2))absentsuperscriptsubscript𝑝1subscriptsuperscriptEissubscript𝑘1𝒟subscript𝑢1subscript𝜋subscript𝑘21superscriptsubscript𝑝2subscriptsuperscriptEissubscript𝑘2holsubscript𝑢2\displaystyle=p_{1}^{*}\operatorname{Eis}^{k_{1}}_{\mathcal{D}}(u_{1})\wedge\pi_{k_{2}+1}(p_{2}^{*}\operatorname{Eis}^{k_{2}}_{\mathrm{hol}}(u_{2}))
+(1)(k1+1)(k2+1)p2Eis𝒟k2(u2)πk1+1(p1Eisholk1(u1)).superscript1subscript𝑘11subscript𝑘21superscriptsubscript𝑝2subscriptsuperscriptEissubscript𝑘2𝒟subscript𝑢2subscript𝜋subscript𝑘11superscriptsubscript𝑝1subscriptsuperscriptEissubscript𝑘1holsubscript𝑢1\displaystyle\qquad+(-1)^{(k_{1}+1)(k_{2}+1)}p_{2}^{*}\operatorname{Eis}^{k_{2}}_{\mathcal{D}}(u_{2})\wedge\pi_{k_{1}+1}(p_{1}^{*}\operatorname{Eis}^{k_{1}}_{\mathrm{hol}}(u_{1})).

Notons θ:EkEk:𝜃superscript𝐸𝑘superscript𝐸𝑘\theta:E^{k}\to E^{k} l’isomorphisme défini par

θ:Ek=Ek2×Y(N)Ek1Ek1×Y(N)Ek2=Ek.:𝜃superscript𝐸𝑘subscript𝑌𝑁superscript𝐸subscript𝑘2superscript𝐸subscript𝑘1subscript𝑌𝑁superscript𝐸subscript𝑘1superscript𝐸subscript𝑘2superscript𝐸𝑘\theta:E^{k}=E^{k_{2}}\times_{Y(N)}E^{k_{1}}\xrightarrow{\cong}E^{k_{1}}\times_{Y(N)}E^{k_{2}}=E^{k}.

Cet isomorphisme laisse stable le cycle de Shokurov Xk{0,}superscript𝑋𝑘0X^{k}\{0,\infty\} en multipliant l’orientation par (1)k1k2superscript1subscript𝑘1subscript𝑘2(-1)^{k_{1}k_{2}}. Il vient donc

Xk{0,}p2Eis𝒟k2(u2)πk1+1(p1Eisholk1(u1))superscriptsubscriptsuperscript𝑋𝑘0superscriptsubscript𝑝2subscriptsuperscriptEissubscript𝑘2𝒟subscript𝑢2subscript𝜋subscript𝑘11superscriptsubscript𝑝1subscriptsuperscriptEissubscript𝑘1holsubscript𝑢1\displaystyle\int_{X^{k}\{0,\infty\}}^{*}p_{2}^{*}\operatorname{Eis}^{k_{2}}_{\mathcal{D}}(u_{2})\wedge\pi_{k_{1}+1}(p_{1}^{*}\operatorname{Eis}^{k_{1}}_{\mathrm{hol}}(u_{1}))
=(1)k1k2Xk{0,}θ(p2Eis𝒟k2(u2)πk1+1(p1Eisholk1(u1)))absentsuperscript1subscript𝑘1subscript𝑘2superscriptsubscriptsuperscript𝑋𝑘0superscript𝜃superscriptsubscript𝑝2subscriptsuperscriptEissubscript𝑘2𝒟subscript𝑢2subscript𝜋subscript𝑘11superscriptsubscript𝑝1subscriptsuperscriptEissubscript𝑘1holsubscript𝑢1\displaystyle=(-1)^{k_{1}k_{2}}\int_{X^{k}\{0,\infty\}}^{*}\theta^{*}\left(p_{2}^{*}\operatorname{Eis}^{k_{2}}_{\mathcal{D}}(u_{2})\wedge\pi_{k_{1}+1}(p_{1}^{*}\operatorname{Eis}^{k_{1}}_{\mathrm{hol}}(u_{1}))\right)
=(1)k1k2Ak2,k1(u2,u1).absentsuperscript1subscript𝑘1subscript𝑘2superscript𝐴subscript𝑘2subscript𝑘1subscript𝑢2subscript𝑢1\displaystyle=(-1)^{k_{1}k_{2}}A^{k_{2},k_{1}}(u_{2},u_{1}).

On obtient ainsi

Xk{0,}Eis𝒟k1,k2(u1,u2)superscriptsubscriptsuperscript𝑋𝑘0subscriptsuperscriptEissubscript𝑘1subscript𝑘2𝒟subscript𝑢1subscript𝑢2\displaystyle\int_{X^{k}\{0,\infty\}}^{*}\operatorname{Eis}^{k_{1},k_{2}}_{\mathcal{D}}(u_{1},u_{2})
=Ak1,k2(u1,u2)+(1)k1+k2+1Ak2,k1(u2,u1)absentsuperscript𝐴subscript𝑘1subscript𝑘2subscript𝑢1subscript𝑢2superscript1subscript𝑘1subscript𝑘21superscript𝐴subscript𝑘2subscript𝑘1subscript𝑢2subscript𝑢1\displaystyle=A^{k_{1},k_{2}}(u_{1},u_{2})+(-1)^{k_{1}+k_{2}+1}A^{k_{2},k_{1}}(u_{2},u_{1})
=(k1+2)(k2+2)4Nk+2(2π)k+1(ik1k2+1Λ((Gb2,a1(k2+1)+Gb2,a1(k2+1))(Gb1,a2(k1+1)Gb1,a2(k1+1)),0)\displaystyle=\frac{(k_{1}+2)(k_{2}+2)}{4N^{k+2}}(2\pi)^{k+1}\left(i^{k_{1}-k_{2}+1}\Lambda^{*}((G^{(k_{2}+1)}_{b_{2},a_{1}}+G^{(k_{2}+1)}_{b_{2},-a_{1}})(G^{(k_{1}+1)}_{b_{1},-a_{2}}-G^{(k_{1}+1)}_{b_{1},a_{2}}),0)\right.
+(1)k1+k2+1ik2k1+1Λ((Gb1,a2(k1+1)+Gb1,a2(k1+1))(Gb2,a1(k2+1)Gb2,a1(k2+1)),0))\displaystyle\qquad\left.+(-1)^{k_{1}+k_{2}+1}i^{k_{2}-k_{1}+1}\Lambda^{*}((G^{(k_{1}+1)}_{b_{1},a_{2}}+G^{(k_{1}+1)}_{b_{1},-a_{2}})(G^{(k_{2}+1)}_{b_{2},-a_{1}}-G^{(k_{2}+1)}_{b_{2},a_{1}}),0)\right)
=(k1+2)(k2+2)4Nk+2(2π)k+1ik1k2+1\displaystyle=\frac{(k_{1}+2)(k_{2}+2)}{4N^{k+2}}(2\pi)^{k+1}i^{k_{1}-k_{2}+1}\cdot
Λ((Gb2,a1(k2+1)+Gb2,a1(k2+1))(Gb1,a2(k1+1)Gb1,a2(k1+1))(Gb1,a2(k1+1)+Gb1,a2(k1+1))(Gb2,a1(k2+1)Gb2,a1(k2+1)),0)superscriptΛsubscriptsuperscript𝐺subscript𝑘21subscript𝑏2subscript𝑎1subscriptsuperscript𝐺subscript𝑘21subscript𝑏2subscript𝑎1subscriptsuperscript𝐺subscript𝑘11subscript𝑏1subscript𝑎2subscriptsuperscript𝐺subscript𝑘11subscript𝑏1subscript𝑎2subscriptsuperscript𝐺subscript𝑘11subscript𝑏1subscript𝑎2subscriptsuperscript𝐺subscript𝑘11subscript𝑏1subscript𝑎2subscriptsuperscript𝐺subscript𝑘21subscript𝑏2subscript𝑎1subscriptsuperscript𝐺subscript𝑘21subscript𝑏2subscript𝑎1.0\displaystyle\qquad\Lambda^{*}((G^{(k_{2}+1)}_{b_{2},a_{1}}+G^{(k_{2}+1)}_{b_{2},-a_{1}})(G^{(k_{1}+1)}_{b_{1},-a_{2}}-G^{(k_{1}+1)}_{b_{1},a_{2}})-(G^{(k_{1}+1)}_{b_{1},a_{2}}+G^{(k_{1}+1)}_{b_{1},-a_{2}})(G^{(k_{2}+1)}_{b_{2},-a_{1}}-G^{(k_{2}+1)}_{b_{2},a_{1}}),0)
=(k1+2)(k2+2)2Nk+2(2π)k+1ik1k2+1Λ(Gb2,a1(k2+1)Gb1,a2(k1+1)Gb2,a1(k2+1)Gb1,a2(k1+1),0).absentsubscript𝑘12subscript𝑘222superscript𝑁𝑘2superscript2𝜋𝑘1superscript𝑖subscript𝑘1subscript𝑘21superscriptΛsubscriptsuperscript𝐺subscript𝑘21subscript𝑏2subscript𝑎1subscriptsuperscript𝐺subscript𝑘11subscript𝑏1subscript𝑎2subscriptsuperscript𝐺subscript𝑘21subscript𝑏2subscript𝑎1subscriptsuperscript𝐺subscript𝑘11subscript𝑏1subscript𝑎2.0\displaystyle=\frac{(k_{1}+2)(k_{2}+2)}{2N^{k+2}}(2\pi)^{k+1}i^{k_{1}-k_{2}+1}\Lambda^{*}(G^{(k_{2}+1)}_{b_{2},a_{1}}G^{(k_{1}+1)}_{b_{1},-a_{2}}-G^{(k_{2}+1)}_{b_{2},-a_{1}}G^{(k_{1}+1)}_{b_{1},a_{2}},0).

Références

  • [1] A. A. Beilinson – «  Higher regulators of modular curves  », in Applications of algebraic K𝐾K-theory to algebraic geometry and number theory, Part I, II (Boulder, Colo., 1983), Contemp. Math., vol. 55, Amer. Math. Soc., Providence, RI, 1986, p. 1–34.
  • [2] F. Brunault – «  Regulators of Siegel units and applications  », J. Number Theory 163 (2016), p. 542–569.
  • [3] P. Colmez – «  La conjecture de Birch et Swinnerton-Dyer p𝑝p-adique  », Astérisque (2004), no. 294, p. ix, 251–319.
  • [4] C. Deninger – «  Extensions of motives associated to symmetric powers of elliptic curves and to Hecke characters of imaginary quadratic fields  », in Arithmetic geometry (Cortona, 1994), Sympos. Math., XXXVII, Cambridge Univ. Press, Cambridge, 1997, p. 99–137.
  • [5] C. Deninger & A. J. Scholl – «  The Beĭlinson conjectures  », in L𝐿L-functions and arithmetic (Durham, 1989), London Math. Soc. Lecture Note Ser., vol. 153, Cambridge Univ. Press, Cambridge, 1991, p. 173–209.
  • [6] N. Diamantis, M. Neururer & F. Strömberg – «  A correspondence of modular forms and applications to values of L𝐿L-series  », Research in Number Theory 1 (2015), p. 1–12.
  • [7] M. T. Gealy – «  On the Tamagawa Number Conjecture for Motives Attached to Modular Forms  », Phd thesis, California Institute of Technology, December 2005, http://resolver.caltech.edu/CaltechETD:etd-12162005-124435.
  • [8] A. Huber & G. Kings – «  Dirichlet motives via modular curves  », Ann. Sci. École Norm. Sup. (4) 32 (1999), no. 3, p. 313–345.
  • [9] K. Kato – «  p𝑝p-adic Hodge theory and values of zeta functions of modular forms  », Astérisque 295 (2004), p. ix, 117–290, Cohomologies p𝑝p-adiques et applications arithmétiques (III).
  • [10] M. Knopp & S. Robins – «  Easy proofs of Riemann’s functional equation for ζ(s)𝜁𝑠\zeta(s) and of Lipschitz summation  », Proc. Amer. Math. Soc. 129 (2001), no. 7, p. 1915–1922.
  • [11] T. MiyakeModular forms, english éd., Springer Monographs in Mathematics, Springer-Verlag, Berlin, 2006, Translated from the 1976 Japanese original by Yoshitaka Maeda.
  • [12] M. Rogers & W. Zudilin – «  From L𝐿L-series of elliptic curves to Mahler measures  », Compos. Math. 148 (2012), no. 2, p. 385–414.
  • [13] N. Schappacher & A. J. Scholl – «  The boundary of the Eisenstein symbol  », Math. Ann. 290 (1991), no. 2, p. 303–321.
  • [14] B. SchoenebergElliptic modular functions: an introduction, Springer-Verlag, New York-Heidelberg, 1974, Translated from the German by J. R. Smart and E. A. Schwandt, Die Grundlehren der mathematischen Wissenschaften, Band 203.
  • [15] V. V. Šokurov – «  Shimura integrals of cusp forms  », Izv. Akad. Nauk SSSR Ser. Mat. 44 (1980), no. 3, p. 670–718, 720.
  • [16] A. WeilElliptic functions according to Eisenstein and Kronecker, Classics in Mathematics, Springer-Verlag, Berlin, 1999, Reprint of the 1976 original.
  • [17] W. Zudilin – «  Regulator of modular units and Mahler measures  », Math. Proc. Cambridge Philos. Soc. 156 (2014), no. 2, p. 313–326.