Statistical theory of thermodynamic and dynamic properties of the RbHSO4 ferroelectrics

I.R. Zachek??{}^{\textsf{\footnotesize{\mbox{?}}}}, R.R. Levitskii??{}^{\textsf{\footnotesize{\mbox{?}}}}, Ya.Shchur??{}^{\textsf{\footnotesize{\mbox{?}}}}, O.B.Bilenka??{}^{\textsf{\footnotesize{\mbox{?}}}}
(Received June 10, 2015, in final form August 5, 2015)
Abstract

Within the modified four-sublattice model of RbHSO4 with taking into account the piezoelectric coupling to the strains εisubscript𝜀𝑖\varepsilon_{i}, ε4subscript𝜀4\varepsilon_{4}, ε5subscript𝜀5\varepsilon_{5}, and ε6subscript𝜀6\varepsilon_{6}, the polarization components, static and dynamic dielectric permittivity of clamped and free crystal are calculated in the mean field approximation. At the proper choice of the values of the theory parameters, a satisfactory quantitative description of the available experimental data is obtained.

Key words: ferroelectric, dielectric permittivity, piezomodule

PACS: 77.22.Ch, 77.22.Gm, 77.65.-j, 77.80.Bh, 77.84.-s

Abstract

Використовуючи модифiковану чотирипiдграткову модель RbHSO4 шляхом врахування п’єзоелектричного зв’язку з деформацiями εisubscript𝜀𝑖\varepsilon_{i}, ε4subscript𝜀4\varepsilon_{4}, ε5subscript𝜀5\varepsilon_{5} i ε6subscript𝜀6\varepsilon_{6}, в наближеннi молекулярного поля розраховано компоненти вектора поляризацiї та тензора статичної дiелектричної проникностi механiчно затиснутого i вiльного кристалiв, їх п’єзоелектричнi характеристики i пружнi сталi. Розраховано також динамiчнi проникностi механiчно затиснутого кристалу RbHSO4. При знайденому наборi параметрiв теорiї отримано для цих характеристик задовiльний кiлькiсний опис наявних експериментальних даних.

Ключовi слова: сегнетоелектрики, дiелектрична проникнiсть, п’єзомодулi

PACS: 77.22.Ch, 77.22.Gm, 77.65.-j, 77.80.Bh, 77.84.-s

1 Introduction

Chemical compounds such as sodium-potassium tartrate NaKC4H4O6\cdot4H2O (Rs), sodium-ammonium tartrate NaNH4C4H4O6\cdot4H2O (ARs), rubidium hydrosulphate RbHSO4 (RHS), and ammonium hydrosulphate NH4HSO4 (AHS) belong to the order-disorder type ferroelectrics. According to neutron and X-ray structure studies of RHS [1, 2, 3, 4], Rb87 [5] and D2 [6, 7] NMR measurements, infrared [8] and Raman scattering experiments [9], the phase transition in RHS is of the second order. Protons are already ordered in the paraelectric phase. Only one second-order phase transition point (Tc=265subscript𝑇c265T_{\textrm{c}}=265 K) is present. In the high-temperature phase, the structure of RHS is monoclinic and is described by the space group P21/c–C2h5subscriptsuperscriptabsent52h{}^{5}_{\textrm{2h}}. Below the transition point, the monoclinic symmetry remains, but the space group changes to Pc–Cs2subscriptsuperscriptabsent2s{}^{2}_{\textrm{s}}. The unit cell consists of eight molecules Z=8𝑍8Z=8 in both phases.

The phase transition in RHS is associated with the motion of sulphate complexes (SO4)11, (SO4)12, (SO4)13, (SO4)14 between two equilibrium positions. (SO4)25, (SO4)26, (SO4)27, (SO4)28-complexes are completely ordered in the entire temperature range and do not play any direct role in the ferroelectric phase transition. These complexes form a network of elementary dipoles directed along the z𝑧z-axis (figure 1).

Refer to caption
Figure 1: Orientations of the 𝐝qfsubscript𝐝𝑞𝑓{\bf d}_{qf} vectors within the primitive cell of Rssubscript𝑅𝑠R_{s} in the high-symmetry phase (the paraelectric phase).

The dipole moments created in the paraelectric phase by the (14) and (12) (SO4) complexes have the same direction which is opposite to the direction of the dipole moments created by the (11) and (13) complexes. Analogously, the dipole moments of the (25) and (26) type complexes are opposite to those of the (27) and (28) complexes.

Two equilibrium positions (potential wells) of the (1f1𝑓1f)-complexes (f=1,2,3,4𝑓1234f=1,2,3,4) are not equivalent. Above the transition temperature Tcsubscript𝑇cT_{\textrm{c}}, the (1f)1𝑓(1f)-complexes are located in the energetically favorable equilibrium positions (deeper potential wells). Mathematically, non-equivalence of equilibrium positions is described by an additional longitudinal field ΔΔ\Delta acting on the dipoles of the sulphate-complexes. This field is oppositely directed for the (11), (14) and (12) complexes.

The phenomenological [10] and statistic [11, 12, 13, 14, 15] models of the phase transition in RHS-crystals, analogously to the Mitsui model for Rs, well describe the dielectric properties [16, 20, 17, 18, 19] and the Debye-type dynamic dielectric permittivity [15, 12, 13, 14] in the mean field approximation. However, it is impossible to calculate the experimentally measurable dielectric permittivity of a mechanically free crystal, the piezoelectric coefficients, elastic constants and transverse dielectric permittivities using these models [15, 12, 13, 14]. That is why the piezoelectric coupling to the strains should be taken into account [21].

In this work we propose a modification of the four-sublattice model of the RbHSO4 crystals, which takes into account the piezoelectric coupling to the strains εisubscript𝜀𝑖\varepsilon_{i}, εjsubscript𝜀𝑗\varepsilon_{j} in the ferroelectric phase. The dielectric, piezoelectric, elastic, thermal and dynamic characteristics of RHS are calculated within the mean field approximation. The corresponding experimental data for this crystal are described.

2 Four-sublattice model: Hamiltonian

The system Hamiltonian is a modification of the Hamiltonian proposed in [22] that takes into account the piezoelectric coupling, and a generalization of the Hamiltonian in [13] to the ’three-dimensional’ model. In the quasi-spin representation, it reads as follows:

H^^𝐻\displaystyle\hat{H} =\displaystyle= NUseed12qqf=14Jff(qq)σqf2σqf212qqffKff(qq)σqf2σqf2𝑁subscript𝑈seed12subscript𝑞superscript𝑞superscriptsubscript𝑓14subscript𝐽𝑓𝑓𝑞superscript𝑞subscript𝜎𝑞𝑓2subscript𝜎superscript𝑞𝑓212subscript𝑞superscript𝑞subscript𝑓superscript𝑓subscript𝐾𝑓superscript𝑓𝑞superscript𝑞subscript𝜎𝑞𝑓2subscript𝜎superscript𝑞superscript𝑓2\displaystyle NU_{\textrm{seed}}-\frac{1}{2}\sum\limits_{qq^{\prime}}\sum\limits_{f=1}^{4}J_{ff}(qq^{\prime})\frac{\sigma_{qf}}{2}\frac{\sigma_{q^{\prime}f}}{2}-\frac{1}{2}\sum\limits_{qq^{\prime}}\sum\limits_{f\neq f^{\prime}}K_{ff^{\prime}}(qq^{\prime})\frac{\sigma_{qf}}{2}\frac{\sigma_{q^{\prime}f^{\prime}}}{2} (2.1)
Δq(σq12σq22+σq32+σq42)μ1E1q(σq12σq22+σq32σq42)Δsubscript𝑞subscript𝜎𝑞12subscript𝜎𝑞22subscript𝜎𝑞32subscript𝜎𝑞42subscript𝜇1subscript𝐸1subscript𝑞subscript𝜎𝑞12subscript𝜎𝑞22subscript𝜎𝑞32subscript𝜎𝑞42\displaystyle-\Delta\sum\limits_{q}\left(-\frac{\sigma_{q1}}{2}-\frac{\sigma_{q2}}{2}+\frac{\sigma_{q3}}{2}+\frac{\sigma_{q4}}{2}\right)-\mu_{1}E_{1}\sum\limits_{q}\left(\frac{\sigma_{q1}}{2}-\frac{\sigma_{q2}}{2}+\frac{\sigma_{q3}}{2}-\frac{\sigma_{q4}}{2}\right)
μ2E2q(σq12+σq22+σq32σq42)μ3E3q(σq12+σq22+σq32+σq42),subscript𝜇2subscript𝐸2subscript𝑞subscript𝜎𝑞12subscript𝜎𝑞22subscript𝜎𝑞32subscript𝜎𝑞42subscript𝜇3subscript𝐸3subscript𝑞subscript𝜎𝑞12subscript𝜎𝑞22subscript𝜎𝑞32subscript𝜎𝑞42\displaystyle-\mu_{2}E_{2}\sum\limits_{q}\left(-\frac{\sigma_{q1}}{2}+\frac{\sigma_{q2}}{2}+\frac{\sigma_{q3}}{2}-\frac{\sigma_{q4}}{2}\right)-\mu_{3}E_{3}\sum\limits_{q}\left(\frac{\sigma_{q1}}{2}+\frac{\sigma_{q2}}{2}+\frac{\sigma_{q3}}{2}+\frac{\sigma_{q4}}{2}\right),

where N𝑁N is the number of unit cells. In (2.1) Jff(qq)subscript𝐽𝑓superscript𝑓𝑞superscript𝑞J_{ff^{\prime}}(qq^{\prime}) and Kff(qq)subscript𝐾𝑓superscript𝑓𝑞superscript𝑞K_{ff^{\prime}}(qq^{\prime}) are the interaction potentials between the pseudospins from the same and from different chains, respectively; the parameter ΔΔ\Delta describes the asymmetry of the potential, in which the pseudospins move; μisubscript𝜇𝑖\mu_{i} is the effective dipole moment per one pseudospin; σqfsubscript𝜎𝑞𝑓\sigma_{qf} is the z𝑧z-component of the pseudospin operator situated at f𝑓f-th bond (f=1,2,3,4𝑓1234f=1,2,3,4) in q𝑞q-th unit cell.

U1seedsubscript𝑈1seedU_{1\textrm{seed}} is the seed energy that includes the elastic, piezoelectric and dielectric contributions expressed in terms of the electric fields Eisubscript𝐸𝑖E_{i} (i=1,2,3)𝑖123(i=1,2,3) and strains εisubscript𝜀𝑖\varepsilon_{i} and εjsubscript𝜀𝑗\varepsilon_{j} (j=i+3)𝑗𝑖3(j=i+3). cjjE0(T)superscriptsubscript𝑐𝑗𝑗𝐸0𝑇c_{jj}^{E0}(T), eij0superscriptsubscript𝑒𝑖𝑗0e_{ij}^{0}, χiiε0superscriptsubscript𝜒𝑖𝑖𝜀0\chi_{ii}^{\varepsilon 0} are the so-called seed elastic and piezoelectric constants and dielectric permittivities:

Useedsubscript𝑈seed\displaystyle U_{\textrm{seed}} =\displaystyle= v[12i,i=13ciiE0(T)εiεi+12j=46cjjE0(T)εj2i=13e3i0εiE3e350ε5E3\displaystyle v\bigg{[}\frac{1}{2}\sum\limits_{i,i^{\prime}=1}^{3}c_{ii^{\prime}}^{E0}(T)\varepsilon_{i}\varepsilon_{i^{\prime}}+\frac{1}{2}\sum\limits_{j=4}^{6}c_{jj}^{E0}(T)\varepsilon_{j}^{2}-\sum\limits_{i=1}^{3}e_{3i}^{0}\varepsilon_{i}E_{3}-e_{35}^{0}\varepsilon_{5}E_{3} (2.2)
12χ11ε0E1212χ22ε0E2212χ33ε0E32],\displaystyle\hskip 11.38109pt-\frac{1}{2}\chi_{11}^{\varepsilon 0}E_{1}^{2}-\frac{1}{2}\chi_{22}^{\varepsilon 0}E_{2}^{2}-\frac{1}{2}\chi_{33}^{\varepsilon 0}E_{3}^{2}\bigg{]},

v𝑣v is the unit cell volume.

Having analyzed the results of [23], we assume the seed elastic constants cjjE0(T)superscriptsubscript𝑐𝑗𝑗𝐸0𝑇c_{jj}^{E0}(T) to be linearly decreasing with temperature [24]

ciiE0(T)=ciiE0kii(TTc),cjjE0(T)=cjjE0kjj(TTc),formulae-sequencesuperscriptsubscript𝑐𝑖superscript𝑖𝐸0𝑇superscriptsubscript𝑐𝑖superscript𝑖𝐸0subscript𝑘𝑖superscript𝑖𝑇subscript𝑇csuperscriptsubscript𝑐𝑗𝑗𝐸0𝑇superscriptsubscript𝑐𝑗𝑗𝐸0subscript𝑘𝑗𝑗𝑇subscript𝑇c\displaystyle c_{ii^{\prime}}^{E0}(T)=c_{ii^{\prime}}^{E0}-k_{ii^{\prime}}(T-T_{\textrm{c}}),\qquad c_{jj}^{E0}(T)=c_{jj}^{E0}-k_{jj}(T-T_{\textrm{c}}), (2.3)

where the coefficients kjjsubscript𝑘𝑗𝑗k_{jj} phenomenologically take into account the high-temperature lattice anharmonism.

We make an identity transformation

σqf=ηf+(σqfηf),(f=1,2,3,4),subscript𝜎𝑞𝑓subscript𝜂𝑓subscript𝜎𝑞𝑓subscript𝜂𝑓𝑓1234\sigma_{qf}=\eta_{f}+(\sigma_{qf}-\eta_{f}),\qquad(f=1,2,3,4), (2.4)

and neglect the quadric fluctuations. The Fourier transforms of the interaction constants at 𝐪=0𝐪0{\bf q}=0, J=Jff=qJff(qq)𝐽subscript𝐽𝑓𝑓subscriptsuperscript𝑞subscript𝐽𝑓𝑓𝑞superscript𝑞J=J_{ff}=\sum\limits_{q^{\prime}}J_{ff}(qq^{\prime}), Kff=qKff(qq)subscript𝐾𝑓superscript𝑓subscriptsuperscript𝑞subscript𝐾𝑓superscript𝑓𝑞superscript𝑞K_{ff^{\prime}}=\sum\limits_{q^{\prime}}K_{ff^{\prime}}(qq^{\prime}) and ΔΔ\Delta are expanded in series over the strains εisubscript𝜀𝑖\varepsilon_{i}, εjsubscript𝜀𝑗\varepsilon_{j} up to the linear terms:

J=J0+Jεiεi=J0+i=13ψ1iεi+j=46ψ1jεj,𝐽superscript𝐽0𝐽subscript𝜀𝑖subscript𝜀𝑖superscript𝐽0superscriptsubscript𝑖13subscript𝜓1𝑖subscript𝜀𝑖superscriptsubscript𝑗46subscript𝜓1𝑗subscript𝜀𝑗\displaystyle J=J^{0}+\frac{\partial J}{\partial\varepsilon_{i}}\varepsilon_{i}=J^{0}+\sum\limits_{i=1}^{3}\psi_{1i}\varepsilon_{i}+\sum\limits_{j=4}^{6}\psi_{1j}\varepsilon_{j}, K12subscript𝐾12\displaystyle K_{12} =K120+i=13ψ2iεi+j=46ψ2jεj,absentsuperscriptsubscript𝐾120superscriptsubscript𝑖13subscript𝜓2𝑖subscript𝜀𝑖superscriptsubscript𝑗46subscript𝜓2𝑗subscript𝜀𝑗\displaystyle=K_{12}^{0}+\sum\limits_{i=1}^{3}\psi_{2i}\varepsilon_{i}+\sum\limits_{j=4}^{6}\psi_{2j}\varepsilon_{j},
K13=K130+i=13ψ3iεi+j=46ψ3jεj,subscript𝐾13superscriptsubscript𝐾130superscriptsubscript𝑖13subscript𝜓3𝑖subscript𝜀𝑖superscriptsubscript𝑗46subscript𝜓3𝑗subscript𝜀𝑗\displaystyle K_{13}=K_{13}^{0}+\sum\limits_{i=1}^{3}\psi_{3i}\varepsilon_{i}+\sum\limits_{j=4}^{6}\psi_{3j}\varepsilon_{j}, K14subscript𝐾14\displaystyle K_{14} =K140+i=13ψ4iεi+j=46ψ4jεj,absentsuperscriptsubscript𝐾140superscriptsubscript𝑖13subscript𝜓4𝑖subscript𝜀𝑖superscriptsubscript𝑗46subscript𝜓4𝑗subscript𝜀𝑗\displaystyle=K_{14}^{0}+\sum\limits_{i=1}^{3}\psi_{4i}\varepsilon_{i}+\sum\limits_{j=4}^{6}\psi_{4j}\varepsilon_{j},
Δ=Δ0+i=13ψ5iεi+j=46ψ5jεj.ΔsuperscriptΔ0superscriptsubscript𝑖13subscript𝜓5𝑖subscript𝜀𝑖superscriptsubscript𝑗46subscript𝜓5𝑗subscript𝜀𝑗\displaystyle\Delta=\Delta^{0}+\sum\limits_{i=1}^{3}\psi_{5i}\varepsilon_{i}+\sum\limits_{j=4}^{6}\psi_{5j}\varepsilon_{j}. (2.5)

As a result, Hamiltonian (2.1) within the mean field approximation takes the form:

H(0)superscript𝐻0\displaystyle H^{(0)} =\displaystyle= vUseed+18J0(η12+η22+η32+η42)𝑣subscript𝑈seed18superscript𝐽0superscriptsubscript𝜂12superscriptsubscript𝜂22superscriptsubscript𝜂32superscriptsubscript𝜂42\displaystyle vU_{\textrm{seed}}+\frac{1}{8}J^{0}\left(\eta_{1}^{2}+\eta_{2}^{2}+\eta_{3}^{2}+\eta_{4}^{2}\right) (2.6)
+14K120(η1η2+η3η4)+14K130(η1η3+η2η4)+14K140(η1η4+η2η3)14superscriptsubscript𝐾120subscript𝜂1subscript𝜂2subscript𝜂3subscript𝜂414superscriptsubscript𝐾130subscript𝜂1subscript𝜂3subscript𝜂2subscript𝜂414superscriptsubscript𝐾140subscript𝜂1subscript𝜂4subscript𝜂2subscript𝜂3\displaystyle+\frac{1}{4}K_{12}^{0}\left(\eta_{1}\eta_{2}+\eta_{3}\eta_{4}\right)+\frac{1}{4}K_{13}^{0}\left(\eta_{1}\eta_{3}+\eta_{2}\eta_{4}\right)+\frac{1}{4}K_{14}^{0}\left(\eta_{1}\eta_{4}+\eta_{2}\eta_{3}\right)
+18(i=13ψ1iεi+j=46ψ1jεj)(η12+η22+η32+η42)+14(i=13ψ2iεi+j=46ψ2jεj)(η1η2+η3η4)18superscriptsubscript𝑖13subscript𝜓1𝑖subscript𝜀𝑖superscriptsubscript𝑗46subscript𝜓1𝑗subscript𝜀𝑗superscriptsubscript𝜂12superscriptsubscript𝜂22superscriptsubscript𝜂32superscriptsubscript𝜂4214superscriptsubscript𝑖13subscript𝜓2𝑖subscript𝜀𝑖superscriptsubscript𝑗46subscript𝜓2𝑗subscript𝜀𝑗subscript𝜂1subscript𝜂2subscript𝜂3subscript𝜂4\displaystyle+\frac{1}{8}\bigg{(}\sum\limits_{i=1}^{3}\psi_{1i}\varepsilon_{i}+\sum\limits_{j=4}^{6}\psi_{1j}\varepsilon_{j}\bigg{)}\left(\eta_{1}^{2}+\eta_{2}^{2}+\eta_{3}^{2}+\eta_{4}^{2}\right)+\frac{1}{4}\bigg{(}\sum\limits_{i=1}^{3}\psi_{2i}\varepsilon_{i}+\sum\limits_{j=4}^{6}\psi_{2j}\varepsilon_{j}\bigg{)}\left(\eta_{1}\eta_{2}+\eta_{3}\eta_{4}\right)
+14(i=13ψ3iεi+j=46ψ3jεj)(η1η3+η2η4)+14(i=13ψ4iεi+j=46ψ4jεj)(η1η4+η2η3),14superscriptsubscript𝑖13subscript𝜓3𝑖subscript𝜀𝑖superscriptsubscript𝑗46subscript𝜓3𝑗subscript𝜀𝑗subscript𝜂1subscript𝜂3subscript𝜂2subscript𝜂414superscriptsubscript𝑖13subscript𝜓4𝑖subscript𝜀𝑖superscriptsubscript𝑗46subscript𝜓4𝑗subscript𝜀𝑗subscript𝜂1subscript𝜂4subscript𝜂2subscript𝜂3\displaystyle+\frac{1}{4}\bigg{(}\sum\limits_{i=1}^{3}\psi_{3i}\varepsilon_{i}+\sum\limits_{j=4}^{6}\psi_{3j}\varepsilon_{j}\bigg{)}\left(\eta_{1}\eta_{3}+\eta_{2}\eta_{4}\right)+\frac{1}{4}\bigg{(}\sum\limits_{i=1}^{3}\psi_{4i}\varepsilon_{i}+\sum\limits_{j=4}^{6}\psi_{4j}\varepsilon_{j}\bigg{)}\left(\eta_{1}\eta_{4}+\eta_{2}\eta_{3}\right),
H^ssubscript^𝐻𝑠\displaystyle\hat{H}_{s} =\displaystyle= q(1σq12+2σq22+3σq32+4σq42).subscript𝑞subscript1subscript𝜎𝑞12subscript2subscript𝜎𝑞22subscript3subscript𝜎𝑞32subscript4subscript𝜎𝑞42\displaystyle-\sum\limits_{q}\left({\cal H}_{1}\frac{\sigma_{q1}}{2}+{\cal H}_{2}\frac{\sigma_{q2}}{2}+{\cal H}_{3}\frac{\sigma_{q3}}{2}+{\cal H}_{4}\frac{\sigma_{q4}}{2}\right). (2.7)

Thus, we find the mean pseudospin values

ηf=tanhβ2f.subscript𝜂𝑓𝛽2subscript𝑓\eta_{f}={\tanh}\frac{\beta}{2}{\cal H}_{f}. (2.8)

Let us use new variables:

ξ1subscript𝜉1\displaystyle\xi_{1} =14(η1η2+η3+η4)=14(tanhβ21tanhβ22+tanhβ23+tanhβ24),absent14subscript𝜂1subscript𝜂2subscript𝜂3subscript𝜂414𝛽2subscript1𝛽2subscript2𝛽2subscript3𝛽2subscript4\displaystyle=\frac{1}{4}(-\eta_{1}-\eta_{2}+\eta_{3}+\eta_{4})=\frac{1}{4}\left({-\tanh}\frac{\beta}{2}{\cal H}_{1}-{\tanh}\frac{\beta}{2}{\cal H}_{2}+{\tanh}\frac{\beta}{2}{\cal H}_{3}+{\tanh}\frac{\beta}{2}{\cal H}_{4}\right),
ξ2subscript𝜉2\displaystyle\xi_{2} =14(η1+η2+η3η4)=14(tanhβ21+tanhβ22+tanhβ23tanhβ24),absent14subscript𝜂1subscript𝜂2subscript𝜂3subscript𝜂414𝛽2subscript1𝛽2subscript2𝛽2subscript3𝛽2subscript4\displaystyle=\frac{1}{4}(-\eta_{1}+\eta_{2}+\eta_{3}-\eta_{4})=\frac{1}{4}\left({-\tanh}\frac{\beta}{2}{\cal H}_{1}+{\tanh}\frac{\beta}{2}{\cal H}_{2}+{\tanh}\frac{\beta}{2}{\cal H}_{3}-{\tanh}\frac{\beta}{2}{\cal H}_{4}\right),
ξ3subscript𝜉3\displaystyle\xi_{3} =14(η1+η2+η3+η4)=14(tanhβ21+tanhβ22+tanhβ23+tanhβ24),absent14subscript𝜂1subscript𝜂2subscript𝜂3subscript𝜂414𝛽2subscript1𝛽2subscript2𝛽2subscript3𝛽2subscript4\displaystyle=\frac{1}{4}(\eta_{1}+\eta_{2}+\eta_{3}+\eta_{4})=\frac{1}{4}\left({\tanh}\frac{\beta}{2}{\cal H}_{1}+{\tanh}\frac{\beta}{2}{\cal H}_{2}+{\tanh}\frac{\beta}{2}{\cal H}_{3}+{\tanh}\frac{\beta}{2}{\cal H}_{4}\right),
ζ𝜁\displaystyle\zeta =14(η1η2+η3η4)=14(tanhβ21tanhβ22+tanhβ23tanhβ24),absent14subscript𝜂1subscript𝜂2subscript𝜂3subscript𝜂414𝛽2subscript1𝛽2subscript2𝛽2subscript3𝛽2subscript4\displaystyle=\frac{1}{4}(\eta_{1}-\eta_{2}+\eta_{3}-\eta_{4})=\frac{1}{4}\left({\tanh}\frac{\beta}{2}{\cal H}_{1}-{\tanh}\frac{\beta}{2}{\cal H}_{2}+{\tanh}\frac{\beta}{2}{\cal H}_{3}-{\tanh}\frac{\beta}{2}{\cal H}_{4}\right), (2.9)

where the self-consistency fields fsubscript𝑓{\cal H}_{f} are given by the expressions:

1subscript1\displaystyle{\cal H}_{1} =(γ1γ2+γ3+δ),absentsubscript𝛾1subscript𝛾2subscript𝛾3𝛿\displaystyle=(-\gamma_{1}-\gamma_{2}+\gamma_{3}+\delta), 2subscript2\displaystyle{\cal H}_{2} =(γ1+γ2+γ3δ),absentsubscript𝛾1subscript𝛾2subscript𝛾3𝛿\displaystyle=(-\gamma_{1}+\gamma_{2}+\gamma_{3}-\delta),
3subscript3\displaystyle{\cal H}_{3} =(γ1+γ2+γ3+δ),absentsubscript𝛾1subscript𝛾2subscript𝛾3𝛿\displaystyle=(\gamma_{1}+\gamma_{2}+\gamma_{3}+\delta), 4subscript4\displaystyle{\cal H}_{4} =(γ1γ2+γ3δ),absentsubscript𝛾1subscript𝛾2subscript𝛾3𝛿\displaystyle=(\gamma_{1}-\gamma_{2}+\gamma_{3}-\delta), (2.10)

and

γ1=(J12ξ1+μ1E1),γ2=(J22ξ2+μ2E2),γ3=(J32ξ3+μ3E3),δ=(J42ζ+Δ).formulae-sequencesubscript𝛾1subscript𝐽12subscript𝜉1subscript𝜇1subscript𝐸1formulae-sequencesubscript𝛾2subscript𝐽22subscript𝜉2subscript𝜇2subscript𝐸2formulae-sequencesubscript𝛾3subscript𝐽32subscript𝜉3subscript𝜇3subscript𝐸3𝛿subscript𝐽42𝜁Δ\displaystyle\gamma_{1}=\left(\frac{J_{1}}{2}\xi_{1}+\mu_{1}E_{1}\right),\quad\gamma_{2}=\left(\frac{J_{2}}{2}\xi_{2}+\mu_{2}E_{2}\right),\quad\gamma_{3}=\left(\frac{J_{3}}{2}\xi_{3}+\mu_{3}E_{3}\right),\quad\delta=\left(\frac{J_{4}}{2}\zeta+\Delta\right).

Taking into account (2.3), we obtain

J1subscript𝐽1\displaystyle J_{1} =J10+i=13ψ¯1iεi+j=46ψ¯1jεj,absentsuperscriptsubscript𝐽10superscriptsubscript𝑖13subscript¯𝜓1𝑖subscript𝜀𝑖superscriptsubscript𝑗46subscript¯𝜓1𝑗subscript𝜀𝑗\displaystyle=J_{1}^{0}+\sum\limits_{i=1}^{3}\bar{\psi}_{1i}\varepsilon_{i}+\sum\limits_{j=4}^{6}\bar{\psi}_{1j}\varepsilon_{j}, J2subscript𝐽2\displaystyle J_{2} =J20+i=13ψ¯2iεi+j=46ψ¯2jεj,absentsuperscriptsubscript𝐽20superscriptsubscript𝑖13subscript¯𝜓2𝑖subscript𝜀𝑖superscriptsubscript𝑗46subscript¯𝜓2𝑗subscript𝜀𝑗\displaystyle=J_{2}^{0}+\sum\limits_{i=1}^{3}\bar{\psi}_{2i}\varepsilon_{i}+\sum\limits_{j=4}^{6}\bar{\psi}_{2j}\varepsilon_{j},
J3subscript𝐽3\displaystyle J_{3} =J30+i=13ψ¯3iεi+j=46ψ¯3jεj,absentsuperscriptsubscript𝐽30superscriptsubscript𝑖13subscript¯𝜓3𝑖subscript𝜀𝑖superscriptsubscript𝑗46subscript¯𝜓3𝑗subscript𝜀𝑗\displaystyle=J_{3}^{0}+\sum\limits_{i=1}^{3}\bar{\psi}_{3i}\varepsilon_{i}+\sum\limits_{j=4}^{6}\bar{\psi}_{3j}\varepsilon_{j}, J4subscript𝐽4\displaystyle J_{4} =J40+i=13ψ¯4iεi+j=46ψ¯4jεj,absentsuperscriptsubscript𝐽40superscriptsubscript𝑖13subscript¯𝜓4𝑖subscript𝜀𝑖superscriptsubscript𝑗46subscript¯𝜓4𝑗subscript𝜀𝑗\displaystyle=J_{4}^{0}+\sum\limits_{i=1}^{3}\bar{\psi}_{4i}\varepsilon_{i}+\sum\limits_{j=4}^{6}\bar{\psi}_{4j}\varepsilon_{j},
ΔΔ\displaystyle\Delta =Δ0+i=13ψ5iεi+j=46ψ5jεj,absentsuperscriptΔ0superscriptsubscript𝑖13subscript𝜓5𝑖subscript𝜀𝑖superscriptsubscript𝑗46subscript𝜓5𝑗subscript𝜀𝑗\displaystyle=\Delta^{0}+\sum\limits_{i=1}^{3}\psi_{5i}\varepsilon_{i}+\sum\limits_{j=4}^{6}\psi_{5j}\varepsilon_{j}, (2.11)

where

J10superscriptsubscript𝐽10\displaystyle J_{1}^{0} =J0K120+K130+K140,absentsuperscript𝐽0superscriptsubscript𝐾120superscriptsubscript𝐾130superscriptsubscript𝐾140\displaystyle=-J^{0}-K_{12}^{0}+K_{13}^{0}+K_{14}^{0}, J20superscriptsubscript𝐽20\displaystyle J_{2}^{0} =J0K120K130+K140,absentsuperscript𝐽0superscriptsubscript𝐾120superscriptsubscript𝐾130superscriptsubscript𝐾140\displaystyle=J^{0}-K_{12}^{0}-K_{13}^{0}+K_{14}^{0},
J30superscriptsubscript𝐽30\displaystyle J_{3}^{0} =J0+K120+K130+K140,absentsuperscript𝐽0superscriptsubscript𝐾120superscriptsubscript𝐾130superscriptsubscript𝐾140\displaystyle=J^{0}+K_{12}^{0}+K_{13}^{0}+K_{14}^{0}, J40superscriptsubscript𝐽40\displaystyle J_{4}^{0} =J0K120+K130K140,absentsuperscript𝐽0superscriptsubscript𝐾120superscriptsubscript𝐾130superscriptsubscript𝐾140\displaystyle=J^{0}-K_{12}^{0}+K_{13}^{0}-K_{14}^{0}, (2.12)
ψ¯1isubscript¯𝜓1𝑖\displaystyle\bar{\psi}_{1i} =ψ1iψ2i+ψ3i+ψ4i,absentsubscript𝜓1𝑖subscript𝜓2𝑖subscript𝜓3𝑖subscript𝜓4𝑖\displaystyle=-\psi_{1i}-\psi_{2i}+\psi_{3i}+\psi_{4i}, ψ¯1jsubscript¯𝜓1𝑗\displaystyle\bar{\psi}_{1j} =ψ1jψ2j+ψ3j+ψ4j,absentsubscript𝜓1𝑗subscript𝜓2𝑗subscript𝜓3𝑗subscript𝜓4𝑗\displaystyle=-\psi_{1j}-\psi_{2j}+\psi_{3j}+\psi_{4j},
ψ¯2isubscript¯𝜓2𝑖\displaystyle\bar{\psi}_{2i} =ψ1iψ2iψ3i+ψ4i,absentsubscript𝜓1𝑖subscript𝜓2𝑖subscript𝜓3𝑖subscript𝜓4𝑖\displaystyle=\psi_{1i}-\psi_{2i}-\psi_{3i}+\psi_{4i}, ψ¯2jsubscript¯𝜓2𝑗\displaystyle\bar{\psi}_{2j} =ψ1jψ2jψ3j+ψ4j,absentsubscript𝜓1𝑗subscript𝜓2𝑗subscript𝜓3𝑗subscript𝜓4𝑗\displaystyle=\psi_{1j}-\psi_{2j}-\psi_{3j}+\psi_{4j},
ψ¯3isubscript¯𝜓3𝑖\displaystyle\bar{\psi}_{3i} =ψ1i+ψ2i+ψ3i+ψ4i,absentsubscript𝜓1𝑖subscript𝜓2𝑖subscript𝜓3𝑖subscript𝜓4𝑖\displaystyle=\psi_{1i}+\psi_{2i}+\psi_{3i}+\psi_{4i}, ψ¯35subscript¯𝜓35\displaystyle\bar{\psi}_{35} =ψ15+ψ25+ψ35+ψ45,absentsubscript𝜓15subscript𝜓25subscript𝜓35subscript𝜓45\displaystyle=\psi_{15}+\psi_{25}+\psi_{35}+\psi_{45},
ψ¯4isubscript¯𝜓4𝑖\displaystyle\bar{\psi}_{4i} =ψ1iψ2i+ψ3iψ4i,absentsubscript𝜓1𝑖subscript𝜓2𝑖subscript𝜓3𝑖subscript𝜓4𝑖\displaystyle=\psi_{1i}-\psi_{2i}+\psi_{3i}-\psi_{4i}, ψ¯45subscript¯𝜓45\displaystyle\bar{\psi}_{45} =ψ15ψ25+ψ35ψ45.absentsubscript𝜓15subscript𝜓25subscript𝜓35subscript𝜓45\displaystyle=\psi_{15}-\psi_{25}+\psi_{35}-\psi_{45}.

Parameters ξ1subscript𝜉1\xi_{1}, ξ2subscript𝜉2\xi_{2}, ξ3subscript𝜉3\xi_{3} describe the dipole pseudospin ordering along the a𝑎a, b𝑏b and c𝑐c-axes, respectively, and the parameter ζ𝜁\zeta is responsible for the paraelectric phase pseudospin ordering.

Without external electric fields and mechanical strains, the pseudospin mean values in the paraelectric phases are η1=η2=η3=η4=ηsubscript𝜂1subscript𝜂2subscript𝜂3subscript𝜂4𝜂\eta_{1}=-\eta_{2}=\eta_{3}=-\eta_{4}=\eta and ξ1p=ξ2p=ξ3p=0subscript𝜉1𝑝subscript𝜉2𝑝subscript𝜉3𝑝0\xi_{1p}=\xi_{2p}=\xi_{3p}=0, respectively, and

ζp=tanhβ2(J42ζp+Δ).subscript𝜁𝑝𝛽2subscript𝐽42subscript𝜁𝑝Δ\zeta_{p}={\tanh}\frac{\beta}{2}\left(\frac{J_{4}}{2}\zeta_{p}+\Delta\right). (2.13)

In the ferroelectric phase at zero fields Ei=0subscript𝐸𝑖0E_{i}=0 and stresses σj=0subscript𝜎𝑗0\sigma_{j}=0, η1=η3=η13subscript𝜂1subscript𝜂3subscript𝜂13\eta_{1}=\eta_{3}=\eta_{13}, η2=η4=η24subscript𝜂2subscript𝜂4subscript𝜂24\eta_{2}=\eta_{4}=\eta_{24}. As a result ξ1s=0subscript𝜉1𝑠0\xi_{1s}=0, ξ2s=0subscript𝜉2𝑠0\xi_{2s}=0, and

ξ3ssubscript𝜉3𝑠\displaystyle\xi_{3s} =12[tanhβ2(J32ξ1s+J42ζs+Δ)+tanhβ2(J32ξ1sJ42ζsΔ)],absent12delimited-[]𝛽2subscript𝐽32subscript𝜉1𝑠subscript𝐽42subscript𝜁𝑠Δ𝛽2subscript𝐽32subscript𝜉1𝑠subscript𝐽42subscript𝜁𝑠Δ\displaystyle=\frac{1}{2}\left[{\tanh}\frac{\beta}{2}\left(\frac{J_{3}}{2}\xi_{1s}+\frac{J_{4}}{2}\zeta_{s}+\Delta\right)+{\tanh}\frac{\beta}{2}\left(\frac{J_{3}}{2}\xi_{1s}-\frac{J_{4}}{2}\zeta_{s}-\Delta\right)\right],
ζssubscript𝜁𝑠\displaystyle\zeta_{s} =12[tanhβ2(J32ξ1s+J42ζs+Δ)tanhβ2(J32ξ1sJ42ζsΔ)].absent12delimited-[]𝛽2subscript𝐽32subscript𝜉1𝑠subscript𝐽42subscript𝜁𝑠Δ𝛽2subscript𝐽32subscript𝜉1𝑠subscript𝐽42subscript𝜁𝑠Δ\displaystyle=\frac{1}{2}\left[{\tanh}\frac{\beta}{2}\left(\frac{J_{3}}{2}\xi_{1s}+\frac{J_{4}}{2}\zeta_{s}+\Delta\right)-{\tanh}\frac{\beta}{2}\left(\frac{J_{3}}{2}\xi_{1s}-\frac{J_{4}}{2}\zeta_{s}-\Delta\right)\right]. (2.14)

3 Thermodynamic characteristics of RHS

To calculate the dielectric, piezoelectric, and elastic characteristics RHS, we use the electric thermodynamical potential per unit cell obtained in the mean field approximation

g=GN𝑔𝐺𝑁\displaystyle g=\frac{G}{N} =\displaystyle\!\!\!=\!\!\! vUseed41βln21βf=14lncoshβ2f𝑣subscript𝑈seed41𝛽21𝛽superscriptsubscript𝑓14𝛽2subscript𝑓\displaystyle vU_{\textrm{seed}}-4\frac{1}{\beta}\ln 2-\frac{1}{\beta}\sum\limits_{f=1}^{4}\ln\cosh\frac{\beta}{2}{\cal H}_{f} (3.1)
+12(J10+i=13ψ1i¯εi+j=46ψ1j¯εj)ξ12+12(J20+i=13ψ¯2iεi+j=46ψ2j¯εj)ξ2212superscriptsubscript𝐽10superscriptsubscript𝑖13¯subscript𝜓1𝑖subscript𝜀𝑖superscriptsubscript𝑗46¯subscript𝜓1𝑗subscript𝜀𝑗superscriptsubscript𝜉1212superscriptsubscript𝐽20superscriptsubscript𝑖13subscript¯𝜓2𝑖subscript𝜀𝑖superscriptsubscript𝑗46¯subscript𝜓2𝑗subscript𝜀𝑗superscriptsubscript𝜉22\displaystyle+\frac{1}{2}\bigg{(}J_{1}^{0}+\sum\limits_{i=1}^{3}\bar{\psi_{1i}}\varepsilon_{i}+\sum\limits_{j=4}^{6}\bar{\psi_{1j}}\varepsilon_{j}\bigg{)}\xi_{1}^{2}+\frac{1}{2}\bigg{(}J_{2}^{0}+\sum\limits_{i=1}^{3}\bar{\psi}_{2i}\varepsilon_{i}+\sum\limits_{j=4}^{6}\bar{\psi_{2j}}\varepsilon_{j}\bigg{)}\xi_{2}^{2}
+12(J30+i=13ψ¯3iεi+j=46ψ3j¯εj)ξ32+12(J40+i=13ψ¯4iεi+j=46ψ4j¯εj)ζ2.12superscriptsubscript𝐽30superscriptsubscript𝑖13subscript¯𝜓3𝑖subscript𝜀𝑖superscriptsubscript𝑗46¯subscript𝜓3𝑗subscript𝜀𝑗superscriptsubscript𝜉3212superscriptsubscript𝐽40superscriptsubscript𝑖13subscript¯𝜓4𝑖subscript𝜀𝑖superscriptsubscript𝑗46¯subscript𝜓4𝑗subscript𝜀𝑗superscript𝜁2\displaystyle+\frac{1}{2}\bigg{(}J_{3}^{0}+\sum\limits_{i=1}^{3}\bar{\psi}_{3i}\varepsilon_{i}+\sum\limits_{j=4}^{6}\bar{\psi_{3j}}\varepsilon_{j}\bigg{)}\xi_{3}^{2}+\frac{1}{2}\bigg{(}J_{4}^{0}+\sum\limits_{i=1}^{3}\bar{\psi}_{4i}\varepsilon_{i}+\sum\limits_{j=4}^{6}\bar{\psi_{4j}}\varepsilon_{j}\bigg{)}\zeta^{2}.

From the thermodynamic equilibrium conditions

1v(gεi)Ei=0,1v(gεj)Ei,σi=0,1v(gEi)=Piformulae-sequence1𝑣subscript𝑔subscript𝜀𝑖subscript𝐸𝑖0formulae-sequence1𝑣subscript𝑔subscript𝜀𝑗subscript𝐸𝑖subscript𝜎𝑖01𝑣𝑔subscript𝐸𝑖subscript𝑃𝑖\frac{1}{v}\left(\frac{\partial g}{\partial\varepsilon_{i}}\right)_{E_{i}}=0,\qquad\frac{1}{v}\left(\frac{\partial g}{\partial\varepsilon_{j}}\right)_{E_{i},\sigma_{i}}=0,\qquad\frac{1}{v}\left(\frac{\partial g}{\partial E_{i}}\right)=-P_{i}

we obtain

0=c1iE0(T)ε1+ci2E0(T)ε2+ci3E0(T)ε3e3i0E3ψ1i¯2vξ12ψ2i¯2vξ22ψ3i¯2vξ32ψ4i¯2vζ22ψ5ivζ,0superscriptsubscript𝑐1𝑖𝐸0𝑇subscript𝜀1superscriptsubscript𝑐𝑖2𝐸0𝑇subscript𝜀2superscriptsubscript𝑐𝑖3𝐸0𝑇subscript𝜀3superscriptsubscript𝑒3𝑖0subscript𝐸3¯subscript𝜓1𝑖2𝑣superscriptsubscript𝜉12¯subscript𝜓2𝑖2𝑣superscriptsubscript𝜉22¯subscript𝜓3𝑖2𝑣superscriptsubscript𝜉32¯subscript𝜓4𝑖2𝑣superscript𝜁22subscript𝜓5𝑖𝑣𝜁\displaystyle 0=c_{1i}^{E0}(T)\varepsilon_{1}+c_{i2}^{E0}(T)\varepsilon_{2}+c_{i3}^{E0}(T)\varepsilon_{3}-e_{3i}^{0}E_{3}-\frac{\bar{\psi_{1i}}}{2v}\xi_{1}^{2}-\frac{\bar{\psi_{2i}}}{2v}\xi_{2}^{2}-\frac{\bar{\psi_{3i}}}{2v}\xi_{3}^{2}-\frac{\bar{\psi_{4i}}}{2v}\zeta^{2}-\frac{2\psi_{5i}}{v}\zeta,
0=c44E0(T)ε4ψ14¯2vξ12ψ24¯2vξ22ψ34¯2vξ32ψ44¯2vζ22ψ54vζ,0superscriptsubscript𝑐44𝐸0𝑇subscript𝜀4¯subscript𝜓142𝑣superscriptsubscript𝜉12¯subscript𝜓242𝑣superscriptsubscript𝜉22¯subscript𝜓342𝑣superscriptsubscript𝜉32¯subscript𝜓442𝑣superscript𝜁22subscript𝜓54𝑣𝜁\displaystyle 0=c_{44}^{E0}(T)\varepsilon_{4}-\frac{\bar{\psi_{14}}}{2v}\xi_{1}^{2}-\frac{\bar{\psi_{24}}}{2v}\xi_{2}^{2}-\frac{\bar{\psi_{34}}}{2v}\xi_{3}^{2}-\frac{\bar{\psi_{44}}}{2v}\zeta^{2}-\frac{2\psi_{54}}{v}\zeta,
0=c55E0(T)ε5e350E3ψ15¯2vξ12ψ25¯2vξ22ψ35¯2vξ32ψ45¯2vζ22ψ55vζ,0superscriptsubscript𝑐55𝐸0𝑇subscript𝜀5superscriptsubscript𝑒350subscript𝐸3¯subscript𝜓152𝑣superscriptsubscript𝜉12¯subscript𝜓252𝑣superscriptsubscript𝜉22¯subscript𝜓352𝑣superscriptsubscript𝜉32¯subscript𝜓452𝑣superscript𝜁22subscript𝜓55𝑣𝜁\displaystyle 0=c_{55}^{E0}(T)\varepsilon_{5}-e_{35}^{0}E_{3}-\frac{\bar{\psi_{15}}}{2v}\xi_{1}^{2}-\frac{\bar{\psi_{25}}}{2v}\xi_{2}^{2}-\frac{\bar{\psi_{35}}}{2v}\xi_{3}^{2}-\frac{\bar{\psi_{45}}}{2v}\zeta^{2}-\frac{2\psi_{55}}{v}\zeta,
0=c66E0(T)ε6ψ16¯2vξ12ψ26¯2vξ22ψ36¯2vξ32ψ46¯2vζ22ψ56vζ,0superscriptsubscript𝑐66𝐸0𝑇subscript𝜀6¯subscript𝜓162𝑣superscriptsubscript𝜉12¯subscript𝜓262𝑣superscriptsubscript𝜉22¯subscript𝜓362𝑣superscriptsubscript𝜉32¯subscript𝜓462𝑣superscript𝜁22subscript𝜓56𝑣𝜁\displaystyle 0=c_{66}^{E0}(T)\varepsilon_{6}-\frac{\bar{\psi_{16}}}{2v}\xi_{1}^{2}-\frac{\bar{\psi_{26}}}{2v}\xi_{2}^{2}-\frac{\bar{\psi_{36}}}{2v}\xi_{3}^{2}-\frac{\bar{\psi_{46}}}{2v}\zeta^{2}-\frac{2\psi_{56}}{v}\zeta,
P1=e110ε1+e120ε2+e130ε3+e150ε5+χ11ε0E1+2μ1vξ1,subscript𝑃1superscriptsubscript𝑒110subscript𝜀1superscriptsubscript𝑒120subscript𝜀2superscriptsubscript𝑒130subscript𝜀3superscriptsubscript𝑒150subscript𝜀5superscriptsubscript𝜒11𝜀0subscript𝐸12subscript𝜇1𝑣subscript𝜉1\displaystyle P_{1}=e_{11}^{0}\varepsilon_{1}+e_{12}^{0}\varepsilon_{2}+e_{13}^{0}\varepsilon_{3}+e_{15}^{0}\varepsilon_{5}+\chi_{11}^{\varepsilon 0}E_{1}+\frac{2\mu_{1}}{v}\xi_{1},
P2=e240ε4+e260ε6+χ22ε0E2+2μ2vξ2,subscript𝑃2superscriptsubscript𝑒240subscript𝜀4superscriptsubscript𝑒260subscript𝜀6superscriptsubscript𝜒22𝜀0subscript𝐸22subscript𝜇2𝑣subscript𝜉2\displaystyle P_{2}=e_{24}^{0}\varepsilon_{4}+e_{26}^{0}\varepsilon_{6}+\chi_{22}^{\varepsilon 0}E_{2}+\frac{2\mu_{2}}{v}\xi_{2},
P3=e310ε1+e320ε2+e330ε3+e350ε5+χ33ε0E3+2μ3vξ3.subscript𝑃3superscriptsubscript𝑒310subscript𝜀1superscriptsubscript𝑒320subscript𝜀2superscriptsubscript𝑒330subscript𝜀3superscriptsubscript𝑒350subscript𝜀5superscriptsubscript𝜒33𝜀0subscript𝐸32subscript𝜇3𝑣subscript𝜉3\displaystyle P_{3}=e_{31}^{0}\varepsilon_{1}+e_{32}^{0}\varepsilon_{2}+e_{33}^{0}\varepsilon_{3}+e_{35}^{0}\varepsilon_{5}+\chi_{33}^{\varepsilon 0}E_{3}+\frac{2\mu_{3}}{v}\xi_{3}. (3.2)

In the ferroelectric phase, the static isothermic dielectric permittivities of mechanically clamped RHS along the crystallographic axes are as follows:

χiisTε(0)=limEi0(PiEi)εj=χiiε0+μi2vβF1is(0).superscriptsubscript𝜒𝑖𝑖𝑠𝑇𝜀0subscriptsubscript𝐸𝑖0subscriptsubscript𝑃𝑖subscript𝐸𝑖subscript𝜀𝑗superscriptsubscript𝜒𝑖𝑖𝜀0superscriptsubscript𝜇𝑖2𝑣𝛽subscript𝐹1𝑖𝑠0\chi_{iis}^{T\varepsilon}(0)=\lim_{E_{i}\to 0}\left(\frac{\partial P_{i}}{\partial E_{i}}\right)_{\varepsilon_{j}}=\chi_{ii}^{\varepsilon 0}+\frac{\mu_{i}^{2}}{v}\beta F_{1is}(0). (3.3)

The following notations are used

F11s(0)=ρ31(ρ312ρ322)βJ241ρ31(βJ14+βJ24)+(ρ312ρ322)βJ14βJ24,subscript𝐹11𝑠0subscript𝜌31superscriptsubscript𝜌312superscriptsubscript𝜌322𝛽subscript𝐽241subscript𝜌31𝛽subscript𝐽14𝛽subscript𝐽24superscriptsubscript𝜌312superscriptsubscript𝜌322𝛽subscript𝐽14𝛽subscript𝐽24\displaystyle F_{11s}(0)=\frac{\rho_{31}-(\rho_{31}^{2}-\rho_{32}^{2})\frac{\beta J_{2}}{4}}{1-\rho_{31}\left(\frac{\beta J_{1}}{4}+\frac{\beta J_{2}}{4}\right)+(\rho_{31}^{2}-\rho_{32}^{2})\frac{\beta J_{1}}{4}\frac{\beta J_{2}}{4}},
F12s(0)=ρ31(ρ312ρ322)βJ141ρ31(βJ14+βJ24)+(ρ312ρ322)βJ14βJ24,subscript𝐹12𝑠0subscript𝜌31superscriptsubscript𝜌312superscriptsubscript𝜌322𝛽subscript𝐽141subscript𝜌31𝛽subscript𝐽14𝛽subscript𝐽24superscriptsubscript𝜌312superscriptsubscript𝜌322𝛽subscript𝐽14𝛽subscript𝐽24\displaystyle F_{12s}(0)=\frac{\rho_{31}-(\rho_{31}^{2}-\rho_{32}^{2})\frac{\beta J_{1}}{4}}{1-\rho_{31}\left(\frac{\beta J_{1}}{4}+\frac{\beta J_{2}}{4}\right)+(\rho_{31}^{2}-\rho_{32}^{2})\frac{\beta J_{1}}{4}\frac{\beta J_{2}}{4}},
F13s(0)=ρ31(ρ312ρ322)βJ441ρ31(βJ34+βJ44)+(ρ312ρ322)βJ34βJ44,subscript𝐹13𝑠0subscript𝜌31superscriptsubscript𝜌312superscriptsubscript𝜌322𝛽subscript𝐽441subscript𝜌31𝛽subscript𝐽34𝛽subscript𝐽44superscriptsubscript𝜌312superscriptsubscript𝜌322𝛽subscript𝐽34𝛽subscript𝐽44\displaystyle F_{13s}(0)=\frac{\rho_{31}-(\rho_{31}^{2}-\rho_{32}^{2})\frac{\beta J_{4}}{4}}{1-\rho_{31}\left(\frac{\beta J_{3}}{4}+\frac{\beta J_{4}}{4}\right)+(\rho_{31}^{2}-\rho_{32}^{2})\frac{\beta J_{3}}{4}\frac{\beta J_{4}}{4}},

and

ρ31=1ξ3s2ζs2,ρ32=2ξ3sζs.formulae-sequencesubscript𝜌311superscriptsubscript𝜉3𝑠2superscriptsubscript𝜁𝑠2subscript𝜌322subscript𝜉3𝑠subscript𝜁𝑠\rho_{31}=1-\xi_{3s}^{2}-\zeta_{s}^{2},\qquad\rho_{32}=2\xi_{3s}\zeta_{s}.

In the paraelectric phase:

χiipTε(0)=χiiε0+μi2vβF1ip(0),(i=1,2,3),superscriptsubscript𝜒𝑖𝑖𝑝𝑇𝜀0superscriptsubscript𝜒𝑖𝑖𝜀0superscriptsubscript𝜇𝑖2𝑣𝛽subscript𝐹1𝑖𝑝0𝑖123\chi_{iip}^{T\varepsilon}(0)=\chi_{ii}^{\varepsilon 0}+\frac{\mu_{i}^{2}}{v}\beta F_{1ip}(0),\qquad(i=1,2,3), (3.4)

where

F1ip(0)=1ζp21(1ζp2)βJi4.subscript𝐹1𝑖𝑝01superscriptsubscript𝜁𝑝211superscriptsubscript𝜁𝑝2𝛽subscript𝐽𝑖4F_{1ip}(0)=\frac{1-\zeta_{p}^{2}}{1-(1-\zeta_{p}^{2})\frac{\beta J_{i}}{4}}.

From relations (3.3), we get expressions for isothermic piezoelectric coefficients eijsubscript𝑒𝑖𝑗e_{ij} of RHS

e3isT=(P3εi)E3=e3i0+μ3vβ2[ψ¯3iξ3sF13s(0)(ψ¯4iζs+2ψ5i)F¯13s(0)],superscriptsubscript𝑒3𝑖𝑠𝑇subscriptsubscript𝑃3subscript𝜀𝑖subscript𝐸3superscriptsubscript𝑒3𝑖0subscript𝜇3𝑣𝛽2delimited-[]subscript¯𝜓3𝑖subscript𝜉3𝑠subscript𝐹13𝑠0subscript¯𝜓4𝑖subscript𝜁𝑠2subscript𝜓5𝑖subscript¯𝐹13𝑠0\displaystyle e_{3is}^{T}=\left(\frac{\partial P_{3}}{\partial\varepsilon_{i}}\right)_{E_{3}}=e_{3i}^{0}+\frac{\mu_{3}}{v}\frac{\beta}{2}\left[\bar{\psi}_{3i}\xi_{3s}F_{13s}(0)-\left(\bar{\psi}_{4i}\zeta_{s}+2\psi_{5i}\right)\bar{F}_{13s}(0)\right],
e35sT=(P3ε5)E3=e350+μ3vβ2[ψ¯35ξ3sF13s(0)(ψ¯45ζs+2ψ55)F¯13s(0)].superscriptsubscript𝑒35𝑠𝑇subscriptsubscript𝑃3subscript𝜀5subscript𝐸3superscriptsubscript𝑒350subscript𝜇3𝑣𝛽2delimited-[]subscript¯𝜓35subscript𝜉3𝑠subscript𝐹13𝑠0subscript¯𝜓45subscript𝜁𝑠2subscript𝜓55subscript¯𝐹13𝑠0\displaystyle e_{35s}^{T}=\left(\frac{\partial P_{3}}{\partial\varepsilon_{5}}\right)_{E_{3}}=e_{35}^{0}+\frac{\mu_{3}}{v}\frac{\beta}{2}\left[\bar{\psi}_{35}\xi_{3s}F_{13s}(0)-\left(\bar{\psi}_{45}\zeta_{s}+2\psi_{55}\right)\bar{F}_{13s}(0)\right].

By differentiating the relations (3.3) with respect to the strains at a constant polarization, we obtain the expressions for the for piezoelectric constants

h3isT=e3isχ33sε,h35sT=e35sχ33sε.formulae-sequencesuperscriptsubscript3𝑖𝑠𝑇subscript𝑒3𝑖𝑠superscriptsubscript𝜒33𝑠𝜀superscriptsubscript35𝑠𝑇subscript𝑒35𝑠superscriptsubscript𝜒33𝑠𝜀h_{3is}^{T}=\frac{e_{3is}}{\chi_{33s}^{\varepsilon}},\qquad h_{35s}^{T}=\frac{e_{35s}}{\chi_{33s}^{\varepsilon}}. (3.5)

Now, we calculate the contributions of the pseudospin system to the elastic constants of RHS. From (3.2) we obtain the relations for elastic coefficients at a constant field:

ciisTEsuperscriptsubscript𝑐𝑖superscript𝑖𝑠𝑇𝐸\displaystyle c_{ii^{\prime}s}^{TE} =\displaystyle= (σiεi)Ei=ciiE0(T)βψ3i¯ψ3i¯4vξ3s2F13s(0)β(ψ4i¯ζs+2ψ5i)(ψ4i¯ζs+2ψ5i)4vF14s(0)subscriptsubscript𝜎𝑖subscript𝜀superscript𝑖subscript𝐸𝑖superscriptsubscript𝑐𝑖superscript𝑖𝐸0𝑇𝛽¯subscript𝜓3𝑖¯subscript𝜓3superscript𝑖4𝑣superscriptsubscript𝜉3𝑠2subscript𝐹13𝑠0𝛽¯subscript𝜓4𝑖subscript𝜁𝑠2subscript𝜓5𝑖¯subscript𝜓4superscript𝑖subscript𝜁𝑠2subscript𝜓5superscript𝑖4𝑣subscript𝐹14𝑠0\displaystyle\left(\frac{\partial\sigma_{i}}{\partial\varepsilon_{i^{\prime}}}\right)_{E_{i}}=c_{ii^{\prime}}^{E0}(T)-\frac{{\beta}\bar{\psi_{3i}}\bar{\psi_{3i^{\prime}}}}{4v}\xi_{3s}^{2}F_{13s}(0)-\frac{{\beta}\left(\bar{\psi_{4i}}\zeta_{s}+2\psi_{5i}\right)\left(\bar{\psi_{4i^{\prime}}}\zeta_{s}+2\psi_{5i^{\prime}}\right)}{4v}F_{14s}(0) (3.6)
+β(ψ3i¯ψ4i¯+ψ3i¯ψ4i¯)4υξ3sζsF¯13s(0)+β(ψ4i¯ψ5i+ψ4i¯ψ5i)2υξ3sF¯13s(0),𝛽¯subscript𝜓3𝑖¯subscript𝜓4superscript𝑖¯subscript𝜓3superscript𝑖¯subscript𝜓4𝑖4𝜐subscript𝜉3𝑠subscript𝜁𝑠subscript¯𝐹13𝑠0𝛽¯subscript𝜓4𝑖subscript𝜓5superscript𝑖¯subscript𝜓4superscript𝑖subscript𝜓5𝑖2𝜐subscript𝜉3𝑠subscript¯𝐹13𝑠0\displaystyle\phantom{\left(\frac{\partial\sigma_{i}}{\partial\varepsilon_{i^{\prime}}}\right)_{E_{i}}=}+\frac{\beta\left(\bar{\psi_{3i}}\bar{\psi_{4i^{\prime}}}+\bar{\psi_{3i^{\prime}}}\bar{\psi_{4i}}\right)}{4\upsilon}\xi_{3s}\zeta_{s}\bar{F}_{13s}(0)+\frac{\beta\left(\bar{\psi_{4i}}\psi_{5i^{\prime}}+\bar{\psi_{4i^{\prime}}}\psi_{5i}\right)}{2\upsilon}\xi_{3s}\bar{F}_{13s}(0),
ciipTEsuperscriptsubscript𝑐𝑖superscript𝑖𝑝𝑇𝐸\displaystyle c_{ii^{\prime}p}^{TE} =\displaystyle= ciiE0(T)β(ψ4i¯ζp+2ψ5i)(ψ4i¯ζp+2ψ5i)4vF14p(0),superscriptsubscript𝑐𝑖superscript𝑖𝐸0𝑇𝛽¯subscript𝜓4𝑖subscript𝜁𝑝2subscript𝜓5𝑖¯subscript𝜓4superscript𝑖subscript𝜁𝑝2subscript𝜓5superscript𝑖4𝑣subscript𝐹14𝑝0\displaystyle c_{ii^{\prime}}^{E0}(T)-\frac{{\beta}\left(\bar{\psi_{4i}}\zeta_{p}+2\psi_{5i}\right)\left(\bar{\psi_{4i^{\prime}}}\zeta_{p}+2\psi_{5i^{\prime}}\right)}{4v}F_{14p}(0),
cjjsTEsuperscriptsubscript𝑐𝑗𝑗𝑠𝑇𝐸\displaystyle c_{jjs}^{TE} =\displaystyle= (σjεj)Ei=cjjE0(T)βψ3j2¯4vξ3s2F13s(0)β(ψ4j¯ζs+2ψ5j)24vF14s(0)subscriptsubscript𝜎𝑗subscript𝜀𝑗subscript𝐸𝑖superscriptsubscript𝑐𝑗𝑗𝐸0𝑇𝛽¯superscriptsubscript𝜓3𝑗24𝑣superscriptsubscript𝜉3𝑠2subscript𝐹13𝑠0𝛽superscript¯subscript𝜓4𝑗subscript𝜁𝑠2subscript𝜓5𝑗24𝑣subscript𝐹14𝑠0\displaystyle\left(\frac{\partial\sigma_{j}}{\partial\varepsilon_{j}}\right)_{E_{i}}=c_{jj}^{E0}(T)-\frac{{\beta}\bar{\psi_{3j}^{2}}}{4v}\xi_{3s}^{2}F_{13s}(0)-\frac{{\beta}\left(\bar{\psi_{4j}}\zeta_{s}+2\psi_{5j}\right)^{2}}{4v}F_{14s}(0) (3.7)
+βψ3j¯ψ4j¯2υξ3sζsF¯13s(0)+βψ3j¯ψ5jυξ3sF¯13s(0),𝛽¯subscript𝜓3𝑗¯subscript𝜓4𝑗2𝜐subscript𝜉3𝑠subscript𝜁𝑠subscript¯𝐹13𝑠0𝛽¯subscript𝜓3𝑗subscript𝜓5𝑗𝜐subscript𝜉3𝑠subscript¯𝐹13𝑠0\displaystyle\phantom{\left(\frac{\partial\sigma_{j}}{\partial\varepsilon_{j}}\right)_{E_{i}}=}+\frac{\beta\bar{\psi_{3j}}\bar{\psi_{4j}}}{2\upsilon}\xi_{3s}\zeta_{s}\bar{F}_{13s}(0)+\frac{\beta\bar{\psi_{3j}}\psi_{5j}}{\upsilon}\xi_{3s}\bar{F}_{13s}(0),
cjjpTEsuperscriptsubscript𝑐𝑗𝑗𝑝𝑇𝐸\displaystyle c_{jjp}^{TE} =\displaystyle= cjjE0(T)β(ψ4j¯ζs+2ψ5j)24vF14p(0),superscriptsubscript𝑐𝑗𝑗𝐸0𝑇𝛽superscript¯subscript𝜓4𝑗subscript𝜁𝑠2subscript𝜓5𝑗24𝑣subscript𝐹14𝑝0\displaystyle c_{jj}^{E0}(T)-\frac{{\beta}\left(\bar{\psi_{4j}}\zeta_{s}+2\psi_{5j}\right)^{2}}{4v}F_{14p}(0),

where

F14s(0)=ρ31(ρ312ρ322)βJ341ρ31(βJ34+βJ44)+(ρ312ρ322)βJ34βJ44,F14p(0)=1ζp21(1ζp2)βJ44.formulae-sequencesubscript𝐹14𝑠0subscript𝜌31superscriptsubscript𝜌312superscriptsubscript𝜌322𝛽subscript𝐽341subscript𝜌31𝛽subscript𝐽34𝛽subscript𝐽44superscriptsubscript𝜌312superscriptsubscript𝜌322𝛽subscript𝐽34𝛽subscript𝐽44subscript𝐹14𝑝01superscriptsubscript𝜁𝑝211superscriptsubscript𝜁𝑝2𝛽subscript𝐽44\displaystyle F_{14s}(0)=\frac{\rho_{31}-(\rho_{31}^{2}-\rho_{32}^{2})\frac{\beta J_{3}}{4}}{1-\rho_{31}(\frac{\beta J_{3}}{4}+\frac{\beta J_{4}}{4})+(\rho_{31}^{2}-\rho_{32}^{2})\frac{\beta J_{3}}{4}\frac{\beta J_{4}}{4}},\qquad F_{14p}(0)=\frac{1-\zeta_{p}^{2}}{1-(1-\zeta_{p}^{2})\frac{\beta J_{4}}{4}}.

From (3.2), (3.3) we get isothermic coefficients of piezoelectric strain d1i=(P1/σi)E1subscript𝑑1𝑖subscriptsubscript𝑃1subscript𝜎𝑖subscript𝐸1d_{1i}=({\partial P_{1}}/{\partial\sigma_{i}})_{E_{1}}, dij=(Pi/σj)Eisubscript𝑑𝑖𝑗subscriptsubscript𝑃𝑖subscript𝜎𝑗subscript𝐸𝑖d_{ij}=({\partial P_{i}}/{\partial\sigma_{j}})_{E_{i}} in the following form:

d3iT=k=13sikTEe3kT+si5TEe35T,d35T=s15TEe31T+s25TEe32T+s35TEe33T+s55TEe35T,formulae-sequencesuperscriptsubscript𝑑3𝑖𝑇superscriptsubscript𝑘13superscriptsubscript𝑠𝑖𝑘𝑇𝐸superscriptsubscript𝑒3𝑘𝑇superscriptsubscript𝑠𝑖5𝑇𝐸superscriptsubscript𝑒35𝑇superscriptsubscript𝑑35𝑇superscriptsubscript𝑠15𝑇𝐸superscriptsubscript𝑒31𝑇superscriptsubscript𝑠25𝑇𝐸superscriptsubscript𝑒32𝑇superscriptsubscript𝑠35𝑇𝐸superscriptsubscript𝑒33𝑇superscriptsubscript𝑠55𝑇𝐸superscriptsubscript𝑒35𝑇\displaystyle d_{3i}^{T}=\sum\limits_{k=1}^{3}s_{ik}^{TE}e_{3k}^{T}+s_{i5}^{TE}e_{35}^{T},\qquad d_{35}^{T}=s_{15}^{TE}e_{31}^{T}+s_{25}^{TE}e_{32}^{T}+s_{35}^{TE}e_{33}^{T}+s_{55}^{TE}e_{35}^{T},

where sikE=(εi/σk)E1superscriptsubscript𝑠𝑖𝑘𝐸subscriptsubscript𝜀𝑖subscript𝜎𝑘subscript𝐸1s_{ik}^{E}=({\partial\varepsilon_{i}}/{\partial\sigma_{k}})_{E_{1}}, sjjE=(εj/σj)Eisuperscriptsubscript𝑠𝑗𝑗𝐸subscriptsubscript𝜀𝑗subscript𝜎𝑗subscript𝐸𝑖s_{jj}^{E}=({\partial\varepsilon_{j}}/{\partial\sigma_{j}})_{E_{i}} are the compliances at the constant field.

Using relations (3.3) one can obtain the expression for the static dielectric permittivity of a free RHS crystal

χ33Tσ=(P3E3)σ6=χ23Tε+e31Td31T+e32Td32T+e33Td33T+e35Td35T.superscriptsubscript𝜒33𝑇𝜎subscriptsubscript𝑃3subscript𝐸3subscript𝜎6superscriptsubscript𝜒23𝑇𝜀superscriptsubscript𝑒31𝑇superscriptsubscript𝑑31𝑇superscriptsubscript𝑒32𝑇superscriptsubscript𝑑32𝑇superscriptsubscript𝑒33𝑇superscriptsubscript𝑑33𝑇superscriptsubscript𝑒35𝑇superscriptsubscript𝑑35𝑇\displaystyle\chi_{33}^{T\sigma}=\left(\frac{\partial P_{3}}{\partial E_{3}}\right)_{\sigma_{6}}=\chi_{23}^{T\varepsilon}+e_{31}^{T}d_{31}^{T}+e_{32}^{T}d_{32}^{T}+e_{33}^{T}d_{33}^{T}+e_{35}^{T}d_{35}^{T}.

Molar entropy of RHS caused by its pseudospin subsystem is as follows:

S=R(gT)=R[4ln2+f=14lncoshβ2f2γ1ξ12γ2ξ22γ3ξ32δς],𝑆𝑅𝑔𝑇𝑅delimited-[]42superscriptsubscript𝑓14𝛽2subscript𝑓2subscript𝛾1subscript𝜉12subscript𝛾2subscript𝜉22subscript𝛾3subscript𝜉32𝛿𝜍S=-R\left(\frac{\partial g}{\partial T}\right)=R\bigg{[}4\ln 2+\sum\limits_{f=1}^{4}\ln{\cosh}\frac{\beta}{2}{\cal H}_{f}-2\gamma_{1}\xi_{1}-2\gamma_{2}\xi_{2}-2\gamma_{3}\xi_{3}-2\delta\varsigma\bigg{]}, (3.8)

where R𝑅R is the universal gas constant. Molar heat capacity at a constant pressure is calculated by differentiating the entropy (3.8)

ΔCσ=T(ST)σ.Δsuperscript𝐶𝜎𝑇subscript𝑆𝑇𝜎\Delta C^{\sigma}=T\left(\frac{\partial S}{\partial T}\right)_{\sigma}. (3.9)

4 Relaxation dynamics of RHS crystal

This section describes the dynamic phenomena in RHS at the application of electrical field E1superscriptsubscript𝐸1E_{1}^{\ast} to a crystal. While calculating the dynamic characteristics, we use the kinetic equation [25, 26] based on the Zubarev nonequilibrium statistical operator method [27].

The kinetic equation for the mean values of pseudospin operator is as follows:

ddtp^m=qfμα[Qqfμα(p^m)+tanhβΩμα2Qqfμα+(p^m)]Kμα,dd𝑡delimited-⟨⟩subscript^𝑝𝑚subscript𝑞𝑓subscript𝜇𝛼delimited-[]superscriptsubscript𝑄𝑞𝑓𝜇𝛼subscript^𝑝𝑚𝛽superscriptsubscriptΩ𝜇𝛼2superscriptsubscript𝑄𝑞𝑓𝜇𝛼subscript^𝑝𝑚superscriptsubscript𝐾𝜇𝛼\frac{\mathrm{d}}{\mathrm{d}t}\langle\hat{p}_{m}\rangle=-\sum\limits_{qf}\sum\limits_{\mu\alpha}\left[Q_{qf\mu\alpha}^{-}(\hat{p}_{m})+{\tanh}\frac{\beta\Omega_{\mu}^{\alpha}}{2}Q_{qf\mu\alpha}^{+}(\hat{p}_{m})\right]K_{\mu}^{\alpha}, (4.1)

where

Qqfμα(p^m)=[[p^m,σqfα(Ωμα)],σqfα(Ωμα)]q,superscriptsubscript𝑄𝑞𝑓𝜇𝛼minus-or-plussubscript^𝑝𝑚subscriptdelimited-⟨⟩superscriptsubscript^𝑝𝑚superscriptsubscript𝜎𝑞𝑓𝛼superscriptsubscriptΩ𝜇superscript𝛼superscriptsubscript𝜎𝑞𝑓𝛼superscriptsubscriptΩ𝜇𝛼minus-or-plus𝑞\displaystyle Q_{qf\mu\alpha}^{\mp}(\hat{p}_{m})=\langle\left[\bigl{[}\hat{p}_{m},\sigma_{qf}^{-\alpha}\bigl{(}\Omega_{\mu}^{\alpha^{\prime}}\bigr{)}\bigr{]},\sigma_{qf}^{\alpha}\bigl{(}\Omega_{\mu}^{\alpha}\bigr{)}\right]^{\mp}\rangle_{q}, (4.2)
Kμα=0dteεtcosΩμαtReu¯(t)u¯+q,α=0,±1,formulae-sequencesuperscriptsubscript𝐾𝜇𝛼superscriptsubscript0differential-d𝑡superscripte𝜀𝑡superscriptsubscriptΩ𝜇𝛼𝑡Resubscriptdelimited-⟨⟩¯𝑢𝑡superscript¯𝑢𝑞𝛼0plus-or-minus1\displaystyle K_{\mu}^{\alpha}=\int\limits_{0}^{\infty}\mathrm{d}t\mathrm{e}^{-\varepsilon t}\cos\Omega_{\mu}^{\alpha}t{\rm Re}\langle\bar{u}(t)\bar{u}^{+}\rangle_{q},\qquad\alpha=0,\pm 1, (4.3)

while u¯α(t)u¯αqsubscriptdelimited-⟨⟩superscript¯𝑢𝛼𝑡superscript¯𝑢superscript𝛼𝑞\langle\bar{u}^{\alpha}(t)\bar{u}^{\alpha^{\prime}}\rangle_{q} is correlation function of the thermostat; σqfα(Ωμα)superscriptsubscript𝜎𝑞𝑓𝛼superscriptsubscriptΩ𝜇𝛼\sigma_{qf}^{\alpha}\bigl{(}\Omega_{\mu}^{\alpha}\bigr{)} is a Fourier component of the operator σqfα(t)superscriptsubscript𝜎𝑞𝑓𝛼𝑡\sigma_{qf}^{\alpha}(t); ΩμαsuperscriptsubscriptΩ𝜇𝛼\Omega_{\mu}^{\alpha} are the eigenfrequencies of the Hamiltonian of the quasispin model (2.6); σqf0=σqfsuperscriptsubscript𝜎𝑞𝑓0subscript𝜎𝑞𝑓\sigma_{qf}^{0}=\sigma_{qf}, σqf±=σqfx±iσqfysuperscriptsubscript𝜎𝑞𝑓plus-or-minusplus-or-minussuperscriptsubscript𝜎𝑞𝑓𝑥𝑖superscriptsubscript𝜎𝑞𝑓𝑦\sigma_{qf}^{\pm}=\sigma_{qf}^{x}\pm i\sigma_{qf}^{y}.

Taking into account (2.7), operators p^msubscript^𝑝𝑚\hat{p}_{m} have such a form:

P^m=σqf2.subscript^𝑃𝑚subscript𝜎𝑞𝑓2\hat{P}_{m}=\frac{\sigma_{qf}}{2}. (4.4)

Using the evolution law of the quasispin operators Sqfαsuperscriptsubscript𝑆𝑞𝑓𝛼S_{qf}^{\alpha} (α=0±𝛼limit-from0plus-or-minus\alpha=0\pm) and their permutation relations, we calculate the commutators occurring in (4.2) as well as the expression for Qqfμα(p^m)superscriptsubscript𝑄𝑞𝑓𝜇𝛼minus-or-plussubscript^𝑝𝑚Q_{qf\mu\alpha}^{\mp}(\hat{p}_{m}). The kinetic equation (4.1) can be rewritten as follows:

ddtηf=2Kfηf2KftanhβHf2,dd𝑡subscript𝜂𝑓2subscript𝐾𝑓subscript𝜂𝑓2subscript𝐾𝑓𝛽subscript𝐻𝑓2-\frac{\mathrm{d}}{\mathrm{d}t}\eta_{f}=2K_{f}\eta_{f}-2K_{f}\tanh\frac{\beta H_{f}}{2}, (4.5)

where

Kf=0dteεtcos(Hft)Re[u¯(t)u¯+q+u¯+(t)u¯q].subscript𝐾𝑓superscriptsubscript0differential-d𝑡superscripte𝜀𝑡subscript𝐻𝑓𝑡Redelimited-[]subscriptdelimited-⟨⟩superscript¯𝑢𝑡superscript¯𝑢𝑞subscriptdelimited-⟨⟩superscript¯𝑢𝑡superscript¯𝑢𝑞K_{f}=\int\limits_{0}^{\infty}\mathrm{d}t\mathrm{e}^{-\varepsilon t}\cos(H_{f}t)\textrm{Re}[\langle\bar{u}^{-}(t)\bar{u}^{+}\rangle_{q}+\langle\bar{u}^{+}(t)\bar{u}^{-}\rangle_{q}].

Note that at Kf=12αsubscript𝐾𝑓12𝛼K_{f}=\frac{1}{2\alpha}, the obtained kinetic equation (4.5) agrees with the equation found within the stochastic Glauber model [28]. Using the variables ξ1subscript𝜉1\xi_{1}, ξ2subscript𝜉2\xi_{2}, ξ3subscript𝜉3\xi_{3}, ζ𝜁\zeta in equations (4.5), we obtain

αddtξ1=ξ114(L1L2+L3+L4),𝛼dd𝑡subscript𝜉1subscript𝜉114subscript𝐿1subscript𝐿2subscript𝐿3subscript𝐿4\displaystyle-\alpha\frac{\mathrm{d}}{\mathrm{d}t}\xi_{1}=\xi_{1}-\frac{1}{4}(-L_{1}-L_{2}+L_{3}+L_{4}),
αddtξ2=ξ214(L1L2L3L4),𝛼dd𝑡subscript𝜉2subscript𝜉214subscript𝐿1subscript𝐿2subscript𝐿3subscript𝐿4\displaystyle-\alpha\frac{\mathrm{d}}{\mathrm{d}t}\xi_{2}=\xi_{2}-\frac{1}{4}(-L_{1}-L_{2}-L_{3}-L_{4}),
αddtξ3=ξ314(L1+L2+L3+L4),𝛼dd𝑡subscript𝜉3subscript𝜉314subscript𝐿1subscript𝐿2subscript𝐿3subscript𝐿4\displaystyle-\alpha\frac{\mathrm{d}}{\mathrm{d}t}\xi_{3}=\xi_{3}-\frac{1}{4}(L_{1}+L_{2}+L_{3}+L_{4}),
αddtζ=ζ14(L1L2+L3L4),𝛼dd𝑡𝜁𝜁14subscript𝐿1subscript𝐿2subscript𝐿3subscript𝐿4\displaystyle-\alpha\frac{\mathrm{d}}{\mathrm{d}t}\zeta=\zeta-\frac{1}{4}(L_{1}-L_{2}+L_{3}-L_{4}), (4.6)

where the following notations are used:

L1subscript𝐿1\displaystyle L_{1} =tanh12(γ1γ2+γ3+δ),absent12subscript𝛾1subscript𝛾2subscript𝛾3𝛿\displaystyle={\tanh}\frac{1}{2}(-\gamma_{1}-\gamma_{2}+\gamma_{3}+\delta), L2subscript𝐿2\displaystyle L_{2} =tanh12(γ1+γ2+γ3δ),absent12subscript𝛾1subscript𝛾2subscript𝛾3𝛿\displaystyle={\tanh}\frac{1}{2}(-\gamma_{1}+\gamma_{2}+\gamma_{3}-\delta),
L3subscript𝐿3\displaystyle L_{3} =tanh12(γ1+γ2+γ3+δ),absent12subscript𝛾1subscript𝛾2subscript𝛾3𝛿\displaystyle={\tanh}\frac{1}{2}(\gamma_{1}+\gamma_{2}+\gamma_{3}+\delta), L4subscript𝐿4\displaystyle L_{4} =tanh12(γ1γ2+γ3δ).absent12subscript𝛾1subscript𝛾2subscript𝛾3𝛿\displaystyle={\tanh}\frac{1}{2}(\gamma_{1}-\gamma_{2}+\gamma_{3}-\delta). (4.7)

The dynamic properties RHS are explored using the system of equations (4.6) and at small deviations from the equilibrium. We separate these equations into the static and dynamic parts. The distribution functions are presented as sums of two components: the equilibrium functions and their deviations from the equilibrium values (fluctuations)

ξ1=ξ~1+ξit,(i=1,2,3),ζ=ζ~+ζt.formulae-sequencesubscript𝜉1subscript~𝜉1subscript𝜉𝑖𝑡𝑖123𝜁~𝜁subscript𝜁𝑡\displaystyle\xi_{1}=\tilde{\xi}_{1}+\xi_{it},\qquad(i=1,2,3),\qquad\zeta=\tilde{\zeta}+\zeta_{t}. (4.8)

Also Eit=Ei0eiωtsubscript𝐸𝑖𝑡subscript𝐸𝑖0superscriptei𝜔𝑡E_{it}=E_{i0}\mathrm{e}^{\mathrm{i}\omega t}.

As a result, we obtain the following system of equations for the fluctuation parts:

ddt(ξ1ts(1)ξ2ts(1))=(a11a12a21a22)(ξ1ts(1)ξ2ts(1))βμ1E1t2(a1a2),dd𝑡subscript𝜉1𝑡𝑠1subscript𝜉2𝑡𝑠1subscript𝑎11subscript𝑎12subscript𝑎21subscript𝑎22subscript𝜉1𝑡𝑠1subscript𝜉2𝑡𝑠1𝛽subscript𝜇1subscript𝐸1𝑡2subscript𝑎1subscript𝑎2-\frac{\mathrm{d}}{\mathrm{d}t}\left(\begin{array}[]{c}\xi_{1ts}(1)\\ \xi_{2ts}(1)\end{array}\right)=\left(\begin{array}[]{cc}a_{11}&a_{12}\\ a_{21}&a_{22}\end{array}\right)\left(\begin{array}[]{c}\xi_{1ts}(1)\\ \xi_{2ts}(1)\end{array}\right)-\frac{\beta\mu_{1}E_{1t}}{2}\left(\begin{array}[]{c}a_{1}\\ a_{2}\end{array}\right), (4.9)
ddt(ξ2ts(2)ξ1ts(2))=(b11b12b21b22)(ξ2ts(2)ξ1ts(2))βμ2E2t2(b1b2),dd𝑡subscript𝜉2𝑡𝑠2subscript𝜉1𝑡𝑠2subscript𝑏11subscript𝑏12subscript𝑏21subscript𝑏22subscript𝜉2𝑡𝑠2subscript𝜉1𝑡𝑠2𝛽subscript𝜇2subscript𝐸2𝑡2subscript𝑏1subscript𝑏2-\frac{\mathrm{d}}{\mathrm{d}t}\left(\begin{array}[]{c}\xi_{2ts}(2)\\ \xi_{1ts}(2)\end{array}\right)=\left(\begin{array}[]{cc}b_{11}&b_{12}\\ b_{21}&b_{22}\end{array}\right)\left(\begin{array}[]{c}\xi_{2ts}(2)\\ \xi_{1ts}(2)\end{array}\right)-\frac{\beta\mu_{2}E_{2t}}{2}\left(\begin{array}[]{c}b_{1}\\ b_{2}\end{array}\right), (4.10)
ddt(ξ3ts(3)ζst(3))=(c11c12c21c22)(ξ3ts(3)ζst(3))βμ3E3t2(c1c2).dd𝑡subscript𝜉3𝑡𝑠3subscript𝜁𝑠𝑡3subscript𝑐11subscript𝑐12subscript𝑐21subscript𝑐22subscript𝜉3𝑡𝑠3subscript𝜁𝑠𝑡3𝛽subscript𝜇3subscript𝐸3𝑡2subscript𝑐1subscript𝑐2-\frac{\mathrm{d}}{\mathrm{d}t}\left(\begin{array}[]{c}\xi_{3ts}(3)\\ \zeta_{st}(3)\end{array}\right)=\left(\begin{array}[]{cc}c_{11}&c_{12}\\ c_{21}&c_{22}\end{array}\right)\left(\begin{array}[]{c}\xi_{3ts}(3)\\ \zeta_{st}(3)\end{array}\right)-\frac{\beta\mu_{3}E_{3t}}{2}\left(\begin{array}[]{c}c_{1}\\ c_{2}\end{array}\right). (4.11)

Solving the systems (4.9)–(4.11), we find the dynamic permittivities of the clamped RHS crystal

εiisε(ω)=εiisε0+j=124πχjis1+(ωτjis)2+ij=124πωτjisχjis1+(ωτjis)2.superscriptsubscript𝜀𝑖𝑖𝑠𝜀𝜔superscriptsubscript𝜀𝑖𝑖𝑠𝜀0superscriptsubscript𝑗124𝜋subscript𝜒𝑗𝑖𝑠1superscript𝜔subscript𝜏𝑗𝑖𝑠2𝑖superscriptsubscript𝑗124𝜋𝜔subscript𝜏𝑗𝑖𝑠subscript𝜒𝑗𝑖𝑠1superscript𝜔subscript𝜏𝑗𝑖𝑠2\displaystyle\varepsilon_{iis}^{\varepsilon}(\omega)=\varepsilon_{iis}^{\varepsilon 0}+\sum\limits_{j=1}^{2}\frac{4\pi\chi_{jis}}{1+(\omega\tau_{jis})^{2}}+i\sum\limits_{j=1}^{2}\frac{4\pi\omega\tau_{jis}\chi_{jis}}{1+(\omega\tau_{jis})^{2}}. (4.12)

In (4.12)

χ1is=μi2vβτ1isτ2isτ1isτ2is[m(1)(i)+τ1ism(0)(i)],χ2is=μi2vβτ1isτ2isτ1isτ2is[m(1)(i)τ2ism(0)(i)],formulae-sequencesubscript𝜒1𝑖𝑠superscriptsubscript𝜇𝑖2𝑣𝛽subscript𝜏1𝑖𝑠subscript𝜏2𝑖𝑠subscript𝜏1𝑖𝑠subscript𝜏2𝑖𝑠delimited-[]superscript𝑚1𝑖subscript𝜏1𝑖𝑠superscript𝑚0𝑖subscript𝜒2𝑖𝑠superscriptsubscript𝜇𝑖2𝑣𝛽subscript𝜏1𝑖𝑠subscript𝜏2𝑖𝑠subscript𝜏1𝑖𝑠subscript𝜏2𝑖𝑠delimited-[]superscript𝑚1𝑖subscript𝜏2𝑖𝑠superscript𝑚0𝑖\displaystyle\chi_{1is}=\frac{\mu_{i}^{2}}{v}\beta\frac{\tau_{1is}\tau_{2is}}{\tau_{1is}-\tau_{2is}}\bigg{[}-m^{(1)}(i)+\tau_{1is}m^{(0)}(i)\bigg{]},\qquad\chi_{2is}=\frac{\mu_{i}^{2}}{v}\beta\frac{\tau_{1is}\tau_{2is}}{\tau_{1is}-\tau_{2is}}\bigg{[}m^{(1)}(i)-\tau_{2is}m^{(0)}(i)\bigg{]},
τ12is1=12[m1(i)m12(i)4m0(i)].superscriptsubscript𝜏FRACOP12𝑖𝑠112delimited-[]minus-or-plussubscript𝑚1𝑖superscriptsubscript𝑚12𝑖4subscript𝑚0𝑖\tau_{{1\atop 2}is}^{-1}=\frac{1}{2}\bigg{[}m_{1}(i)\mp\sqrt{m_{1}^{2}(i)-4m_{0}(i)}\bigg{]}. (4.13)

In (4.13), we use the following notations:

m1(1)=m1(2)=1α(1ρ31βJ14)+1α(1ρ31βJ24),subscript𝑚11subscript𝑚121𝛼1subscript𝜌31𝛽subscript𝐽141𝛼1subscript𝜌31𝛽subscript𝐽24\displaystyle m_{1}(1)=m_{1}(2)=\frac{1}{\alpha}\left(1-\rho_{31}\frac{\beta J_{1}}{4}\right)+\frac{1}{\alpha}\left(1-\rho_{31}\frac{\beta J_{2}}{4}\right),
m0(1)=m0(2)=1α2[1ρ31(βJ14+βJ24)+(ρ312ρ322)βJ14βJ24],subscript𝑚01subscript𝑚021superscript𝛼2delimited-[]1subscript𝜌31𝛽subscript𝐽14𝛽subscript𝐽24superscriptsubscript𝜌312superscriptsubscript𝜌322𝛽subscript𝐽14𝛽subscript𝐽24\displaystyle m_{0}(1)=m_{0}(2)=\frac{1}{\alpha^{2}}\left[1-\rho_{31}\left(\frac{\beta J_{1}}{4}+\frac{\beta J_{2}}{4}\right)+\Bigl{(}\rho_{31}^{2}-\rho_{32}^{2}\Bigr{)}\frac{\beta J_{1}}{4}\frac{\beta J_{2}}{4}\right],
m(0)(1)=1α2[ρ31(ρ312ρ322)βJ24],m(0)(2)=1α2[ρ31(ρ312ρ322)βJ14].formulae-sequencesuperscript𝑚011superscript𝛼2delimited-[]subscript𝜌31superscriptsubscript𝜌312superscriptsubscript𝜌322𝛽subscript𝐽24superscript𝑚021superscript𝛼2delimited-[]subscript𝜌31superscriptsubscript𝜌312superscriptsubscript𝜌322𝛽subscript𝐽14\displaystyle m^{(0)}(1)=\frac{1}{\alpha^{2}}\left[\rho_{31}-\left(\rho_{31}^{2}-\rho_{32}^{2}\right)\frac{\beta J_{2}}{4}\right],\qquad m^{(0)}(2)=\frac{1}{\alpha^{2}}\left[\rho_{31}-\left(\rho_{31}^{2}-\rho_{32}^{2}\right)\frac{\beta J_{1}}{4}\right].
m1(3)=1α(1ρ31βJ34)+1α(1ρ31βJ44),subscript𝑚131𝛼1subscript𝜌31𝛽subscript𝐽341𝛼1subscript𝜌31𝛽subscript𝐽44\displaystyle m_{1}(3)=\frac{1}{\alpha}\left(1-\rho_{31}\frac{\beta J_{3}}{4}\right)+\frac{1}{\alpha}\left(1-\rho_{31}\frac{\beta J_{4}}{4}\right),
m0(3)=1α2[1ρ31(βJ34+βJ44)+(ρ312ρ322)βJ34βJ44],subscript𝑚031superscript𝛼2delimited-[]1subscript𝜌31𝛽subscript𝐽34𝛽subscript𝐽44superscriptsubscript𝜌312superscriptsubscript𝜌322𝛽subscript𝐽34𝛽subscript𝐽44\displaystyle m_{0}(3)=\frac{1}{\alpha^{2}}\left[1-\rho_{31}\left(\frac{\beta J_{3}}{4}+\frac{\beta J_{4}}{4}\right)+\left(\rho_{31}^{2}-\rho_{32}^{2}\right)\frac{\beta J_{3}}{4}\frac{\beta J_{4}}{4}\right],
m(1)(3)=1αρ31,m(0)(3)=1α2[ρ31(ρ312ρ322)βJ44].formulae-sequencesuperscript𝑚131𝛼subscript𝜌31superscript𝑚031superscript𝛼2delimited-[]subscript𝜌31superscriptsubscript𝜌312superscriptsubscript𝜌322𝛽subscript𝐽44\displaystyle m^{(1)}(3)=\frac{1}{\alpha}\rho_{31},\qquad m^{(0)}(3)=\frac{1}{\alpha^{2}}\left[\rho_{31}-\left(\rho_{31}^{2}-\rho_{32}^{2}\right)\frac{\beta J_{4}}{4}\right].

5 Comparison of numerical results with experimental data

To compare the temperature and field dependences of the above derived dielectric, piezoelectric, elastic, and thermal characteristics of RHS, we need to set the values of the following parameters: the interaction potentials J0superscript𝐽0J^{0}, K120subscriptsuperscript𝐾012K^{0}_{12}, K130subscriptsuperscript𝐾013K^{0}_{13}, K140subscriptsuperscript𝐾014K^{0}_{14} and, accordingly, J1subscript𝐽1J_{1}, J2subscript𝐽2J_{2}, J3subscript𝐽3J_{3}, J4subscript𝐽4J_{4}; the parameter ΔΔ\Delta, which characterizes an asymmetry of populations of the two equilibrium positions of a dipole; the deformation potentials ψijsubscript𝜓𝑖𝑗\psi_{ij}; effective dipole moments μisubscript𝜇𝑖\mu_{i}; seed dielectric permittivities χiiε0superscriptsubscript𝜒𝑖𝑖𝜀0\chi_{ii}^{\varepsilon 0}; piezoelectric coefficients eij0superscriptsubscript𝑒𝑖𝑗0e_{ij}^{0}; elastic constants ciiE0superscriptsubscript𝑐𝑖superscript𝑖𝐸0c_{ii^{\prime}}^{E0} and cjjE0superscriptsubscript𝑐𝑗𝑗𝐸0c_{jj}^{E0}, and the parameter α𝛼\alpha that defines the time scale of the relaxation processes.

To find the optimum values of the theory parameters it is necessary to use the dependence of temperature Tcsubscript𝑇cT_{\textrm{c}} on hydrostatic pressure. Unfortunately, different sources give different values for Tc(0)subscript𝑇c0T_{\textrm{c}}(0), varying from 258 K to 265.1 K. We shall use Tc(0)=265subscript𝑇c0265T_{\textrm{c}}(0)=265 K [14].

In the fitting procedure, we use the experimentally obtained values for the temperature dependences of the following physical characteristics of RHS: Ps(T)subscript𝑃𝑠𝑇P_{s}(T) [20], ε11σ(0)superscriptsubscript𝜀11𝜎0\varepsilon_{11}^{\sigma}(0), ε22σ(0)superscriptsubscript𝜀22𝜎0\varepsilon_{22}^{\sigma}(0) [23], ε33(ω)subscript𝜀33𝜔\varepsilon_{33}(\omega) [14], as well as the dependence Tc(p)subscript𝑇c𝑝T_{\textrm{c}}(p) [29] of the transition temperature on hydrostatic pressure. In the case of deuterted RDS crystal, we exploit Ps(T)subscript𝑃𝑠𝑇P_{s}(T) [16], ε33σ(0)superscriptsubscript𝜀33𝜎0\varepsilon_{33}^{\sigma}(0) [16], Tc(p)subscript𝑇c𝑝T_{\textrm{c}}(p) [29].

In order to find the values of the parameters J0+K130superscript𝐽0subscriptsuperscript𝐾013J^{0}+K^{0}_{13}, K120+K140subscriptsuperscript𝐾012subscriptsuperscript𝐾014K^{0}_{12}+K^{0}_{14}, ΔΔ\Delta, we found the point at the phase diagram (a,b)𝑎𝑏(a,b), where

a=(J0+K130)(K120+K140)(J0+K130)+(K120+K140),b=Δ(J0+K130)+(K120+K140),formulae-sequence𝑎superscript𝐽0subscriptsuperscript𝐾013subscriptsuperscript𝐾012subscriptsuperscript𝐾014superscript𝐽0subscriptsuperscript𝐾013subscriptsuperscript𝐾012subscriptsuperscript𝐾014𝑏Δsuperscript𝐽0subscriptsuperscript𝐾013subscriptsuperscript𝐾012subscriptsuperscript𝐾014a=\frac{(J^{0}+K^{0}_{13})-(K^{0}_{12}+K^{0}_{14})}{(J^{0}+K^{0}_{13})+(K^{0}_{12}+K^{0}_{14})},\qquad b=\frac{\Delta}{(J^{0}+K^{0}_{13})+(K^{0}_{12}+K^{0}_{14})},

at which the system undergoes a single second order phase transition at Tc(0)=265subscript𝑇c0265T_{\textrm{c}}(0)=265 K. The values of the effective dipole moments μ3subscript𝜇3\mu_{3} were determined by fitting the calculated spontaneous polarization to experiment.

The values of J0superscript𝐽0J^{0}, K120subscriptsuperscript𝐾012K^{0}_{12}, K130subscriptsuperscript𝐾013K^{0}_{13}, K140subscriptsuperscript𝐾014K^{0}_{14}, μ1subscript𝜇1\mu_{1}, and μ2subscript𝜇2\mu_{2} are determined by fitting the calculated ε11subscript𝜀11\varepsilon_{11} and ε22subscript𝜀22\varepsilon_{22} to the experimental data given in [23].

The fitting procedure for the models of this class is described in detail in [30], where the thermodynamic characteristics of Rochelle salt are explored.

The strains should be taken into account in order to calculate the dielectric permittivity of a mechanically free crystal, piezoelectric coefficients, and elastic constants. Therefore, to determine the values of the deformation potentials ψijsubscript𝜓𝑖𝑗\psi_{ij}, we analyzed their effect on theoretical values of physical characteristics of the crystal. Thus, it has been obtained that an increase of the transition temperature with hydrostatic pressure [29] can be described using the values of ψijsubscript𝜓𝑖𝑗\psi_{ij} presented here. It should be stressed that when the piezoelectric coefficients are measured experimentally, the values of ψijsubscript𝜓𝑖𝑗\psi_{ij} can be determined with a greater accuracy.

The parameter αHsubscript𝛼𝐻\alpha_{H} is determined from the condition that the theoretically calculated frequency dependences of ε33(ω)subscript𝜀33𝜔\varepsilon_{33}(\omega) agree with the experiment. We also assume that the parameter αHsubscript𝛼𝐻\alpha_{H} is a weak function of temperature:

αH=[PH+RH(ΔT)]×1014,ΔT=TTc.formulae-sequencesubscript𝛼𝐻delimited-[]subscript𝑃𝐻subscript𝑅𝐻Δ𝑇superscript1014Δ𝑇𝑇subscript𝑇c\alpha_{H}=[P_{H}+R_{H}(\Delta T)]\times 10^{-14},\qquad\Delta T=T-T_{\textrm{c}}.

The unit cell volume of RHS is v=0.8421021𝑣0.842superscript1021v=0.842\cdot 10^{-21} cm3.

The obtained sets of optimal parameters are given in table 1.

Table 1: The optimal sets of the theory parameters for Rb(H1-xD)x{}_{x})SO4.
x𝑥x J0/kBsuperscript𝐽0subscript𝑘BJ^{0}/k_{\textrm{B}} K120/kBsuperscriptsubscript𝐾120subscript𝑘BK_{12}^{0}/k_{\textrm{B}} K130/kBsuperscriptsubscript𝐾130subscript𝑘BK_{13}^{0}/k_{\textrm{B}} K140/kBsuperscriptsubscript𝐾140subscript𝑘BK_{14}^{0}/k_{\textrm{B}} Δ/kBΔsubscript𝑘B\Delta/k_{\textrm{B}} μ1subscript𝜇1\mu_{1}, 1018superscript101810^{-18} μ2subscript𝜇2\mu_{2}, 1018superscript101810^{-18} μ3subscript𝜇3\mu_{3}, 1018superscript101810^{-18} χ11ε0superscriptsubscript𝜒11𝜀0\chi_{11}^{\varepsilon 0} χ22ε0superscriptsubscript𝜒22𝜀0\chi_{22}^{\varepsilon 0} χ33ε0superscriptsubscript𝜒33𝜀0\chi_{33}^{\varepsilon 0}
K K K K K esu\cdotcm esu\cdotcm esu\cdotcm
0.0 394 190 372 433.7 244 3.18 3.65 0.81 0.02 0.02 0.159
0.7 380 189 345 430.8 245 0.90 0.02 0.02 0.159
1.0 378 198.8 338.4 429 245.4 1.00 0.02 0.02 0.159
x𝑥x P3ssubscript𝑃3𝑠P_{3s} R3ssubscript𝑅3𝑠R_{3s} P3psubscript𝑃3𝑝P_{3p} P3psubscript𝑃3𝑝P_{3p} P1,2subscript𝑃12P_{1,2} R1,2subscript𝑅12R_{1,2}
(s) (s/K) (s) (s/K) (s) (s/K)
0.0 12.5 –0.0521 12.5 –0.091 10.5 –0.001
0.7 10.7 –0.0510 10.7 –0.051
1.0 9.8 –0.0510 9.8 –0.0501

The deformation potentials are taken to be ψ¯1i/kB=ψ¯1j/kB=ψ¯2i/kB=ψ¯2j/kB=900subscript¯𝜓1𝑖subscript𝑘Bsubscript¯𝜓1𝑗subscript𝑘Bsubscript¯𝜓2𝑖subscript𝑘Bsubscript¯𝜓2𝑗subscript𝑘B900{\bar{\psi}_{1i}}/{k_{\textrm{B}}}={\bar{\psi}_{1j}}/{k_{\textrm{B}}}={\bar{\psi}_{2i}}/{k_{\textrm{B}}}={\bar{\psi}_{2j}}/{k_{\textrm{B}}}=900 K, ψ¯31/kB=4950subscript¯𝜓31subscript𝑘B4950{\bar{\psi}_{31}}/{k_{\textrm{B}}}=-4950 K, ψ¯32/kB=ψ¯33/kB=ψ¯35/kB=4500subscript¯𝜓32subscript𝑘Bsubscript¯𝜓33subscript𝑘Bsubscript¯𝜓35subscript𝑘B4500{\bar{\psi}_{32}}/{k_{\textrm{B}}}={\bar{\psi}_{33}}/{k_{\textrm{B}}}={\bar{\psi}_{35}}/{k_{\textrm{B}}}=-4500 K, ψ¯41/kB=1080subscript¯𝜓41subscript𝑘B1080{\bar{\psi}_{41}}/{k_{\textrm{B}}}=1080 K, ψ¯42/kB=ψ¯43/kB=ψ¯45/kB=900subscript¯𝜓42subscript𝑘Bsubscript¯𝜓43subscript𝑘Bsubscript¯𝜓45subscript𝑘B900{\bar{\psi}_{42}}/{k_{\textrm{B}}}={\bar{\psi}_{43}}/{k_{\textrm{B}}}={\bar{\psi}_{45}}/{k_{\textrm{B}}}=900 K, ψ¯51/kB=ψ¯52/kB=ψ¯53/kB=ψ¯55/kB=200subscript¯𝜓51subscript𝑘Bsubscript¯𝜓52subscript𝑘Bsubscript¯𝜓53subscript𝑘Bsubscript¯𝜓55subscript𝑘B200{\bar{\psi}_{51}}/{k_{\textrm{B}}}={\bar{\psi}_{52}}/{k_{\textrm{B}}}={\bar{\psi}_{53}}/{k_{\textrm{B}}}={\bar{\psi}_{55}}/{k_{\textrm{B}}}=200 K.

The ‘‘seed’’ constants for RHS are e310=e320=e330=e350=1×104superscriptsubscript𝑒310superscriptsubscript𝑒320superscriptsubscript𝑒330superscriptsubscript𝑒3501superscript104e_{31}^{0}=e_{32}^{0}=e_{33}^{0}=e_{35}^{0}=-1\times 10^{4} esu/cm2, c110E=32.0×1010superscriptsubscript𝑐110𝐸32.0superscript1010c_{11}^{0E}=32.0\times 10^{10} dyn/cm2, c12E0=17.0×1010superscriptsubscript𝑐12𝐸017.0superscript1010c_{12}^{E0}=17.0\times 10^{10} dyn/cm2, c13E0=8.7×1010superscriptsubscript𝑐13𝐸08.7superscript1010c_{13}^{E0}=8.7\times 10^{10} dyn/cm2, c22E0=38×1010superscriptsubscript𝑐22𝐸038superscript1010c_{22}^{E0}=38\times 10^{10} dyn/cm2, c23E0=6.5×1010superscriptsubscript𝑐23𝐸06.5superscript1010c_{23}^{E0}=6.5\times 10^{10} dyn/cm2, c33E0=37.4×1010superscriptsubscript𝑐33𝐸037.4superscript1010c_{33}^{E0}=37.4\times 10^{10} dyn/cm2, c44E0=4.9×1010superscriptsubscript𝑐44𝐸04.9superscript1010c_{44}^{E0}=4.9\times 10^{10} dyn/cm2, c55E0=5.3×1010superscriptsubscript𝑐55𝐸05.3superscript1010c_{55}^{E0}=5.3\times 10^{10} dyn/cm2, c66E0=12.8×1010superscriptsubscript𝑐66𝐸012.8superscript1010c_{66}^{E0}=12.8\times 10^{10} dyn/cm2; k11=0.032×1010subscript𝑘110.032superscript1010k_{11}=-0.032\times 10^{10} dyn/(cm2K), k12=0.040×1010subscript𝑘120.040superscript1010k_{12}=-0.040\times 10^{10} dyn/(cm2K), k13=0.015×1010subscript𝑘130.015superscript1010k_{13}=-0.015\times 10^{10} dyn/(cm2K), k23=0.010×1010subscript𝑘230.010superscript1010k_{23}=-0.010\times 10^{10} dyn/(cm2K) k33=0.032×1010subscript𝑘330.032superscript1010k_{33}=-0.032\times 10^{10} dyn/(cm2K), k22=k44=k55subscript𝑘22subscript𝑘44subscript𝑘55k_{22}=k_{44}=k_{55}=0.0. We use the same values for RDS as well.

Now we discuss the obtained results. In figure 3, the temperature dependences of the strains εisubscript𝜀𝑖\varepsilon_{i} and εjsubscript𝜀𝑗\varepsilon_{j} are presented. In the ferroelectric phase, εisubscript𝜀𝑖\varepsilon_{i} slightly increases with temperature, while the temperature variation of ε4subscript𝜀4\varepsilon_{4}, ε6subscript𝜀6\varepsilon_{6}, and especially ε5subscript𝜀5\varepsilon_{5} is much stronger. In the paraelectric phase, all these strains weakly increase with temperature. The temperature dependences of spontaneous polarization Pssubscript𝑃𝑠P_{s} of RHS and RDS along with the experimentally obtained values [20, 17, 16] are shown in figure 3. A good description of experimental data of [20] and [16] is reached. When the deuteration level x𝑥x increases, the polarization decreases.

[Uncaptioned image]
[Uncaptioned image]
Figure 2: The temperature dependences of the strains εisubscript𝜀𝑖\varepsilon_{i} and εjsubscript𝜀𝑗\varepsilon_{j} of RHS: ε1subscript𝜀1\varepsilon_{1} — 1, ε2subscript𝜀2\varepsilon_{2} — 2, ε3subscript𝜀3\varepsilon_{3} — 3,ε4subscript𝜀4\varepsilon_{4} — 4, ε5subscript𝜀5\varepsilon_{5} — 5 i ε6subscript𝜀6\varepsilon_{6} — 6.
Figure 3: The temperature dependences of spontaneous polarization of RHS — 1, \vartriangle [20], \square [17] and RDS — 2, \bullet [16].

Figure 5 shows the calculated temperature dependences of static dielectric permittivities of the mechanically clamped ε33ε(0,T)superscriptsubscript𝜀33𝜀0𝑇\varepsilon_{33}^{\varepsilon}(0,T) and free ε33σ(0,T)superscriptsubscript𝜀33𝜎0𝑇\varepsilon_{33}^{\sigma}(0,T) RHS crystal along with the experimental data [19, 20, 17, 23].

[Uncaptioned image]
[Uncaptioned image]
Figure 4: The temperature dependences of static dielectric permittivities of RHS, 1 — ε33σsubscriptsuperscript𝜀𝜎33\varepsilon^{\sigma}_{33}, 1’ — ε33εsubscriptsuperscript𝜀𝜀33\varepsilon^{\varepsilon}_{33}, \triangledown [19], \vartriangle [20], \square [17], \circ [23] and RDS — 2, \blacklozenge [16].
Figure 5: The temperature dependences of the transverse permittivities ε11subscript𝜀11\varepsilon_{11} and ε22subscript𝜀22\varepsilon_{22} of RHS. \circ [23].
Refer to caption
Refer to caption
Figure 6: The temperature dependences of piezoelectric coefficients e31subscript𝑒31e_{31} —1, e32subscript𝑒32e_{32} —2, e33subscript𝑒33e_{33} —3, e35subscript𝑒35e_{35} —4 and constants h31subscript31h_{31} —1, h32subscript32h_{32} —2, h33subscript33h_{33} —3, h35subscript35h_{35} —4 of RHS.

The permittivity ε33σ(0,T)superscriptsubscript𝜀33𝜎0𝑇\varepsilon_{33}^{\sigma}(0,T) is larger than ε33ε(0,T)superscriptsubscript𝜀33𝜀0𝑇\varepsilon_{33}^{\varepsilon}(0,T). An increase of deuteron concentration increases the permittivity ε33ε(0,T)superscriptsubscript𝜀33𝜀0𝑇\varepsilon_{33}^{\varepsilon}(0,T) at all temperatures. As shown in figure 5, the theoretical results ε33σ(0,T)superscriptsubscript𝜀33𝜎0𝑇\varepsilon_{33}^{\sigma}(0,T) are in a good quantitative agreement with experimental data of [19, 20, 17, 23]. At temperature T=Tc𝑇subscript𝑇cT=T_{\textrm{c}}, the value of the permittivity ε33σ(0,T)superscriptsubscript𝜀33𝜎0𝑇\varepsilon_{33}^{\sigma}(0,T) is very large, which is typical of the second order phase transitions.

Figure 5 illustrates the temperature dependences of the transverse permittivities ε11subscript𝜀11\varepsilon_{11} and ε22subscript𝜀22\varepsilon_{22} of a RHS crystal. They are significantly smaller than the longitudinal permittivity.

The temperature dependences of piezoelectric coefficients e3isubscript𝑒3𝑖e_{3i} and e55subscript𝑒55e_{55} and constants h3isubscript3𝑖h_{3i} and h35subscript35h_{35} are given in figure 6. In the paraelectric phase, these coefficients are equal to zero, whereas in the ferroelectric phase, e3isubscript𝑒3𝑖e_{3i} and e55subscript𝑒55e_{55} values have a deep minimum at approaching Tcsubscript𝑇cT_{\textrm{c}}, and h31subscript31h_{31}, h35subscript35h_{35} constants change insignificantly.

In figure 8 we show the temperature dependences of the elastic constants cijEsuperscriptsubscript𝑐𝑖𝑗𝐸c_{ij}^{E}. A good description of experimental data [23] is obtained, except for the temperature dependence of elastic constants c12Esuperscriptsubscript𝑐12𝐸c_{12}^{E}, c22Esuperscriptsubscript𝑐22𝐸c_{22}^{E}, and c23Esuperscriptsubscript𝑐23𝐸c_{23}^{E} in the ferroelectric phase, for which the experimental measurements predict deep minima near Tcsubscript𝑇cT_{\textrm{c}}.

[Uncaptioned image]
[Uncaptioned image]
Figure 7: The temperature dependences of the elastic constants cijEsuperscriptsubscript𝑐𝑖𝑗𝐸c_{ij}^{E} of RHS, \circ — [23], lines: the theory.
Figure 8: The temperature dependences of heat capacity of RHS — 1, \bullet [31] and RDS — 2.
Refer to caption
Refer to caption
Figure 9: The temperature dependences of the real ε33ε(ν,T)superscriptsubscript𝜀33superscript𝜀𝜈𝑇\varepsilon_{33}^{\varepsilon^{\prime}}(\nu,T) and imaginary ε33ε′′(ν,T)superscriptsubscript𝜀33superscript𝜀′′𝜈𝑇\varepsilon_{33}^{\varepsilon^{\prime\prime}}(\nu,T) parts of the dynamic dielectric permittivity of RHS at different frequencies ν𝜈\nu (GHz): 0.150 — 1, \triangleright [32]; 0.455 — 2, \triangleleft [32]; 3.27 — 3, \vartriangle [32]; 9.50 — 4, \triangledown [32], 8.72 — 5, ++ [14]; 12.5 — 6, \ast [14]; 22.5 — 7, ×\times [14]; 41.7 — 8, \circ [14]; 190 — 9, \blacktriangle [35]; 253 — 10, \blacktriangleleft [35]; 307 — 11, \blacktriangledown [35].

The temperature dependences of heat capacity of RHS and RDS crystals along with experimental data [31] are depicted in figure 8.

By a dashed line we show the effective lattice heat capacity contribution C0subscript𝐶0C_{0}, which we estimate as an average difference Cexp(T)ΔC(T)subscript𝐶exp𝑇Δ𝐶𝑇C_{\textrm{exp}}(T)-\Delta C(T). A quantitatively good description of experiment [31] is obtained. The calculated value of the heat capacity jump is also in a good agreement with experiment. Deuteration increases the heat capacity in the entire temperature range.

Figures 911 show the temperature dependences of the real ε33ε(ν,T)superscriptsubscript𝜀33superscript𝜀𝜈𝑇\varepsilon_{33}^{\varepsilon^{\prime}}(\nu,T) and imaginary ε33ε′′(ν,T)superscriptsubscript𝜀33superscript𝜀′′𝜈𝑇\varepsilon_{33}^{\varepsilon^{\prime\prime}}(\nu,T) parts of the dynamic dielectric permittivity at different frequencies and compositions of partially deuterated Rb(H1-xD)x{}_{x})SO4 crystals (at x=0.0𝑥0.0x=0.0, 0.70, 1.00) along with the experimental data [32, 14, 35].

Refer to caption
Refer to caption
Figure 10: The temperature dependences of the real ε33subscriptsuperscript𝜀33\varepsilon^{\prime}_{33} and imaginary ε33′′subscriptsuperscript𝜀′′33\varepsilon^{\prime\prime}_{33} parts of the dynamic dielectric permittivity of Rb(H0.30D)0.70{}_{0.70})SO4 at different frequencies ν𝜈\nu (GHz): 8.72 — 1, \triangleright [14]; 12.5 — 2, \triangleleft [14]; 18.72 — 3, \triangledown [14]; 41.70 — 4, \square [14]; 330 — 5, \vartriangle [14].
Refer to caption
Refer to caption
Figure 11: The temperature dependences of the real ε33subscriptsuperscript𝜀33\varepsilon^{\prime}_{33} and imaginary ε33′′subscriptsuperscript𝜀′′33\varepsilon^{\prime\prime}_{33} parts of the dynamic dielectric permittivity of RDS at different frequencies ν𝜈\nu (GHz): 118 — 1, \triangleleft [35]; 177 — 2, \bullet [35]; 235 — 3, \blacktriangledown [35]; 330 — 4, \blacksquare [35]; 510 — 5, \blacktriangle [35].

As seen in the figures, the proposed model yields a good description of experimental data for the Rb(H1-xD)x{}_{x})SO4 crystals over a wide temperature range at different frequencies. For all frequencies, at ΔT=0Δ𝑇0\Delta T=0 K, the dynamic permittivity ε33(ν,T)superscriptsubscript𝜀33𝜈𝑇\varepsilon_{33}^{\prime}(\nu,T) has a sharp minimum, where the permittivity values drop to ε330εsuperscriptsubscript𝜀330𝜀\varepsilon_{33}^{0\varepsilon}; the minimum width increases with an increasing frequency. The maximum in the temperature curve of ε33(ν,T)superscriptsubscript𝜀33𝜈𝑇\varepsilon_{33}^{\prime}(\nu,T) above Tcsubscript𝑇cT_{\textrm{c}} lowers down, smears out, and shifts to higher temperatures at an increasing frequency. The dispersion width of the real part of the permittivity in the paraelectric phase is wider than in the ferroelectric phase.

Refer to caption
Refer to caption
Figure 12: The temperature dependences of the real ε11subscriptsuperscript𝜀11\varepsilon^{\prime}_{11} and ε22subscriptsuperscript𝜀22\varepsilon^{\prime}_{22} parts of the dynamic dielectric permittivity of RDS at different frequencies ν𝜈\nu (GHz): 0 — 1; 41.7 — 2; 78.5 — 3; 118 — 4; 190 — 5; 253 — 6.
Refer to caption
Refer to caption
Figure 13: The temperature dependences of the imaginary ε11′′subscriptsuperscript𝜀′′11\varepsilon^{\prime\prime}_{11} and ε22′′subscriptsuperscript𝜀′′22\varepsilon^{\prime\prime}_{22} parts of the dynamic dielectric permittivity of RDS at different frequencies ν𝜈\nu (GHz): 0 — 1; 41.7 — 2; 78.5 — 3; 118 — 4; 190 — 5; 253 — 6.

In figures 12 and 13, we plot the temperature dependences of the real and imaginary parts of the transverse dielectric permittivities ε11subscriptsuperscript𝜀11\varepsilon^{\prime}_{11}, ε11′′subscriptsuperscript𝜀′′11\varepsilon^{\prime\prime}_{11} and ε22subscriptsuperscript𝜀22\varepsilon^{\prime}_{22}, ε22′′subscriptsuperscript𝜀′′22\varepsilon^{\prime\prime}_{22} of RHS at different frequencies.

In figure 14, we plot the calculated frequency dependences of ε33(ν)subscriptsuperscript𝜀33𝜈\varepsilon^{\prime}_{33}(\nu) and ε33′′(ν)subscriptsuperscript𝜀′′33𝜈\varepsilon^{\prime\prime}_{33}(\nu) for RHS at different temperatures ΔT=2Δ𝑇2\Delta T=2, 5, 10, 20 K and in figure 15 for Rb(H1-xD)x2{}_{x})_{2}SO4 with x=0.70𝑥0.70x=0.70 along with the experimental points.

Refer to caption
Refer to caption
Figure 14: The frequency dependences of ε33(ν)subscriptsuperscript𝜀33𝜈\varepsilon^{\prime}_{33}(\nu) and ε33′′(ν)subscriptsuperscript𝜀′′33𝜈\varepsilon^{\prime\prime}_{33}(\nu) for RHS at ΔTΔ𝑇\Delta T: 2 — 1; 5 — 2; 10 — 3; 20 — 4. \vartriangle [32]; \bullet [33]; \circ [14]; \square [35], ×,\times,\ast [33].
Refer to caption
Refer to caption
Figure 15: The frequency dependences of ε33(ν)subscriptsuperscript𝜀33𝜈\varepsilon^{\prime}_{33}(\nu) and ε33′′(ν)subscriptsuperscript𝜀′′33𝜈\varepsilon^{\prime\prime}_{33}(\nu) for Rb(H1-xD)x2{}_{x})_{2}SO4 at x=0.70𝑥0.70x=0.70 at ΔTΔ𝑇\Delta T: 2 — 1, \vartriangle [14]; 5 — 2, \circ [14]; 10 — 3, \square [14]; 20 — 4, \triangledown [14].

As one can see, the theory is in a good agreement with experiment, except for the data of [33] where the permittivity dispersion was observed at frequencies lower than in [32, 14, 35]. When ΔTΔ𝑇\Delta T increases, the dispersion of ε33(ν,T)subscript𝜀33𝜈𝑇\varepsilon_{33}(\nu,T) shifts to higher frequencies.

6 Conclusions

In this paper, using the modified four-sublattice model of a RbHSO4 crystal, with taking into account the piezoelectric coupling to the εisubscript𝜀𝑖\varepsilon_{i}, εjsubscript𝜀𝑗\varepsilon_{j} strains, within the framework of the mean field approach, the theory of the thermodynamic, dielectric, piezoelectric, elastic, and dynamic properties of RHS crystals has been developed. A thorough numerical analysis of the dependences of the calculated characteristics on the model parameters has been performed. Optimal sets of these parameters and ‘‘seed’’ characteristics for RHS crystals have been found which enabled us to describe the available experimental data.

References

  • [1] Nelmes R.J., Ferroelectrics, 1972, 4, 133; doi:10.1080/00150197208235754.
  • [2] Ashmore J.P., Petch H.E., Can. J. Phys., 1975, 53, 2694; doi:10.1139/p75-328.
  • [3] Iton K., Ohno H., Kuragaki S., J. Phys. Soc. Jpn., 1995, 64, 479; doi:10.1143/JPSJ.64.479.
  • [4] Iton K., Moriyoshi C., Ferroelectrics, 2003, 285, 91; doi:10.1080/00150190390205933.
  • [5] Kasahara M., Tatsuzaki I., J. Phys. Soc. Jpn., 1974, 36, 786; doi:10.1143/JPSJ.36.786.
  • [6] Kasahara M., Tatsuzaki I., J. Phys. Soc. Jpn., 1974, 37, 167; doi:10.1143/JPSJ.37.167.
  • [7] Kasahara M., Tatsuzaki I., J. Phys. Soc. Jpn., 1975, 38, 1389; doi:10.1143/JPSJ.38.1389.
  • [8] Mjasnikova E.P., Yacenko A.F., Fiz. Tverd. Tela, 1962, 4, 653 (in Russian).
  • [9] Bazhulyn P.A., Mjasnikova E.P., Rarov A.V., Fiz. Tverd. Tela, 1963, 5, 1784 (in Russian).
  • [10] Nakamura E., Kajikawa H., J. Phys. Soc. Jpn., 1978, 44, 519; doi:10.1143/JPSJ.44.519.
  • [11] Blat D.H., Zinenko V.I., Fiz. Tverd. Tela, 1976, 18, 3588 (in Russian).
  • [12] Levitsky R.R., Zachek I.R., Varanisky V.I., Fiz. Tverd. Tela, 1980, 22, 2750 (in Russian).
  • [13] Paprotny W., Grigas J., Levitsky R.R., Kutny I.V., Krasikov V.S., Ferroelectrics, 1984, 61, 19;
    doi:10.1080/00150198408018932.
  • [14] Grigas J., Zacekas I., Krasikovas V., Kutnas I., Levickis R., Paprotnas V., Lietuvos Fizikos Rinkinys, 1984, 24, No. 6, 33.
  • [15] Levitsky R.R., Andrusyk A.Ya., Preprint of the Institute for Condensed Matter Physics, ICMP-11-03U, Lviv, 2011 (in Ukrainian).
  • [16] Ichikawa M., J. Phys. Soc. Jpn., 1979, 47, 1562; doi:10.1143/JPSJ.47.1562.
  • [17] Pepinsky R., Vedam K., Phys. Rev., 1960, 117, No. 3, 1502; doi:10.1103/PhysRev.117.1502.
  • [18] Nakamura E., Kajikawa H., Ozaki T., J. Phys. Soc. Jpn., 1977, 42, 1427; doi:10.1143/JPSJ.42.1427.
  • [19] Flerov I.N., Iskornev I.M., Fiz. Tverd. Tela, 1976, 18, 3666 (in Russian).
  • [20] Kajikawa H., Ozaki T., Nakamura E., J. Phys. Soc. Jpn., 1977, 43, 937; doi:10.1143/JPSJ.43.937.
  • [21] Stasyuk I.V., Levitsky R.R., Moina A.P., Slivka O.G., Velychko O.V., Field and Deformational Effects in Complex Ferroelectric Compounds, Grazhda, Uzhgorod, 2009 (in Ukrainian).
  • [22] Stasyuk I., Velychko O., Ferroelectrics, 2005, 316, 51; doi:10.1080/00150190590963138.
  • [23] Zajceva M.P., Shabanova L.A., Zherebcova L.I., Fiz. Tverd. Tela, 1979, 21, 2308 (in Russian).
  • [24] Levitsky R.R., Lisnii B.M., Phys. Status Solidi B, 2004, 241, 1350; doi:10.1002/pssb.200301995.
  • [25] Berim G.O., Kessel A.R., Physica A, 1980, 101, No. 1, 112; doi:10.1016/0378-4371(80)90103-X.
  • [26] Berim G.O., Kessel A.R., Physica A, 1980, 101, No. 1, 127; doi:10.1016/0378-4371(80)90104-1.
  • [27] Zubarev D.N., Noneguilibrium Statistical Thermodynamics, Consultants Bureau, New York, 1974.
  • [28] Glauber J., J. Math. Phys., 1963, 4, No. 2, 294; doi:10.1063/1.1703954.
  • [29] Gesi K., Ozawa K., J. Phys. Soc. Jpn., 1975, 38, 459; doi:10.1143/JPSJ.38.459.
  • [30] Levitsky R.R., Zachek I.R., Vdovych A.S., Stasyuk I.V., Condens. Matter Phys., 2009, 12, No. 2, 295;
    doi:10.5488/CMP.12.2.295.
  • [31] Alexanrov K.S., Anistratov A.T., Blat D.X., Zherebtsova L.I., Zinenko V.I., Iskornev I.M., Melnikova S.V., Flerov I.N., Kirenski L.V., Ferroelectrics, 1976, 12, 191; doi:10.1080/00150197608241423.
  • [32] Ozaki T., J. Phys. Soc. Jpn., 1980, 49, 234; doi:10.1143/JPSJ.49.234.
  • [33] Krasikov V.S., Ushatkin K.F., Ogurcov C.V., Fiz. Tverd. Tela, 1979, 21, 617 (in Russian).
  • [34] Krasikov V.S., Ogurcov C.V., Ushatkin K.F., Fiz. Tverd. Tela, 1981, 23, 3425 (in Russian).
  • [35] Ambrazjavichene V.S., Volkov A.A., Kozlov G.V., Krasikov V.S., Krjukova E.B., Fiz. Tverd. Tela, 1983, 25, 1605 (in Russian).
\@nopatterns

Ukrainian \adddialect\l@ukrainian0 \l@ukrainian

Статистична теорiя термодинамiчних та динамiчних властивостей сегнетоелектрика RbHSO4 I.Р. Зачек??{}^{\textsf{\footnotesize{\mbox{?}}}}, Р.Р. Левицький??{}^{\textsf{\footnotesize{\mbox{?}}}}, Я.Й. Щур??{}^{\textsf{\footnotesize{\mbox{?}}}}, О.Б. Бiленька??{}^{\textsf{\footnotesize{\mbox{?}}}}


             
11{}^{\textsf{\footnotesize 1}} Нацiональний унiверситет ‘‘Львiвська полiтехнiка’’, вул. С. Бандери, 12, 79013 Львiв, Україна 22{}^{\textsf{\footnotesize 2}} Iнститут фiзики конденсованих систем НАН України, вул. I. Свєнцiцького, 1, 79011 Львiв, Україна