Streszczenie
Praca opsuje metodę szybkiego generowania kodów liniowych w wymiarze ,,połówkowym”, tzn. gdy wymiar kodu jest równy jego kowymiarowi.
Kod jest reprezentowany w przestrzeni wektorowej nad ciałem skończonym charakterystyki większej niż dwa, co dało mozliwość wykorzystania
automorfizmu Frobeniusa do konstrukcji pewnych operatorów liniowych mających naturę geometryczną.
Metodę zilustrowano przykładem w wymiarze trzy (wymiar i kowymiar kodu) nad ciałem charakterystyki siedem.
2 Kod liniowy
Niech, .
Definicja.
Każdą -wymiarową podprzestrzeń wektorową przestrzeni -wymiarowej nazywamy
kodem liniowym o długości , wymiaru , nad ciałem ([4], [3]).
Wybór bazy indukuje monomorfizm przestrzeni liniowych
|
|
|
zwany kodowaniem liniowym.
Dostajemy
|
|
|
tzw. krótki ciąg dokładny przestrzeni wektorowych. .
Składając z dowolnym izomorfizmem
dostajemy ponownie (krótki ciąg dokładny). Operator (macierz) nazywamy anihilatorem, macierzą kontrolną (check matrix) kodu .
|
|
|
Kowymiar podprzestrzeni to ,,ilość stopni kontrolnych kodu - nadmiarowość”
a wymiar ,,zawartość informacji”.
Wektory bazowe są liniowo niezależne, więc znajdziemy podciąg
, taki że macierz
|
|
|
|
|
|
jest odpowiednią macierzą permutacji osi współrzędnych przestrzeni .
Jest to tzw. standardowa postać bazowa kodu liniowego .
Dla postaci standardowej kodu
|
|
|
anihilator (macierz kontrolna, check matrix) ma postać
|
|
|
gdzie są macierzami jednostkowymi odpowiednich wymiarów.
2.1 Grassmanian
Definicja.
Ogół wszystkich podprzestrzeni -wymiarowych przestrzeni -wymiarowej nazywamy
rozmaitością Grassmana lub Grassmanianem i oznaczamy
|
|
|
Z postaci standardowej widać, że Grassmanian jest rozmaitością wymiaru
nad ciałem i można go naturalnie zanurzyć jako kwadrykę w przetrzeni rzutowej
|
|
|
|
|
|
Pełna grupa liniowa działa tranzytywnie na podprzestrzeniach ustalnego wymiaru, stąd
Stwierdzenie.
Grassmanian jest przestrzenią jednorodną
|
|
|
jest grupą macierzy postaci
|
|
|
|
|
|
jest dowolną macierzą prostkątną o wierszach i kolumnach i elemntach w ciele .
Ponieważ grupa liniowa składa się z
|
|
|
|
|
|
|
|
elementów, otrzymujemy
Wniosek.
Liczba elementów rozmaitości Grassmana wynosi
|
|
|
Poniżej przedstawiono kilka przykładów zestawienia wymiaru kodu( ), długości kodu ( ), ilości elementów w ciele ( ) z ilością elementów Grassmanianu ( ).
|
|
|
3 Generowanie kodów
Rozważmy teraz liczbę pierwszą , oraz liczby naturalne
. Będziemy poszukiwać -wymiarowych kodów liniowych
o długości , tzn. długość kodu będzie równa podwojonemu wymiarowi.
Grassmanian jest ,,najbogatszy w wymiarze połówkowym”
bowiem składa się z
|
|
|
elementów.
Przestrzeń wekorową nad ciałem możemy potraktować jako ciało
poprzez rozszerzenie stopnia ciała prostego za pomocą nieprzywiedlnego
wielomianu .
Od tej pory będziemy w powyższy sposób utożsamiać ciało z
przestrzenią liniową nad ciałem :
|
|
|
Rozważmy automorfizm Frobeniusa
|
|
|
którego -ta iteracja
|
|
|
jest identycznością () na .
Ponieważ , to -ta iteracja
jest inwolucją. Oznaczmy ją przez .
Otrzymaliśmy operator liniowy
|
|
|
który w naturalny sposób rozkłada przestrzeń na sumę prostą dwóch podprzestrzeni własnych:
|
|
|
|
|
|
Ponieważ charakterystka ciała jest różna od dwóch, dostajemy dwa operatory idempotentne (rzuty)
|
|
|
|
|
|
spełniające warunki:
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
Z drugiej strony zauważmy, że
|
|
|
co oznacza, że jest rozszerzeniem stopnia ciała prostego , tzn. jest izomorficzne
z ciałem skończonym -elementowym .
Podsumowując, otrzymaliśmy ciąg kolejnych ciał, rozszerzeń ciała prostego :
|
|
|
gdzie
|
|
|
|
|
|
Kluczowe dla naszej konstrukcji jest rozszerzenie stopnia dwa ciała -elementowego przez ciało -elementowe .
Mianowicie, traktujemy ciało jako dwuwymiarową przestrzeń wektorową nad ciałem .
Automofizm ciała jako operator liniowy nad ciałem prostym
|
|
|
jest niezmienniczy na podprzestrzeni , więc możemy go traktować jako operator liniowy nad ciałem .
Jeżeli wybierzemy dowolny element to możenie przez ustala izomorfizm pomiędzy podprzestrzeniami:
|
|
|
a izomorfizmem odwrotnym jest:
|
|
|
Ponieważ to , tzn. element realizuje rozszerzenie
stopnia dwa.
W powyższy sposób dostajemy rozkład ciała na sumę prostą podprzestrzeni liniowych
|
|
|
|
|
|
|
|
Każdej jednowymiarowej (nad ) podprzestrzeni wektorowej odpowiada naturalnie -wymiarowa (nad )
podprzestrzeń liniowa przestrzeni .
|
|
|
Wykorzystując wsółrzędne jednorodne, prostą rzutową możemy utożsamić z
|
|
|
Jawna postać włożenia wygląda następująco:
|
|
|
|
|
|
4 Implementacja metody
Generator kodów opisaną metodą został zaimplementowany w języku C, przy wykorzystaniu biblioteki algebraicznej Computer Algebra System z Uniwersytetu w Bordeaux.
Wykorzytano tu ciało skończone rzędu
przyjmując następujące wartości parametrów:
|
|
|
wielomian nieprzywiedlny stopnia :
|
|
|
generator (pierwiastek pierwotny) ciała rzędu
|
|
|
Do obliczeń wykorzystano funkcje biblioteki Computer Algebra System (ffinit(),ffgen(), ffprimroot(), fforder()) :
void init_kody(long prec)Ψ
{
GEN p1;
p = pol_x(fetch_user_var("p"));
k = pol_x(fetch_user_var("k"));
n = pol_x(fetch_user_var("n"));
f = pol_x(fetch_user_var("f"));
t = pol_x(fetch_user_var("t"));
g = pol_x(fetch_user_var("g"));
p = stoi(7);
k = stoi(5);
n = gmulsg(2, k);
f = ffinit(p, gtos(n), -1);
t = ffgen(f, -1);
g = ffprimroot(t, NULL);
p1 = fforder(g, NULL);
{
GEN j;
for (j = gen_0; gcmp(j, p1) <= 0; j = gaddgs(j, 1))
pari_printf("%Ps; %Ps\n", j, gpow(g, j, prec));
}
return;
}
Realizacją ciała jest ucięta algebra wielomianów:
|
|
|
Obliczenia będziemy prowadzić w uporządkowanej bazie sześciowymiarowej przestrzeni wektorowej
nad ciałem :
|
|
|
Macierze automorfizmu Frobeniusa oraz inwolucja :
|
|
|
operatory rzutu (idempotenty) i :
|
|
|
bazy podprzestrzeni i (jako odpowiednie kolumny macierzy):
|
|
|
elementy :
|
|
|
Dla ujednolicenia oznaczeń, bazą przestrzeni jest
|
|
|
oraz baza podprzestrzeni
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
Mnożenie w ciele można przedstawić jako tensor
|
|
|
|
|
|
gdzie współczynniki są stałymi struktury (mnożenia).
Gdy mnożenie przez lewy czynnik ograniczymy do podprzestrzeni
to otrzymamy częściowy tensor w postaci trzech macierzy
|
|
|
Włożenie generujące kodów liniowych
|
|
|
realizujemy teraz następująco:
|
|
|
|
|
|
Ogólnie, każda podprzestrzeń jednowymiarowa nad jest odwzorowywana na podprzestrzeń wymiaru trzy
nad za pomocą operacji
|
|
|
Poniżej przedstawiono niektóre z funkcji realizujące obliczanie kodów. Funkcja tuple() generuje potrzebne krotki, natomiast wywoływana przez nią funkcja act() wykonuje odpowiednie operacja macierzowe:
void tuple( int n, int k, int d,
int (*f)( int*, int, int[_n][_k] ), int *a, int b[_n][_k])
{
if( d > 0 ) {
int j;
for( j=0; j<n; ++j ) {
a[d-1]= j;
tuple( n, k, d-1, f, a, b );
}
} else
f( a, k, b );
}
int act( int u[_k])
{
int v[_n], w[_n], r[_n][_k];
static unsigned longΨl= 1UL;
mulV3( v, Vplus, u );
addV( w, v, xi0 );
mul3U( r, w );
print3U( r );
}
W wyniku tych działań otrzymujemy poszukiwane kody:
1. [6 5 1 0 0 0
1 0 0 1 1 0
0 0 0 0 0 1]
2. [5 2 4 5 4 0
6 2 6 3 4 0
2 6 5 5 0 4]
3. [6 0 5 0 6 0
2 3 2 2 3 6
1 4 6 5 0 4]
...
344. [2 5 6 4 3 1
3 4 5 6 0 0
2 1 4 4 6 3]
Kolejnym krokiem będzie analiza jakościowa otrzymanego kodu.